نویسنده: حمید وثیق زاده

یکی از مصارف ریشه‌ی سوسن اصغر یا کالاموس calamus جهت اشتها آوری است؛ بدین معنی که به از بین بردن ناراحتی معده‌ ناشی از مشکلات هضم که موجب نفخ شکم می‌شود، کمک می‌نماید. این مقاله را بخوانید تا در مورد فواید آن بر سلامتی اطلاعات بیشتری بدست آورید.

آیا می‌دانستید؟
به نظر می‌رسد که ریشه سوسن اصغر دارای خاصیت قاعدگی آوری است؛ از این رو زنان باردار بایستی از خوردن آن اجتناب نمایند.
سوسن اصغر، و یا به طور ساده کالاموس، گیاه بومی آسیای میانه می‌باشد. گونه‌های مختلف سوسن اصغر وجود دارد که در اروپا و شمال امریکا نیز رشد می‌کنند. این گیاه بادوام با برگ‌هایی همانند چمن یا سبزه در نواحی آبی و باتلاقی، لبه مرداب و برکه و در حاشیه رودخانه رشد می‌کند. گفته می‌شود ریشه خشک شده این گیاه دارای خواص دارویی بوده و موارد استفاده‌ی آن به دوران باستان به ویژه برخی تمدن‌های آسیایی برمی‌گردد. در ادامه به برخی فواید آن بر سلامتی اشاره شده است.

 مزایای ریشه‌ی سوسن اصغر

اشتها آوری فوق‌العاده
ریشه سوسن اصغر مدت زمان طولانی جهت از بین بردن پُراسیدی و یا ترشح بیش از حد اسید معده استفاده می‌شده است. مصرف عصاره آن ممکن است جهت مقابله با ترشی معده و همچنین کاهش سوزش سر دل و سوء هاضمه که عموماً با پٌراسیدی مرتبط است، مؤثر واقع شود. و به عنوان کمک کننده‌ در امر گوارش عمل کرده و می‌تواند به تسکین معده متورم که عموماً با هضم ضعیف همراه است، کمک نماید. همچنین اشتها را افزایش داده و از این طریق امکان مبارزه با بی‌اشتهایی را میسر می‌سازد.

کاهش مشکلات تنفسی
عفونت‌های ریوی همچون برونشیت، که علامت مشخصه‌ی آن عموماً تجمع مخاط در مجاری تنفسی است و موجب احتقان یا گرفتگی قفسه سینه می‌گردد، نیز می‌تواند با ریشه‌ی سوسن اصغر درمان شود. بر طبق طب سنتی چینی (TCM)، ریشه سوسن اصغر به عنوان خلط آور عمل کرده که به مایع شدن مخاط سفت و غلیظ کمک می‌نماید، و در آسان نمودن دفع آن مؤثر می‌باشد. از این‌رو، مصرف ریشه سوسن اصغر ممکن است به تسهیل اشکال در تنفس کمک کند. ظاهراً خواص ضد سرفه‌ی آن نیز ممکن است به فرو نشاندن سرفه خشک کمک نماید.

مبارزه با عفونت
گفته می‌شود ریشه‌ی این گیاه دارای هر دو خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی است، بنابراین مصرف عصاره‌ی آن ممکن است به درمان سرماخوردگی، گلو درد، و سرماخوردگی سینه کمک کند.

خاصیت گشادکنندگی عروقی
گفته می‌شود ریشه سوسن اصغر دارای خواص گشاد کنندگی عروق است، بدین معنی که به گشاد کردن عروق خونی کمک کرده ودر نتیجه فشار خون را کاهش می‌دهد. این کار به خون اجازه می‌دهد تا راحت‌تر به گردش درآید و قلب شما مجبور نخواهد بود برای بالا بردن جریان خون از طریق رگ‌های خونی شل شده به سختی عمل کند.

ضد آریتمی (مقابله با بی‌نظمی ضربان قلب) (Antiarrhythmic)
متخصصین گیاهان دارویی در چین از ریشه سوسن اصغر جهت درمان اختلال در ریتم قلب استفاده می‌کرده‌اند و گفته می‌شود دارای خواص ضد آریتمی است. با وجود این، به دلیل آنکه می‌تواند بر ریتم قلب تأثیر گذارد، افرادی که به بیمار‌ی‌های قلبی مبتلا هستند بایستی آن را به طور صحیح و عاقلانه مصرف نمایند.

چاشنی آشپزی
در کشورهای آسیایی، ریشه سوسن اصغر به دلیل طعم گرم و تند خود شناخته شده است. در این نقاط از جهان این ریشه به طور معمول به عنوان یک طعم دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. شکل خشک وپودر شده‌ی ریشه سوسن اصغر رایحه‌ی تند و تیزی دارد، که جایگزینی ایده آل برای چاشنی‌های دیگر همچون زنجبیل، دارچین و جوز هندی است.

استفاده در عطر سازی
اسانس سوسن اصغر استخراج شده از ریشه، در صنعت عطر سازی متقاضی زیادی دارد. این اسانس دارای رایحه‌ی تندی است که می‌تواند رایحه‌ی قوی‌تری به عطر ببخشد. آن را معمولاً به عطر‌هایی با رایحه‌های چوبی و شرقی می‌افزایند. روغن سوسن اصغر نیز عاملی مؤثر در تهیه شستشو دهندگان دهان و آدامس می‌باشد.

عملکرد انگل کشی
گفته می‌شود ریشه سوسن اصغر دارای خواص ضد انگلی است، بنابراین کاربرد موضعی آن ممکن است به درمان عفونت‌های پوستی انگلی کمک کند. استفاده مکرر از تنتور ریشه سوسن اصغر می‌تواند به رهایی از اختلالات خارش پوست ناشی از مایت یا کرم ریز گال میکروسکوپی کمک نماید. نوشیدن یک لیوان آب حاوی 5 تا 6 قطره از این تنتور همچنین می‌تواند به خلاصی از انگل‌های روده‌ای کمک کند. استعمال خارجی تنتور همچنین می‌تواند در درمان سوختگی و دیگر مشکلات پوستی مانند اگزما مورد استفاده واقع شود.

مبارزه با اعتیاد به دخانیات
عادت سیگار کشیدن و جویدن تنباکو را نمی‌توان به راحتی در هم شکست، اما با ریشه سوسن اصغر، خلاصی از این اعتیاد ناسالم به نظر دشوار نمی‌رسد. به این دلیل که جویدن ریشه سوسن اصغر می‌تواند نوعی بیزاری به طعم تنباکو ایجاد کند. بنابراین، کسانی که به مواد مخدر معتادند قادر خواهند بود با استفاده از این ریشه، اعتیاد را ترک نمایند. همچنین، جویدن یا کشیدن توتون و تنباکو اغلب به دهان بوی بدی می‌بخشد. جویدن این ریشه نیز می‌تواند به رفع بوی تنباکو کمک نماید.

توجه
هیچ گونه مطالعات انسانی جهت ارزیابی ارزش دارویی ریشه سوسن اصغر انجام نشده است. اگرچه مطالعات معدودی در مورد ریشه‌ی سوسن اصغر در شرایط آزمایشگاهی صورت گرفته است، اما تحقیقات در زمینه‌ی آزمایشات بالینی دارای کاستی می‌باشند. علاوه بر این گیاه دارویی حاوی B-asarone ماده‌ی سرطان زای شناخته شده است. غلظت B-asarone ممکن است بسته به گونه‌های این گیاه دارویی متفاوت باشد. با این حال، گونه‌ی آمریکایی آن به نظر می‌رسد عاری از این ترکیب سرطان‌زا باشد. به هر حال، پیش از استفاده از این گیاه (تنتوری، تزریقی، چای) به جهت مقاصد دارویی، بایستی از دکتر واجد شرایط اجازه گرفته شود.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نباید به منظور جایگزین توصیه‌های یک متخصص امر پزشکی در نظر گرفته شود.