عبارتی که برای تأیید کلام الهی، در پایان قرائت قرآن  کریم، گفته می شود «صدق الله العلیّ العظیم»[1] است.
آن چه در «قاموس قرآن» آمده است، این است که: واژه ی «العلیّ» هشت بار[2] و «عظیم» شش مرتبه[3]به عنوان وصف خدای متعال در قرآن کریم آمده است؛ که در دو مورد: «و هو العلی العظیم[4] و او (خدا) بلند مرتبه و با عظمت است با هم آمده‌اند».
گفتن این عبارت در پایان قرائت قرآن کریم، در ضمن دو روایت تأیید شده است. در این قسمت به آن بخشی که مربوط به بحث است، خلاصه‌وار ذکر می‌شود:
1. از ابن عباس نقل شده که پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ به امام علی ـ علیه السّلام ـ دستور دادند تا به کفّار، یهودیان و مسیحیان، برای دعوت به اسلام نامه بنویسد؛ وقتی نامه به دست یهودیان رسید، عبدالله بن سلام تصمیم گرفت به خدمت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ برسد و سؤالات مشکلی از تورات، بپرسد و جواب صحیح را از مسلمان بشنود؛ وقتی به حضور حضرت رسید، یکی از سؤالات او چنین بود: «به من خبر بده آغاز و پایان قرآن به چیست؟ حضرت جواب دادند: «یابن سلام! ابتداؤه بسم الله الرحمن الرحیم و ختمه صدق الله العلیّ العظیم: ابن سلام! آغاز قرآن (بسم الله الرحمن الرحیم) و پایان آن (صدق الله العلی العظیم) است.»[5] 2. امام صادق ـ علیه السلام ـ به امّ داود سفارش کرد، نیمه ماه رجب بعد از بجا آوردن نماز مخصوص و خواندن سوره‌هایی از قرآن، رو به قبله بگوید: « بسم الله الرحمن الرحیم صدق الله العلیّ العظیم لا اله الّا هو الحیّ القیّوم ذوالجلال و الاکرام…»[6].
ولی فراموش کردن کلمه ی «العلیّ» در پایان قرائت قرآن کریم اشکالی ندارد. امّا گفتن آن روح بخش است و فراموشی آن ملالت آفرین.
خداوند توفیق تلاوت قرآن کریم و عمل به دستورات حیات‎بخش آن را به همه ی ما عطا فرماید. ان شاء الله.

پی نوشت ها:
[1] . راست گفت خدای بلند مرتبه و با عظمت.
[2] . ر.ک: قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هشتم، 1361، ج5، ص38.
[3] . ر.ک: همان، ص 18.
[4] . بقره/255 و شوری/4.
[5] . ر.ک: مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، موسسه التاریخ العربی،‌ چاپ اول، 1412، ج 56ـ57، ص 37.
[6] . ر.ک: همان، ج 95ـ96، ص 230ـ231.