اسفناج، گیاهی است یک ساله، دارای ساقه ای راست، به ارتفاع نیم متر که برگ های آن پهن و نرم مثلثی شکل به رنگ سبز می باشد. اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است.
دو نوع اسفناج وجود دارد که به نام پاییزه و بهاره نامیده می شود. اسفناج بهاره، در فصل بهار کاشته می شود و به اسفناج انگلیسی معروف است.
نوع پاییزه آن که به خاک بسیار غنی احتیاج دارد، در پاییز کاشته می شود. گل های اسفناج به رنگ سبز کم رنگ می باشد .
اسفناج چون دارای مواد غذایی فراوانی است، کشت آن امروز در تمام نقاط دنیا معمول است.
ترکیبات شیمیایی:
اسفناج از نظر داشتن ویتامین B3 بسیار غنی است، بنابراین داروی مهمی برای برطرف کردن بیماری پلاگر است( پلاگر یک نوع بیماری است که بعلت کمبود ویتامین B3 در بدن تولید می شود و نشانه های آن: ضعف بدن ، تشنج ، اختلال در دستگاه هاضمه، و بوجود آمدن لکه های قرمز روی بدن است).
اسفناج به علت داشتن منیزیم، جلوی پیشرفت سرطان را می گیرد.
وجود فسفر در اسفناج برای بدن، مخصوصا برای کسانی که به کارهای فکری اشتغال دارند و آهن آن برای شهرنشینان که گلبول های قرمز خونشان جهت تامین اکسیژن سلول های بدن، باید فعالیت بیشتری کنند، بسیار مفید است.
خواص دارویی:
برگ اسفناج از نظر طب قدیم ایران کمی سرد است و برخی عقیده دارند که متعادل است، یعنی نه سرد است و نه گرم.
1) برگ اسفناج منبع غنی ویتامین A ، B3 ، C ، آهن و پتاسیم می باشد.
2) بدن را قلیایی می کند و اسیدیته ی خون را کاهش می دهد.
3) خنک کننده است و برای پایین آوردن تب مفید است.
4) ورم روده ی کوچک را رفع می کند.
5) برای ورم ریه مفید است.
6) ملین است و یبوست را برطرف می کند.
7) برای لاغر شدن و وزن کم کردن مفید است.
8) اسفناج به دلیل داشتن ماده ای بنام اسپیناسین، هضم غذا را تسریع می کند. این ماده باعث تحریک معده و ازدیاد ترشحات آن می شود.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که اسفناج در پیشگیری ازسرطان روده بزرگ، معده، پروستات، حنجره و رحم موثر است .
9) خوردن اسفناج در رفع تشنگی موثر است.
10) برای از بین بردن ورم و درد گلو مفید است.
11) برای رفع سرفه های خشک ،برگ اسفناج را با جو پوست کنده و روغن بادام بپزید و بخورید.
12) آش اسفناج با گشنیز، برای سردردهایی که ناشی از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارشی است، مفید می باشد.
13) اگر آش اسفناج را با آب لیمو و سماق یا آب غوره بخورید، سردردهای ناشی از اختلال کیسه ی صفرا را برطرف می کند.
14) خوردن اسفناج از سرطان جلوگیری می کند، مخصوصا در افرادی که به مصرف الکل و سیگار عادت دارند.
15) تحقیقات دانشمندان نشان داده است که اسفناج در پیشگیری ازسرطان روده بزرگ، معده، پروستات، حنجره و رحم موثر است .
16) اسفناج، کلسترول خون را پایین می آورد.
17) بهترین دارو برای کسانی است که مبتلا به کم خونی هستند.
18) اسفناج مانند جارو، روده بزرگ را تمیز می کند.
19) ترشحات لوزالمعده را افزایش می دهد.
20) اسفناج، سبزی مفید برای تقویت اعصاب است.
21) اسفناج پخته برای رفع بیماری آسم و گرفتگی صدا بسیار موثر است.
22) رماتیسم و نقرس را درمان می کند.
23) برای زیاد کردن شیر در مادران شیرده موثر است.
24) قبلاً نوعی شربت از اسفناج تهیه می شد که در معالجه خونریزی ها و کم خونی از آن استفاده می کردند.
25) تخم اسفناج ملین و خنک کننده است.
اسفناج به علت داشتن اگزالات، برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های کلیه و مثانه مناسب نیست.
26) تخم اسفناج برای برطرف کردن ورم کبد و یرقان مفید است.
27) اسفناج، تعداد گلبول های قرمز خون را افزایش می دهد.
28) اسفناج چون دارای کلروفیل است، عضلات روده را تحریک کرده و تخلیه مدفوع را آسان می کند.
29) اسفناج عضلات و استخوان ها را تقویت می نماید.
30) رعشه و بوی بد دهان را از بین می برد و از دوستان کبد هم می باشد.
31) قوت غذایی اسفناج از سایر سبزی ها بیشتر است، مشروط بر اینکه آب آن را دور نریزید و از ساقه های نازک و نورسته ی آن در سالاد استفاده کنید.
32) به کودکان، جوانان، سالخوردگان، اشخاص کم خون و به تمام کسانی که بیماری های مزمن دارند خوردن اسفناج موکدا توصیه می شود.
مضرات :
* اسفناج به علت داشتن اگزالات، برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های کلیه و مثانه مناسب نیست.
* ضمنا آن هایی که سرد مزاج هستند، باید اسفناج را با ادویه های گرم مثل زنجبیل و هل میل نمایند.