اول ببینیم شهادت چیست و شهید کیست و بعد به سؤال جواب می دهیم.
«شهادت مرگی است که انسان با توجه به خطرات احتمالی یا ظنی یا یقینی فقط به خاطر هدفی مقدس و انسانی و تعبیر قرآن فی سبیل الله از آن استقبال کند»[1]. پس شهید کسی است که در راه خدا جان خود را از دست بدهد. اما آیا آنها که دست به عملیات انتحاری می زنند شهید محسوب می شوند ولو آن که باعث کشته شدن زنان و بچه ها بشوند؟ باید دید چرا این عملیاتهای انتحاری صورت می گیرد؟ اینها از سرزمین اسلامی فلسطین در مقابل دشمن متجاوز صهیونیستی دفاع می کنند. آیا به شکلی خاص باید دفاع کرد؟
«اگر دشمن بر سرزمینها یا مرزهای اسلامی مسلط شود که از او بر اسلام و جامعه اسلامی ترسیده می شود باید از این سرزمینها و مرزها با هر وسیله ای که ممکن باشد از بذل جان و مال دفاع کرد. در این دفاع نیاز به حضور امام یا نائب خاص یا نائب عام او نیست. دفاع بر هر مکلفی با هر وسیله ای بدون هیچ قید و شرطی واجب است»[2].
طبق این حکم شرعی باید از سرزمینهای اسلامی با هر وسیله ای که ممکن است دفاع کرد و صورت و شکل خاصی نیز ندارد. پس اگر مبارز فلسطینی امروز چاره ای جز عملیات انتحاری و استشهادی نداشته باشد، باید با همین شیوه از سرزمین خود دفاع کند. اما کشتن زنان و کودکان چه می شود؟
درست است که از نظر احکام اسلام در حالت عادی کشتن زن و کودک در جنگ جایز نیست. «کشتن دیوانگان و کودکان و زنان هرچند به دشمن کمک کنند جایز نیست».[3] این حالت عادی قضیه است. اما اگر در جنگ ضرورت اقتضا کرد کشتن آنها اشکالی ندارد؛ لذا علما حکم قبل را استثنا زده اند که جایز نیست «مگر در حال ضرورت»[4]. اما حال ضرورت چیست؟ این که دشمن کافر از زنان و کودکان به عنوان سپر دفاعی استفاده کند یا این که فتح و پیروزی بر دشمن جز با کشتن آنها ممکن نباشد یا موارد مشابه دیگر.[5]
پس این گونه نیست که کشتن زنان و کودکان بی گناه همیشه و همه جا ممنوع و حرام باشد، اگر ضرورت جنگ یا دفاع از کشور اسلامی اقتضا کرد اشکالی ندارد. بنابراین اگر دفاع جز با عملیات انتحاری و استشهادی ممکن نباشد و نیز اگر جز با کشتن زنان و کودکان ممکن نباشد، اینها اشکالی ندارد و بلکه باید همین گونه دفاع کرد.
خلاصه:
چون دفاع از اسلام و سرزمین اسلامی دستور الهی است و کسی که در راه انجام دستورات الهی گام بر می دارد در راه خدا جهاد کرده است و اگر کشته شود شهید محسوب می شود. مجاهدان فلسطینی نیز که با عملیات انتحاری و استشهادی در راه خدا به دفاع از سرزمین اسلامی مشغولند و در این راه کشته می شوند، شهید محسوب می شوند ان شاء الله. و کشتن بی گناهان از زن و کودک در حال ضرورت اشکالی ندارد.
تذکر:
اولاً: کشتن زنان و کودکان در عملیاتهای انتحاری فلسطینی ها کم اتفاق می افتد. و همیشه هدف آن ها مقر نظامیان و اجتماع آن هاست یعنی چنین نیست که مثلاً در دبستان کودکان یا اجتماع مردم عادی بمب گذاری کنند.
ثانیاً: به طور قطعی نمی توان گفت که همه زنان اسرائیلی که در سرزمین فلسطین اقامت دارند بی گناه است چون اکثراً با علم به غصب بودن آن سرزمینها به آنجا آمده اند مضاف بر اینکه دولتمردان و حاکمانِ غاصب خویش را تأیید می کنند و به کارهای ظالمانه آنها راضی هستند.
ثالثاً: از آنجا که سؤال مربوط به عملیات های استشهادی در سرزمین فلسطین است، خوب است اشاره ای به فتوای جمعیت علمای فلسطین که از نزدیک شاهد واقعیتهای فلسطین هستند بکنیم: «این گونه عملیات خسارات زیادی از جمله تلفات جانی، رعب و وحشت انداختن در دلها، به لرزه درآوردن پایه های حکومت برای دشمن صیهونیستی را به همراه دارد یک نوع جهاد در راه خدا به شمار می آید که علاوه بر موارد مزبور نتایجی همچون وادار شدن دشمن به عقب نشینی، کاستن از تعداد مهاجران یهودی به فلسطین، خسارت مادی و اقتصادی بزرگ، تضعیف شوکت آنها، محقق ساختن مصالح بزرگ امت اسلام و ملت فلسطین و افزایش روحیه و شجاعت مبارزان بر جهاد و شهادت دربر داشته است، در واقع جریان این عملیات ها نمونه بارز و زنده جهاد و مقاومت شهادت به جامعه نشان داده اند، علمای قدیم و معاصر، مشروعیت این نوع عملیات را تأیید کرده اند»[6].
مطالب و تذکرات فوق را با سخنانی از آیت الله نوری همدانی یکی از مراجع تقلید شیعه به پایان می رسانم:
«از آنجا که مردم مظلوم فلسطین این سرزمین که قلب تپنده اسلام و متعلق به همه مسلمانان است، در برابر ارتش مسلح اسرائیل که مورد حمایت قدرتهای استکباری چون آمریکا و همفکران آنها است، قرار گرفته اند و برای احقاق حق خود جز انتفاضه و عملیات استشهادی راه دیگری ندارند عملیات استشهادی آنها جهاد در راه خدا است و شهیدان این راه مقدس در جوار رحمت الهی قرار دارند.»[7]
معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
1. تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، چاپ 31، 1378 ش، ص 31- 34.
پی نوشت ها:
[1] . مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی به ضمیمه شهید، انتشارات صدرا، چ 10، ص 84.
[2] . امام خمینی (ره)، تحریرالوسیله، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1408 ق، ص 485.
[3] . نجفی، جواهر الکلام، دارالکتب الاسلامیه، چاپ 3، ج 21، ص 73.
[4] . همان، ص 73.
[5] . همان، ص 74.
[6] . سایت مرکز اطلاع رسانی فلسطین.
[7] . پایگاه اینترنتی نوری همدانی، WWW.Noorihamedni.com