برای اینکه به نامحرم نگاه نکنیم و جلو خودمان را بگیریم باید چه کنیم؟ گناهان ناشی از نگاه کردن و پاداش نگاه نکردن چیست؟
نگاه و عوامل آلودگی آن
نگاه آلوده بنیادش غفلت است غفلت باعث میشود تا دیدهها و در پی آن ذهن و قلب افسار گسیخته شوند و در نتیجه موجب دل مردگی شوند.
ز دست دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد[1]
صفحه خالی دل را دیده پر می کند.اگر دیده نبیند دل مشغولیتی ندارد. در واقع نقش دیده و چشم ها بیشتر شبیه رایتر (Writer) کامپیوترهای امروزین است که سی دی و لوح های فشرده خالی را پر می کند و در واقع موجودیت آن لوح و این دل به محتوای آن است. دلی که دیده آن را لبریز کرد مانند کوزه ای است و از کوزه همان برون تراود که در اوست. سعی شود قبل از اینکه چشمان صحفه دل را به خواست خود پر کنند پیش قدم شده و خودتان انتخاب کنید که صفحه دلتان با کدام تصاویر پر شود.
به قول صائب تبریزی:
چشم اگر پوشیده باشد، دل نمی گردد سیاه
بیشتر، تاریکی این خانه از دام است و بس
نگاه در آیات
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «به زنان و مردان مؤمن بگو چشمهایشان را فرو بنشانند (خیره و ممتد نگاه نکنند)»[2] این کوتاه نگریستن نویدبخشِ راحتی روح است.
درمان با توجه به احادیث:
پیامبر گرامی فرمودند: «النظره الاولی خطأ و الثانیهُ عمد و الثالثهُ تدمر؛»[3] یعنی نگاه اول نگاه اتفاقی و خطائی است؛ اما نگاه دومِ عمدی بر ضرر تو و سومین نگاه، ویرانگر و هلاک کننده است.
و همچنین فرمود: «نگاه حرام تیری از تیرهای مسموم شیطان است. و هر کس برای خوف از خدا آن را ترک کند حلاوت ایمان را در قلب خود می یابد.[4]»
و نیز امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: «نگاه بعد از نگاه، شهوت را در قلب می کارد و این فتنه به وسیله نگاه برای صاحبش کفایت می کند.[5]»
پیامبر گرامی فرمودند: «غضب خداوند بر زن شوهرداری که چشم و نگاهش را از غیرشوهر و غیرمحارم پر کند، شدیدتر است.[6]»
باز پیامبر فرمودند: «ایاکم و فضول النظر، فانه یبذر الهوی، و یولد الغفله»؛ از زیاده روی و اضافات نگاه کردن پرهیز کنید که موجب می شود که هوی و هوس در دل نهفته شود و اینگونه نگاه کردن ها غفلت زایند.[7]
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: «خوشا به حال کسی که دیدگانش را در قلب خود قرار دهد و نگاهش را در چشمانش قرار ندهد.»[8]
«کم من نظره اورثت حسره طویله»[9] چه بسیار نگاهی که حسرت طولانی را به ارث می گذارد.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: «نعم صارف الشهوات غضّ الابصار»[10] فرو نشاندن چشم چه خوب منصرف کننده از شهوات است.
«من عفت اطرافه حسنت اوصافه[11]» هر کس چشمانش عفیف باشد اوصاف او نیکو می گردد. و رسول خدا فرمود: «غضوا ابصارکم ترون العجائب.[12]» چشمانتان را فرو نشانید (از حرام) تا عجائب را ببینید.
کیفر و پاداش نگاه
از احادیثی که ذکر شد و همچنین از احادیث و مطالب دیگر اینگونه بر می آید که آثار نگاه، هم در این عالم و در شئونات زندگی پدیدار می گردد و هم آثار اخروی دارد.
آثار دنیوی نگاه
1. آزردگی روانی. 2. افسردگی و یأس. 3. ناآرام بودن. 4. آرزوهای طولانی برای رسیدن به توهّمات. 5. انحراف از مسیر معنویت. 6. فرو رفتن در شهوات و مسائل جنسی. 7. مورد سوء نظر اطرافیان قرار گرفتن. 8. عدم تفاهم در مسائل زناشویی.
گناهان ناشی از نگاه
1. خود ارضایی
کسی که در پی نگاه شهوت خود را تهیج کرده و نمی تواند به آن شخص دست بیابد برای ارضای خواسته های نفسانی خود او به خود ارضایی می آ ورد.
2. زنا
این عمل در پی نگاه بعد از نگاه حاصل می شود. اگر چشم ببیند، دل هم می خواهد و انسان به سوی شهوات رغبت می یابد و به هر شکل ممکن می خواهد خودرا ارضا کند. که عاقبت کار، مرد و زن چشم چران به زنا قبلا خواهند شد.
3. هم جنس گرایی و دیگر انحراف های جنسی
همه موارد فوق از گناهان بزرگ اند و آثار منفی متعدی در پی دارند.
پاداش خودداری از نگاه آلوده
از منابع اسلامی و احادیث این گونه استفاده می شود که خودداری از نگاه موجب آرامش روح و روان و موجب نزول برکات، موفقیت در زندگی، خوشنودی خدا و جلب توجهات او و در آخرت موجب داخل شدن در بهشت و استفاده از نعمتهای بهشتی و ازدواج با زیبارویان بهشتی برای زنان و مردان می شود.
راه کارهای عملی برای اینکه به راحتی چشمان خودمان را حفظ کنیم.
1. اُنس گرفتن ذهن و قلب با تصاویر و آموزه های اصلاحی دینی مانند مبدأ و معاد.
2. دعا برای ازدیاد محبت خداوند که در مناجات شعبانیه محبت، عامل خارج شدن از معصیت شمرده شده است.
3. شرکت در مجالس معنوی و نشست و برخاست با دوستان صالح.
4. فعالیتهای اجتماعی بهطوری که وقت بیکاری برای انسان باقی نماند.
5. مداومت بر ذکر «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم»[13]
6. ازدواج به موقع
7. تفکر در فانی بودن دنیا و تفکر در نعمتهای بهشتی ـ تأمل در ضررهای دنیوی و اخروی (و بالاتر از همه ناراضی بودن خداوند)
8. از حضور در مجالس و مکان های غیرمتعارف که موجب تحریک نگاه میشود، بپرهیزید.
9. اُوقاتی برای ذکر و مناجات و تلاوت قرآن (مخصوصاً سوره نور) و خلوت قرار دهید.
10. مطالعه کتابهایی که درباره نعمتهای بهشت نوشته شده و همچنین کتابهای اخلاقی.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حریم عفاف، (روح الله حسینیان).
2. عوامل کنترل غرایز در زندگی انسان؛ حسین فطاهری.
پی نوشت ها:
[1] . بابا طاهر عریان.
[2] . نور/30 و 31.
[3] . میزان الحکمه (عربی) جزء 8، چاپ اسوه، باب النظر، صفحات 3288 الی 3293.
[4] . همان
[5] . همان.
[6] . همان
[7] . همان.
[8] . همان.
[9] . همان.
[10] . همان.
[11] . همان.
[12] . همان.
[13]. کیمایی محبت، ص204.