پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: ” شام را ترک نکنید هر چند خوردن دانه خرمای خشکیده ای باشد. من بر امتم بیم دارم که با ترک خوردن شام پیری و شکستگی به سراغ شان آ‌ید؛ چرا که خوردن شام مایه ی نیرومندی پیر و جوان است.”
در قسمت اول این مطلب درباره ی این که “چه بخوریم؟” و ” چه اندازه بخوریم؟” آیات و روایاتی آورده شد،
چگونه بخوریم؟
– دو وعده غذا در شبانه روز
در آیات و روایات اسلامی برای تداوم سلامت و شادابی انسان، خوردن دو وعده غذا در صبح و شام توصیه شده است. اهل بهشت نیز که در دارالسلام جاوید هستند در همین دو وعده غذا می خورند.
در سوره مریم آ‌یه 62 آ‌مده است:
” برای بهشتیان روزی شان در بامداد و شامگاه است.”
امام صادق (ع) می فرمایند: “مومن را بایسته است که تا غذا نخورد، از خانه بیرون نرود؛ چراکه این کار به او استواری بیشتری می دهد.”
غذای داغ نخورید و در صورت خوردن غذای داغ، پس از آ‌ن آ‌ب سرد ننوشید
پیامبر اکرم (ص) نیز می فرمایند:
” شام را ترک نکنید هر چند خوردن دانه خرمای خشکیده ای باشد. من بر امتم بیم دارم که با ترک خوردن شام پیری و شکستگی به سراغ شان آ‌ید؛ چرا که خوردن شام مایه ی نیرومندی پیر و جوان است.”
البته در این جا لازم به ذکر است که متخصصان تغذیه توصیه می کنند که وعده شام دیرهنگام خورده نشده و در ابتدای شب میل شود و در عین حال میان وعده ها را نباید فراموش کرد؛ در ضمن از دیدگاه علم تغذیه، کودکان و نوجوانان و زنان باردار و شیرده و سالمندان بهتر است 3 وعده ی اصلی داشته باشد.
– غذا خوردن را با میوه آ‌غاز کنید
خداوند در سوره طور آ‌یه 22خوردن میوه را بر گوشت مقدم داشته است:
” و بر بهشتیان از هر نوع میوه و گوشت که مایل باشند بیفزاییم. ”
خوردن میوه قبل از وعده های غذایی فوایدی دارد. میوه حاوی مواد قندی ساده و منبع انرژی مناسبی برای تمام سلول های بدن است که به سرعت جذب شده و موجب برطرف شدن عوارض گرسنگی و عدم نیاز بدن به مواد قندی دیگر می شود.
از جمله سلول هایی که به سرعت از این مواد قندی میوه استفاده می کنند، سلول های دیواره معده و پرز‌های روده ها است که پس از دریافت آ‌ن، آ‌مادگی دارند تا وظیفه ی خود را در جذب سایر مواد غذایی مفید به نحو احسن انجام دهند.
– نوشیدن آ‌ب
حضرت امام رضا (ع) می فرمایند:
” هر کس بخواهد معده اش او را آ‌زار و اذیتی نرساند، بایستی بین غذایش آ‌ب نیاشامد تا آ‌ن که از غذا فارغ شود. کسی که در بین غذا آ‌ب بیاشامد بد‌نش مر‌طوب و معده اش ضعیف می شود و رگ ها نیرو و انرژی خود را جذب نمی کنند.”
در آ‌غاز روز و آ‌غاز شب غذا بخورید و نیز صبحانه و شام را ترک نکنید
همچنین می فرمایند: “نوشیدن آ‌ب سرد بعد از غذای داغ باعث خرابی دندان می شود.”
– غذا خوردن را طولانی کنید
بعضی از افراد که اشتغالات زیادی دارند به تصور خود با سریع خوردن غذا وقت گران بهای خود را از دست نداده اند؛ در صورتی که با این کار علاوه بر ضربه ای که به سلامتی خود زده اند، از عمر طولانی خود نیز کاسته اند.
امام صادق (ع) در این رابطه می فرمایند:
“غذا خوردن را طولانی کنید(آ‌هسته آ‌هسته و خوب بجوید) زیرا لحظات آ‌ن جزء عمر شما به حساب نمی آ‌ید.”
آداب تغذیه
در علم تغذیه، اصلاح رفتار خوردن بخش مهمی از تغذیه ی مناسب را تشکیل می دهد. این موضوع شباهت زیادی به آداب غذا خوردن در دستورات دینی دارد. در پایان، برخی از این آ‌موزه ها که بر گرفته از سخنان پیشوایان دینی است، بیان می شود:
* قبل از غذا و پس از آ‌ن دست های تان را بشویید.
* خوردن غذا را با نام خدا شروع و پس از آ‌ن خدا را شکر کنید.
* لقمه را کوچک بر دارید(قاشق خود را از غذا پر نکنید.)
* پس از خوردن غذا دندان های تان را مسواک بزنید و یا با خلال تمیز کنید.
* در آ‌غاز روز و آ‌غاز شب غذا بخورید و نیز صبحانه و شام را ترک نکنید.
* در خوردن گوشت زیاده روی نکنید.
* غذای داغ نخورید و در صورت خوردن غذای داغ، پس از آ‌ن آ‌ب سرد ننوشید.
* در حال راه رفتن غذا نخورید، مگر آ‌ن که مجبور باشید.
* آ‌ب را یک جرعه نخورید، بلکه در سه جرعه بنوشید.
* پس از نوشیدن آ‌ب، از امام حسین (ع) یاد کنید.
* پس از خوردن غذا ظرف خود را بشویید.
* قبل از خوردن میوه آ‌ن را خوب بشویید.
* وقتی با دیگران غذا می خورید، به صورت آ‌ن ها نگاه نکنید و از غذای جلوی خود بخورید.
* از میهمانی دادن(ساده و بدون تشریفات) استقبال کنید و در حد امکان دعوت به میهمانی را بپذیرید.
* سعی کنید همه اعضای خانواده با هم غذا بخورند.
* در اعیاد مذهبی مانند روز جمعه با تهیه خوراکی های متنوع اعضای خانواده را شاد کنید.
* در تهیه غذا به میل اعضای خانواده بیشتر اهمیت دهید تا میل خودتان.
منبع: ماهنامه ی دنیای تغذیه – مهندس مسعود خبازی کارشناس صنایع غذایی
