نویسندگان: گروه نویسندگان

با طب سوزنی چگونه می توان اعضاء و اورگان های بیمار را درمان نمود؟ و فلسفه بین “یین” و “یانگ” چیست؟
طب سوزنی در حقیقت یک تنظیم کننده است. همان طور که می دانیم از نظر طب غربی یک سیستم عصبی سمپاتیک و یک سیستم عصبی پاراسمپاتیک داریم که میزان ترشح از غدد مترشحه داخلی را تنظیم می کنند و تعادل این سیستم اهمیت زیادی در بدن دارد. از نظر طب شرقی فلسفه یین و یانگ وجود دارد که دو نیروی متضاد هم می باشد مثلاً قدرت از یانگ سرچشمه می گیرد ولی ضعف از یین می باشد. سیاهی مربوط به یین ولی سفیدی مربوط به یانگ است. حرارت و خورشید مربوط به سیستم یانگ ولی تاریک و سرما مربوط به سیستم یین است، پرکاری اعضاء مربوط به قدرت یانگ ولی کم کاری اعضاء مربوط به قدرت یین است؛ لذا همواره بدنی سالم است و درست کار می کند که تعادل سیستم یین و یانگ در آن وجود داشته باشد و این همان آرم طب سوزنی است که مشاهده می کنیم هر دو نیم کره سفید ( یانگ ) و سیاه ( یین ) به یک اندازه و قرنیه می باشند. ضمناً در بدن انسان 12 مریدین منظم وجود دارد که به 17 شاخه فرعی تقسیم می شوند و 15 شاخه فرعی یا Collateral هم وجود دارد که تمام این مریدین ها مانند کانال های اعضاء اصلی بدن را بهم وصل می کنند و تعداد زیادی نقاط طب سوزنی روی این مریدین ها قرار داده که با سوزن زدن و تحریک این نقاط می توان اعضاء را تحریک نمود.
لذا از نظر دانشگاه طب رسومی چین در صورت بهم خوردن این تعادل بیماری در اورگان ها و اعضاء داخلی بدن ظهور پیدا می کند و ممکن است پرکاری یانگ کبد داشته باشیم یا کم کاری یین کلیه داشته باشیم که علائمی در بدن ظاهر می گردد که از طریق طب سوزنی و با توجه به نقاط مربوطه و مانورهای خاصی که پزشک متخصص و حاذق به این سوزن ها می دهد می تواند میزان جریان خون یا انرژی یا QI را کنترل کند و در بعضی از اعضاء با افزایش QI به علت افزایش جریان خون باعث بهبود کاری آن عضو گردد و در بعضی موارد با کاهش QI به علت کاهش جریان خون به بهبودی عضو مربوطه کمک کند. در پاره ای موارد ممکن است راه عبور جریان خون یا QI قطع شده باشد که به اصطلاح چینی به آن استازیارکودچی می گویند که ما با مانورهای مختلف و استفاده از سوزن و الکتریسیته که به سوزن وصل می شود این استازیار کود از بین می رود و اعضاء و احشاء به حالت طبیعی خود باز می گردند.

عناصر پنج گانه دخیل در طب سوزنی
بنا به اعتقاد چینیان، شیوه طب سوزنی عناصر پنج گانه، نوع باستانی طب سوزنی است که به درمان تمام لایه های وجود شخص یعنی بدن، ذهن، قلب ( احساسات ) و روح می پردازد، روش کامل تر و بسیار صحیح تر انجام درمان با طب سوزنی است. به این ترتیب شخص بیمار می تواند با تمام وجود سلامتی خود را بازیافته و به تعادل کامل برسد.
درمانگر برای درک عمیق شخص بیمار اهمیت فراوانی قائل است و این مطلب با شناخت کامل محیط، تاریخچه زندگی و تاثیر عناصر پنج گانه بر زندگی این شخص حاصل می شود.
این پنچ عنصر آتش، خاک، فلز، آب و چوب هر یک در شکل گیری وجود و شیوه عمل ما در زندگی موثرند. زمانی که طب سوزنی برای از بین بردن سریع علائم بیماری به کار برده می شود، فرمول طب سوزنی (1) نامیده می شود. این روش درمان موقت و سطحی موثر است اما بیمار را از درون معالجه نمی کند. یک متخصص طب سوزنی عناصر پنج گانه، به خوبی از قوانین طبیعت آگاه است و می تواند از آنها برای تشخیص بیماری کمک بگیرد و به درمان کامل بیمار بپردازد.
درمانگر به دنبال ناهماهنگی در جریان انرژی بدن می گردد. در این حالت انرژی که در دوازده محور حیاتی بدن در جریان است در جاهایی به مانع برخورد کرده و دلیل آن عدم تعادل بین عناصر پنج گانه است. درمانگر باید عنصری را که در بدن ضعیف تر عمل می کند بیابد و با انتخاب نقطه صحیح برای انجام طب سوزنی، عنصر مورد نظر را تقویت کند و هماهنگی را به بدن برگرداند.
طب سوزنی با تاثیر بر جریان انرژی یا QI که در میان محورهای حیاتی بدن در جریان است، عمل می کند. این جریان با امتحان نبض های دوازده گانه ارزیابی می شود. در بدن انسان 365 نقطه اصلی وجود دارد و اگر ما محورهای اصلی را به صورت رود در نظر بگیریم، این نقاط مانند مخزن های آبی هستند که می توانند در صورت لزوم بر مقدار آب رود بیافزایند و جریان انرژی را سریع تر و قوی تر کنند. برای هر نوع معالجه، درمانگر موانع موجود در مسیر جریان انرژی را پیدا می کند و برای رفع آن نقطه خاصی را انتخاب می کند.

توضیح بیشتری بر طب سوزنی
در طی روزهای معالجه با طب سوزنی، این نقاط تغییر کرده یا تکرار می شوند تا زمانی که تعادل در بدن بیمار برقرار شود. دو روش پایه برای تحت تاثیر قرار دادن جریان QI به کار می رود. روش اول با فرو کردن سوزن های بسیار نازک در نقطه مورد نظر است که با آزاد کردن QI از یک گره، موجب حرکت آن می شود. روش دوم با استفاده از گیاهی به نام موکسا (2) است. مخروط های کوچکی از این گیاه اخته می شوند که مانند عود، بدون شعله می سوزند. این مخروط را بر روی نقطه مورد نظر قرار داده و می سوزانند تا با گرم کردن آن و فرستادن انرژی گرمایی، QI را آزاد کنند. گاهی اوقات برای خارج کردن انرژی بیش از حد در این روش، از سوزن هم استفاده می شود که البته این روش بسیار کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

عناصر پنج گانه در طب سنتی چین چه تعریفی دارند؟
عناصر پنج گانه، دیدگاه ظاهراً ساده و در درون پیچیده چینیان باستان را بر رابطه تنگاتنگ انسان و تمام مظاهر طبیعت به نمایش می گذارد. جهان بینی خاص این قوم همواره موجب تحسین دانشمندان علوم طبیعی و انسانی جهان را فراهم کرده است.

آتش
آتش نماد و عنصر باستان بوده و با احساس شعف و شادمانی در ارتباط است. افرادی که عنصر غالب وجودشان آتش باشد، به داشتن دوستان زیاد و ایجاد روابط دوستانه با اطرافیان خود بسیار علاقه دارند. آنها معمولاً خندان هستند و گاهی در عمق وجودشان احساس غصه وجود دارد که هیچ وقت دیده نمی شود.

خاک
خاک عنصر تابستان گذشته به شمار می رود و با حس همدردی و دلسوزی همراه است. افرادی که عنصر خاک بر وجودشان غالب است، می توانند مانند یک مادر به دیگران رسیدگی کند و آنها را از هر نظر تغذیه کنند. هر چند احساس درک دیگران بسیار مهم است اما افراد خاکی گاهی بسیار تنها بوده و احساس خلاء می کنند.

فلز
فلز عنصر پاییز و با حس اندوه و ماتم همراه است. افراد تحت سلطه این عنصر، به دنبال هر چه پاک و روحانی باشد، هستند. آنها برای خود و دیگران استانداردهای بالایی در نظر دارند و احترام متقابل برایشان بسیار اهمیت دارد. گاهی اوقات آنها با حس ناگواری از “اگر چنین و چنان می شد…” زندگی می کنند.

آب
آب عنصر زمستان و مرتبط با حس ترس است. چنین افرادی دارای سماجت و اراده ای هستند که آنها را در شرایطی که موجب وحشت دیگران می شود، موفق و سربلند نگه می دارد. گاهی آنها حس عمیقی از وحشت را در وجود خود پنهان کرده اند.

چوب
چوب عنصر بهار و با حس خشم در ارتباط است. افرادی که با عناصر چوب هماهنگی بیشتری دارند، این افراد بیشتر از دیگران در کارها اعم از برنامه ریزی، تصمیم گیری و عمل موفق هستند. نقطه قوت آنها آینده نگریشان است اما اگر از تعادل خارج شده باشند، به راحتی کارهایشان را رها می کنند.

پی‌نوشت‌ها:

1. Formula Acupuncture.
2. Moxa.
منبع مقاله:
محمد رضا صافی، حسین سعید تهرانی، سعید انصاری، ( زیر نظر دکتر محمد پور فخاران و احمد حبیب الهی)؛ (1391)، آشنایی با طب سوزنی، قم: ابتکار دانش، چاپ اول.