زعفران هندی
زردچوبه گیاهی از خانواده زنجبیل است و بومی نواحی جنوبی آسیا است. در هند به آن زعفران هندی می‌گویند و در چین از آن با عنوان زنجبیل زرد یاد می‌کنند.
این گیاه در هندوستان و چین می‌روید و قسمت مورد استفاده آن، ساقه زیرزمینی است که پس از خارج کردن از زمین، آن را تمیز کرده، ریشه‌های آن را جدا می‌کنند و در آب جوش قرار می‌دهند و پس از تمیز کردن به مدت چند روز آن را خشک می‌کنند.
از زردچوبه داروهای زیادی به شکل خوراکی و موضعی تهیه می‌کنند که محصولات موضعی مثل پماد، روغن، کرم و لوسیون برای ترمیم زخم‌ها و اگزما کاربرد دارد. همچنین اشکال خوراکی آن به شکل کپسول در بازار دارویی برخی از کشورها وجود دارد.
این گیاه از نظر طب قدیم ایران، گرم و خشک است و از گذشته به عنوان هضم کننده غذا و صفرا آور استفاده می‌کرده‌اند. یکی از اثرات سودمند این ادویه، محرک پانکراس است.
زردچوبه همچنین به دفع سنگ مثانه کمک می‌کند و ضد عفونت است، ضد نفخ بوده، تب‌بر، محرک و انرژی‌زا است.
خانم‌هایی که عادت ماهانه نامنظم دارند، می‌توانند برای تنظیم آن از زردچوبه استفاده کنند.
این ادویه حاوی ماده‌ای به نام کورکومین (1) است که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بوده و کلسترول خون را کاهش می‌دهد.
تحقیقات محققان انگلیسی نشان می‌دهد که ادویه زردچوبه در پیشگیری از سرطان موثر است.
این تحقیق پس از آزمایش‌های گوناگون به اثبات رسید و دانشمندان دلیل آن را وجود کورکومین در زردچوبه می‌دانند که دارای خواص ضد موتاژن است.
در زردچوبه موادی وجود دارد که سبب تولید ویتامین‌های K ,B در بدن می‌شود و وجود این ویتامین‌ها هم از پیشرفت و گسترش سرطان در بدن انسان جلوگیری می‌کند این ادویه علاوه بر خواص درمانی باعث خوش طعم و خوش رنگ شدن غذاها می‌شود.
نکته دیگر این که پژوهشگران سنگاپوری دریافته‌اند که رژیم غذایی حاوی زردچوبه از مغز افراد مسن محافظت می‌کند و در پیشگیری از آلزایمر، نافع است.
در این مطالعه مصرف بیش‌تر زردچوبه در افراد مسن با عملکرد بهتر قوای ادراکی در آزمون‌های استاندارد مرتبط شناخته شد.
کورکومین که در زردچوبه و کاری وجود دارد علاوه بر خواص آنتی‌اکسیدان دارای خواص ضدالتهابی نیز هست.
مصرف طولانی داروهای ضدالتهابی خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهند اما بر روی معده کبد و کلیه عوارض جانبی بر جای می‌گذارند.
ماده دیگری که در زردچوبه وجود دارد ar-Turmerone است که دارای خاصیت ضد سم مار بوده و قادر به خنثی کردن بسیاری از سموم مارهاست.
این ادویه از زمان قدیم در طب آیورودا به عنوان ضدورم و ضدآرتریت مصرف می‌شود، همچنین در رابطه با بیماران مبتلا به ایدز نیز اثرات مثبتی دارد.
تاکنون اثرات جانبی از مصرف زردچوبه گزارش نشده است ولی در مواردی در مصرف آن باید احتیاط کرد از جمله در زمان حاملگی مصرف متعادل آن توصیه می‌شود.
همچنین کسانی که مجرای کیسه صفراوی آن‌ها بسته است و یا دارای اشکال است، باید در مصرف زردچوبه احتیاط کنند.
پی‌نوشت:
1. Cur Comin.
منبع مقاله :
کوه‌کن، صدف، (1393)، میوه درمانی، تهران: همشهری، چاپ سوم
