نویسنده: محمد ترکاشوند

مقاله ی شهید سید مجتبی نواب صفوی

متعه وداع با فحشا
«… علی (ع)فرمودند: چنانچه امر مقدس زناشویی موقت (عقد انقطاعی و به قول عوام «صیغه»)زیر پای بدعت نرفته و پایمان نشده بود، هر آینه کسی مرتکب عمل نامشروع زنا نمی شد، مگر پلید و ناکس و جامعه مسلمان از عوارض شوم و مفاسد عمل نامشروع و بنیان سوز «زنا»به کلی مصون می ماند. (2)

تفاوت ها
«صیغه» یا زناشویی موقت، در حقیقت عین ازدواج مقدس معمولی رسمی میان مسلمانان است با فرق این که مشکلات و تکالیف در زناشویی موقت کمتر و آسان است و مانند زناشویی دائم نیست و همان مصالح و احکام زناشویی که شرع مقدس در ازدواج دائم در نظر گرفته به اضافه ی مصالح بیشتری در زناشویی موقت، مرعی داشته است و نصف همان عده ای که در طلاق زوجه دائم مقرر فرموده در اینجا برای تسهیل امر زناشویی، مقرر فرموده است؛ و وجوب نفقه و مخارج ضروری زندگی زن و ارث بری و مقید بودن در زندگی همیشگی با هم را از دوش طرفین برداشته و به جای طلاق، انقضاء و اتمام مدت موقتی است که به تعیین و رضایت طرفین قرارداده تا در آخر مدت بودن قهر و تلخکامی با رضایت و اطلاع قبلی خودشان از هم جدا شوند.

درد و درمان
همیشه تعداد زن در دنیا بیش از مرد است و مردان بسیاری بی زن و زنان بسیاری هم بی شوهر می باشند … یا مردان و زنان از فقر و بی چیزی یا علل دیگر مقدورشان نیست که زن یا شوهر دائمی اختیار کنند و حس مقدس شهوت(3)همیشه گرسنه و آماده و مشغول فعالیت بوده، قطعاً اگر [راه]مشروعی برای رفع نیازش پیدا نشود و دست به وسایل نامشروعی زده، هزاران هزار بدبختی و مرض و مفسده به بار می آورد.
پس بهترین راه برای جلوگیری از این خطر و سیر کردن این حس مقدس عمومی، همان راه مشروع و مقدس است که قانون مقدس الهی اسلام وضع نموده است و آن را مقدس تر از نکاح و ازدواج دائم داشته و ثواب های اخروی که بر آن مترتب نموده چندین برابر از پاداش هایی [است] که بر عقد ازدواج دائم مترتب نموده است (4)و این چاره مشروع عجیب که دین مقدس خدا برای جلوگیری از خطر خانمانسوز زنا وضع نموده است، در هیچ دیانت و قانونی موجود نمی باشد و تمام اقوام دنیا از قوانین نکاح و زناشویی مشکل، یقیناً به اندازه ی بیشماری سرپیچی می کنند (بعضی زنا می کنند) و با نصایح خشک و پند و اندرزهای بی مغز جلوی این حس طبیعی و فساد آن را نمی توان گرفت و جز تمسک به اصل مقدس ازدواج زناشویی موقت اسلام، چاره ای نخواهد بود.

عاقبت تعصب ها
و پاسخ (کسانی که) در این موضوع تعصب خشک جاهلی ورزیده و از این امر استنکاف می کنند اینست که: اولاً خوب بیاندیشند و ببینند آیا چه فرقی بین زناشویی دائم و موقت به جز موقت بودن مدتش[وجود]دارد و همان اثر در این موقت[هست]که در آن دائم [نیز]هست[بعلاوه] این دارای فسخ شیرین است و اگر از این امر مشروع آسان با تعصب جلوگیری کردید، خواهران! برادران! شما به زنای نامشروع با تأسف، سخت دچار خواهید شد.

پیشنهاد
… آری بایستی دوائری بسیار محرمانه و آبرومند طبق موازین مقدس اسلام در تمام شهرهای بزرگ و کوچک برای امر مقدس زناشویی موقت مهیا نموده، زنان و مردان نجیب و پاک بدانجا مراجعه نموده و با تعیین مدت و مهر زناشویی موقت به رضایت طرفین تحت نظر علما و مأمورین بسیار پاک پس از تحقق پاکی [و] سلامتی طرفین، با کمال سهولت و آسانی بدین امر مقدس دست زده و طرفین کاملاً رعایت مقررات اسلامی مثل عده نگه داشتن پس از سر آمدن مدت را بنمایند تا جامعه از مصالح بزرگ این امر مقدس برخوردار شده و از مفاسد خانمانسوز زنا مصون باشد …

خلاصه نکات
1-فرق ازدواج موقت با ازدواج دائم این است که مشکلات و تکالیف ازدواج موقت کمتر و آسانتر است.
2-بهترین راه برای جلوگیری از خطر انحراف جنسی راهی است که اسلام به وسیله قانون مقدس ازدواج موقت وضع نموده و آن را از ازدواج دائم مقدس تر نموده است و ثواب هایی که بر آن مترتب نموده چندین برابر پاداش هایی است که بر عقد دائم قرار داده است.
3-با نصایح بی مغز جلوی حس طبیعی شهوت را نمی توان گرفت.
4-خواهران و برادران: اگر از این امر مشروع آسان با تعصب جلوگیری کردید به زنای نامشروع با تأسف سخت دچار خواهید شد.
5-باید مراکزی محرمانه و آبرومند طبق موازین اسلامی در تمام شهرهای کوچک و بزرگ برای زناشویی موقت مهیا شود.

پی نوشت ها :

1-روزنامه ی اطلاعات 29 / 10 / 69، (به نقل از کتاب راهنمای حقایق ص 63-66).
2-چند حدیث با مضامینی نزدیک به حدیث فوق در کتاب وسائل الشیعه، کتاب النکاح، ابواب المتعه، باب 1، نقل شده است مثل:
الف-عبدالله بن سلیمان می گوید: شنیدم امام باقر(ع)می فرمود: علی (ع)همواره می فرمود: «لولا ما سبقنی به بنی الخطاب ما زنی إلا شقی»اگر در آن کار پسر خطاب بر من پیشی نگرفته بود زنا نمی کرد مگر بدبخت و پست.
ب-عبدالرحمن بن ابی لیلی می گوید: از امام صادق(ع)پرسیدم آیا آیه ی متعه نسخ شده است؟ حضرت فرمود: «لا و لولا ما نهی عنها عمر ما زنی إلا شقی»؛ نه و اگر عمر از آن نهی نمی کرد جز افراد پست و بدبخت کسی زنا نمی کرد.
3-برخلاف عقیده ی بسیاری از متدینین و مقدسین؛ در تعالیم اسلامی قوه ی شهوت نه تنها یک مانع برای نیل به مقام انسانیت نیست، بلکه حسی است مقدس و یکی از نعمت های بزرگ خداوند شمرده می شود که در مسیر کمال انسان نقش مؤثری دارد. پرداختن به قوه ی جنسی و تأمین نیاز شهوانی، در قالب ازدواج دائم یا موقت دارای اجر و ثواب فراوان می باشد و اهل بیت (ع)در برخی روایات، از پاداش آن پرده برداشته اند، در جلد 21 کتاب وسائل الشیعه، کتاب النکاح، ابواب المتعه، باب 2، آمده است که یکی از اصحاب امام باقر (ع)می گوید به حضرت عرض کردم: آیا برای کسی که متعه می کند ثوابی هم هست؟ حضرت فرمود: اگر برای رضای خدا و مخالفت با منکران این سنت اقدام به متعه کند، کلمه ای با آن زن حرف نمی زند مگر این که خداوند حسنه ای برای او می نویسد و دستش را به سوی او نمی کشد مگر این که خداوند گناهی را از او می آمرزد و هنگامی که غسل کرد، به اندازه ی موهایی که در بدن او بر آنها آب گذشته است از گناهان او می گذرد.
راوی از تعجب می پرسد: به اندازه ی موها؟!
حضرت می فرماید: به اندازه ی موها.
4-چند روایت درباره ی ثواب و جایگاه مهم ازدواج موقت در اسلام از کتاب وسایل الشیعه، کتاب النکاح، ابواب المتعه، باب 2:
امام باقر (ع)همانا پیامبر وقتی که به معراج رفتند، فرمودند: جبرئیل به من ملحق شد و گفت: یا محمد (ص)«إن الله تبارک و تعالی یقول: انی قد غفرت للمتمتعین من امتک من النساء». ای محمد!همانا خداوند بلند مرتبه می فرماید: بدرستی که من کسانی از امت تو را که زنان را متعه می کنند، مورد آمرزش قرار دادم.
در همین کتاب روایت شده: «إن المؤمنین لا یکمل حتی یتمتع». همانا مؤمن کامل نمی شود مگر این که متعه کند.
همچنین امام صادق (ع)می فرمایند: «انی لأحب للرجل أن لا یخرج من الدنیا حتی یتمتع ولو مره و أن یصلی الجمعه فی جماعه». همانا من دوست دارم که مرد از دنیا خارج نشود (نمیرد)مگر این که متعه کند هر چند یکبار و دیگر این که نماز جمعه را به جماعت بخواند.
منبع: ترکاشوند، محمد، (1386)، ازدواج موقت: مدیریت شهوت، قم، نشر اشک یاس، چاپ دوم.