من دوستانی دارم که اهل نماز و روزه هستند ولی حجاب خود را رعایت نمیکنند. من چگونه میتوانم آنها را هدایت کنم؟ آیا اصلاً من وظیفهای نسبت به دوستانم دارم که آنها را امر به معروف کنم؟ اگر این کار آنها ادامه پیدا کرد، من باید روابطم را با آنها ترک کنم یا نه؟ و اگر دختری با حجاب اسلامی و کامل ولی آرایش کرده بیرون برود اشکالی دارد یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید عرض نمود که: در نامه خود توضیح ندادهاید که دوستان شما چگونه حجاب را رعایت نمیکنند، آیا چادر نمیپوشند یا حجاب نامناسب دارند؟ حکم شرعی و محدوده حجاب اسلامی را میدانند و رعایت نمیکنند یا جاهل به مسأله هستند و نمیدانند که حدود حجاب اسلامی چیست. اگر در این باره بیشتر توضیح میدادید، بهتر میتوانستیم سوال شما را پاسخ دهیم، اما در حال حاضر توجه شما را به این نکات جلب مینماییم.
1. اگر دوستان شما حجاب را رعایت نمیکنند، اولین وظیفه شما این است که سعی کنید تحت تأثیر آنها قرار نگیرید و همیشه به یاد داشته باشید که حفظ و رعایت حجاب اسلامی لازم و ضروری است.
2. وظیفه شما نسبت به دوستانتان آن است که آنها راامر به معروف کنید، شاید آنها حکم شرعی و نظر اسلام در مورد حجاب را نمیدانند،[1] بعید است افرادی که اهل نماز و روزه هستند، مخالف حجاب باشند، به احتمال زیاد آنها فلسفه حجاب را نمیدانند توجه داشته باشید که امر به معروف شرایط خاصی دارد که حتماً باید رعایت نمایید. از نظر اسلام، فردی که دیگران را امر به معروف و نهی از منکر مینماید باید این نکات را رعایت نماید:
1. آنچه را میگوید خود به آن عمل کند و پایبند باشد؛ زیرا اگر خودش عمل نکند موعظهاش به دیگران اثر نمیگذارد.
2. در نحوهبرخورد با دیگران اخلاق اسلامی را رعایت نماید؛ امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «کاملترین مردم از لحاظ ایمان خوش خلقترین آنهاست».[2]
و برخورد نرم و ملایم و شایسته داشته باشد، پیامبران و امامان معصوم –علیهم السلام- نیز در امر به معروف و نهی از منکر برخورد نرم وملایم داشتند. خداوند خطاب به پیامبر اسلام میفرماید: «از رحمتهای خداوند نسبت به تو این است که ترا با خلق مهربان آراسته گردانید. اگر تند خو و سخت دل بودی مردم از گرد تو پراکنده میشدند.»[3]
در امر به معروف و نهی از منکر وظیفه شما بیان احکام الهی است، اما اینکه موثر واقع میشود یا نه، از توان شما به دور است و از این جهت نباید بیش از حد نگران باشید.[4]
4. کتابهایی را در زمینه حجاب به آنها معرفی کنید یا حتی میتوانید به مناسبتهای مختلف کتابی را در این زمینه به آنها هدیه نمائید. با مطالعه کتاب، بصورت غیرمستقیم متوجه رفتار خود میشوند و میدانند که رفتار آنها تاکنون اشتباه بوده است.
5. بجای آنکه بر نقاط ضعف آنها تأکید نمایید نقاط مثبت آنها را برجسته سازید. مثلا بگویید شما دوستان خوب و دوستداشتنی من هستید. چون اهل نماز و روزه هستید و مسایل اسلامی را رعایت میکنید، انتظار خداوند از شما این است که از این پس نیز مسایل اسلامی را کاملاً رعایت کنید.
6. به آنها بگویید که نماز و روزه و دیگر اعمال و عبادات شما در صورتی دررشدوبالندگی شماأثرکامل وهمه جانبه دارد که نسبت به همه احکام اسلامی از جمله حجاب اسلامی اعتنا وتوجه داشته باشید.[5]
7. اگر هیچ یک از این راهکارها مؤثر و مفید واقع نشد و دوستان شما همچنان به رفتار نادرست خود ادامه دادند، سعی کنید مدتی از آنها تا حدودی فاصله بگیرید و کمتر با آنها رفت و آمد داشته باشید، شاید متوجه شوند که فاصله گرفتن شما بخاطر آن است که حجاب اسلامی را رعایت نمیکنند. اگر کار آنها ادامه پیدا کرد و هیچ راهی برای اصلاح وجود نداشت و احتمال تأثیرپذیری از آنها را میدهید و یا اینکه رفت و آمد و ارتباط شما با آنان به معنای تأیید رفتار آنها است، در این صورت از رفت و آمد با آنها اجتناب کنید یا ارتباط را به حداقل برسانید.البته توجه داشته باشید که کمک کردن به دیگران وخوش رفتاری باآنان بادوست گرفتن ورفاقت کردن تفاوت دارد؛فردمؤمن درخوبی کردن به دیگران خوب وبد نمی کند امادرمسأله دوستی ورفاقت حساس وعمیق است.
9. اگر دوستان شما از افراد خانواده و فامیل نزدیکتان هستند بگونهای که عملاً نمیتوانید با آنها قطع رابطه کنید، سعی نمایید با ظرافت و در موقعیتهای مناسب نسبت به رفتار آنها اظهار نارضایتی کنید. شاید نارضایتی شما مؤثر واقع شود.
بخشی دیگر از سوال شما این بود که اگر دختری با حجاب اسلامی کامل، ولی آرایش کرده بیرون برود، اشکالی دارد یا خیر؟ پاسخ این است که آرایش کردن، زینت کردن، پوشیدن لباسهای رنگارنگ و… برای خانمها در صورتی که باعث جلب توجه دیگران شود، زمینه انحراف خود و دیگران را فراهم میسازد، لذا از زینت و پوشیدن لباسهای نامناسب باید خودداری کرد، چه بسا ممکن است پوشیدن برخی لباسها از جهت آنکه باعث جلب توجه دیگران میشود و زمینه فساد در جامعه را فراهم میسازد، مورد قبول اسلام و شرع مقدس نیست. آرایش کردن نیز اینگونه است، اگر بگونه ای باشد که توجه دیگران را به خود جلب کند و نگاههای افراد بیمار را متوجه خود سازد، زمینه انحراف در جامعه خواهد بود و از محرمات شرعی است.
نتیجه گیری:
آشنایی با فلسفه و حدود حجاب اسلامی، عمل نمودن و رعایت اخلاق و حجاب اسلامی، آشنایی با روشهای صحیح هدایت و ارشاد از مهمترین مسایلی است که باید شما با آنها آشنایی داشته و با توجه به آنها دوستان خود را به رعایت حجاب اسلامی دعوت نمایید.
در پایان امیدوارم با رعایت نکات یاد شده و مطالعه کتابهایی که معرفی میشود بتوانید دوستان خود را با مسایل اسلامی از جمله حجاب آشنا نموده و در انجام مسئولیت امر به معروف و نهی از منکر، موفق گردید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حسن آبادی . علیزاده . نظارت ملی یا امر به معروف و نهی ازمنکر . مولف . چاپ اول . 1371 .
2. شهید مطهری . مسأله حجاب . انتشارات صدرا . چاپ 34 . 1370 .
3. محسنی گرگانی . احمد . زیباترین الگوی پوششی در اسلام . دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری . چاپ اول . 1380 .
پی نوشت ها:
[1] . در مورد آشنائی با فلسفه حجاب مراجعه نمائید به : فتّاحی زاده . فتحیّه . حجاب از دیدگاه قرآن و سنت . فصل 4 و 5 . دفتر تبلیغات اسلامی . چاپ دوم . 1376 .
[2] . کلینی . محمد ابن یعقوب . اصول کافی . ج 3 . ص 156 . مکتب الاسلامیه .
[3] . آل عمران/159 .
[4] . برای مطالعه بیشتر ر.ک : دادسرای انقلاب اسلامی . شیوههای صحیح امر به معروف و نهی از منکر . سازمان تبلیغات اسلامی . چاپ اول . 1369 .
[5] . در مورد شناخت شخصیت زن از دیدگاه اسلام ، این کتاب را به آنها معرفی کنید : زیبایی نژاد . محمد رضا . در آمدی بر نظام شخصیت زن از دیدگاه اسلام . ج 1 . دار الثقلین . چاپ اول . 1379 .