حضرت علی (ع) با اینکه القاب بسیار پر معنی داشت ، ولی دوست می داشت که به او ابوتراب بگویند، مطابق گفتار بعضی از علما، آنحضرت این لقب را از این جهت دوست داشت که او متواضع بود و روی خاک می نشست و این لقب را که به معنی پدر خاک است ، برای خود می پسندید چراکه بیانگر خاکی بودن او بود. ولی دشمنان آن حضرت ، این لقب را برای آن حضرت تکرار می کردند، و منظورشان تحقیر نمودن آنحضرت بود، با این که این لقب از بهترین صفات انسانی او (یعنی تواضع او) حکایت می کرد. اما این که این لقب چگونه و چرا به او داده شد، در تاریخ چنین آمده است : سال دوم هجرت بود، خبر رسید که کاروانی از مشرکان به سوی شام می روند پیامبر(ص) همراه صد و پنجاه نفر (و به نقل دیگر همراه 200 نفر) در حالی که حضرت حمزه (ع) پرچم سفیدی به اهتزاز در آورده بود، برای جلوگیری و ضربه زدن به کاروان مشرکین ، از مدینه خارج شده تا به عشیره (بر وزن غفیله) رفتند (از این رو این حرکت را غزوه عشیره می نامند). هنگامی که پیامبر (ص) و سپاه اندکش در سرزمین عشیره به جستجو و برسی پرداختند، در یافتند که کاروان قریش از آنجا رفته اند، آنحضرت با سپاه خود در حدود یک ماه در آنجا ماند و سپس به مدینه باز گشتند. علی (ع) و عمار یاسر، جزء این سپاه بودند، عمار می گوید: در همین سفر علی (ع) به من فرمود: می خواهی برویم نزد افراد بنی مدلج که در کنار چشمه کشاورزی می کنند، بنگریم چگونه کشاورزی می نمایند؟!. من موافقت کردم و با هم کنار آنها رفتیم ، (بر اثر خستگی) نیاز به استراحت داشتیم ، زیر درختهای نخل که در آنجا بود رفتیم ، در زمین روی خاک خوابی دیم (و به نقل دیگر علی علیه السلام مقداری خاک جمع کرد و آنرا متکای خود قرار داد و سرش را روی آن گذارد و خوابید). تا اینکه : رسول خدا (ص) آمد و ما را بیدار کرد و برخاستیم و لباسهای خود را که خاک آلود بود، تکان دادیم ، در همین موقع ، پبامبر (ص) به علی (ع) فرمود: ای ابوتراب (زیرا لباسش خاک آلود بود) بعد فرمود: می خواهید شما را به شقی ترین مردم خبر دهم ؟ گفتیم آری ، فرمود: یکی آن کسی است که ناقه حضرت صالح (ع) را پی کرد، دوم آن کسی است که بر فرق سر تو (ای علی) شمشیر می زند (یعنی ابن ملجم).
داستان دوستان / محمد محمدی اشتهاردی