اگر انسان فراموش کرد که روزه است و مقدارى غذا خورد، یا چیزى نوشید روزهاش باطل نمى‌شود، ولى هر وقت که یادش افتاد باید باقیمانده غذا و چیزهائى که در دهانش هست بیرون بریزد.
چند مسئله در مورد مفطرات روزه:
1 ـ در اینکه خوردن و آشامیدن روزه را باطل مىکند، فرقى در کم و زیاد آن نیست، چه یک دانه گندم بخورد، یا یک قطره آب بنوشد، یا خود را سیر کند.
2 ـ اگر با اختیار و عمدا ریزههاى غذا را که لابلاى دندانها بخورد، یا خود را سیر کند.
3 ـ اگر با اختیار و عمدا ریزههاى غذا را که لابلاى دندانهایش بوده است، بخورد، روزهاش باطل مىشود.
4 ـ فرو بردن آب دهان هرچند که زیاد هم باشد، روزه را باطل نمىکند.
5 ـ روزه دار باید از فروبردن اخلاط سینه احتیاط کند.
6 ـ براى روزهدار مضمضه و استنشاق یعنى: (گرداندن آب در دهان و بینى) اشکال ندارد، البتّه باید کاملا مواظب باشد که آب از گلویش پائین نرود.
7 ـ تزریق آمپولهائى که جنبه غذائى ندارند، و داخل رگ زده نمى‌شود اشکالى ندارد.(البتّه این مسئله اختلافى است.)
8 ـ نزدیکى کردن ـ با دخول ـ موجب باطل شدن روزه هردو طرف: فاعل و مفعول مىشود ـ هرچند مفعول هم مذکّر باشد ـ چه منى خارج شده باشد یا نه.
9 ـ براى شخص روزهدار شوخى کردن و بوسه و لمس همسرش کراهت دارد.
10 ـ شیطانى شدن در حال خواب، در روزه ماه مبارک رمضان روزه را باطل نمىکند، پس از خواب دیدن بول کرده غسل مىنماید.
11 ـ براى کسى که در شب ماه رمضان جنب شده است، اگر بداند که طبق عادت پیش از اذان صبح براى غسل بیدار نخواهد شد، خوابیدن جایز نمىباشد.
12 ـ در شب ماه رمضان اگر انسان وقت غسل کردن نداشته باشد نمى‌تواند خود را جنب کند.
13 ـ اگر انسان شب در خواب شیطانى شد، یا در بیدارى با همسرش نزدیکى کرد و دسترسى به غسل کردن نداشت، مىتواند به جاى غسل تیمّم کند، و روزهاش صحیح است.
14 ـ دود سیگار و سایر انواع دخانیات در حکم گرد و غبار غلیظ است، و فرو بردن هر دودى از گلو سبب باطل شدن روزه است.
15 ـ هرگاه از روى ناچارى قى کرد، بایستى باقیمانده آن را که وارد فضاى دهان شده است بیرون بریزد.
16 ـ اگر انسان فراموش کرد که روزه است و مقدارى غذا خورد، یا چیزى نوشید روزهاش باطل نمى‌شود، ولى هر وقت که یادش افتاد باید باقیمانده غذا و چیزهائى که در دهانش هست بیرون بریزد.
17 ـ اگر در ماه رمضان عمدا روزه خود را باطل کرد، گرچه روزهاش باطل شده است، ولى بر او واجب است تا مغرب از انجام کارهائى که روزه را باطل مىکند خوددارى نماید.
سوال: آیا می توان تا پایان اذان صبح؛ سحری خورد؟
دفتر حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
به هر حال اگر مکلف علم یا اطمینان داشته باشد که طلوع فجر شده، نمى‌تواند سحرى بخورد و گرنه مانع ندارد.
دفتر حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
1ـ اگر یقین دارید وقت داخل شده نمی توانید بخورید.
2ـ می توانید به 4 فرسخی (22 کیلومتر) بیرون شهر مسافرت کنید و روزه خود را آنجا بخورید و سپس قضا کنید.
دفتر حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
باید احتیاطاً کمى قبل از اذان صبح و کمى هم بعد از مغرب، از انجام این کارها خوددارى کند تا یقین حاصل کند که تمام این مدّت را روزه داشته است.
دفتر حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در وجوب امساک ملاک تحقق فجر صادق است؛ لذا اگر شروع اذان مقارن با طلوع فجر باشد و یا از اذان موذن وقت شناس اطمینان به دخول وقت حاصل شود، امساک واجب است و خوردن و آشامیدن جایز نیست، اگر چه احتمال عروض ضعف را در اثناء روز بدهد.
سوال: شخص مجردی در ماه رمضان می دانسته که فردا صبح به مسافرت می رود و در نتیجه نباید روزه بگیرد، لذا بعد از اذان صبح و قبل از مسافرت کاری کرده که جنب شده است؛ آیا باید فقط قضای آن روز را بگیرد یا آن که کفاره هم دارد؟
جواب: باید روزه را قضا کند و کفاره بدهد و اگر به حرام خود را جنب کرده و بعد از اذان صبح بوده باید کفاره جمع بدهد علی الاحوط. (استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 312، س 27)
سوال: اگر کسی که در هنگام روزه حواسش نبود و ناگهان مقداری غذا خورد و هنگام جویدن غذا یادش آمد که روزه است باید غذایش را بیرون آورد یا قورت دهد؟
جواب: باید فورا غذا را از دهان خارج نماید. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 958، س 1650)
چند استفتاء از آیه الله خامنه ای دام ظله:
سوال: کسى که از روى عمد، روزههاى خود را نگرفته، تکلیفش چیست؟
جواب: هر مقدار از روزهها را که نگرفته، باید قضا کند و افزون بر آن، براى هر روز نیز باید کفّاره بدهد؛ یعنى، دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند و یا به هر کدام یک مد (تقریبا ده سیر) طعام (گندم یا جو و مانند آن) به آنها بدهد.
سوال: روزههایى که در اوایل سن تکلیف به جا نیاوردهام، علاوه بر قضا کفّاره هم دارد؟
جواب: هر مقدار از روزهها را که نگرفته‌اید، باید قضا کنید و اگر بدون عذر روزه نگرفته‌اید افزون بر آن، براى هر روز نیز باید کفّاره بدهید؛ یعنى، دو ماه روزه بگیرید یا شصت فقیر را سیر کنید و یا به هر کدام یک مدّ (تقریباً ده سیر) طعام (گندم یا جو و مانند آن) به آنها بدهید.
سوال: آیا باطل کردن، روزه مستحبى جایز است؟
جواب: آرى، اشکال ندارد ؛ ولى اگر بعد از ظهر باشد، مکروه است.
سوال: آیا می‌توان به دلیل داشتن مسابقه فوتبال و گرسنگى و تشنگى زیاد در آن روزه خود را خورد؟
جواب: مورد سوال مجوّز براى افطار محسوب نمى‌شود.
