آیت الله محمد یزدی رییس مجلس خبرگان رهبری در درس خارج فقه، با اشاره به فاجعه خونبار منا گفت: به تعبیر یکی از آقایان باید گفت که بنی‌امیه زمان عیدی برای ما نگذاشته‌اند. حادثه دلخراش و غم‌انگیز منا حادثه کوچکی نیست، واقعا هر مسلمانی و هر انسانی بشنود، نمی‌تواند بی‌تفاوت از کنار آن بگذرد.
رییس مجلس خبرگان، با اشاره به لزوم تامین امنیت حجاج در سرزمین امن الهی گفت: در یک سرزمین امن و سرزمین وحی که حتی خون حیوان هم نباید در آن ریخته شود، خون بیش از دو هزار نفر به زمین ریخته و چندین هزار نفر از مسلمانان زخمی شده‌اند. گذشتن از کنار اینچنین مسئله‌ای با یک تسلیت گفتن یا یک جمله کوتاه که بگوییم دلیل این اتفاق، بی‌کفایتی مدیران است، کافی نیست و حتما لازم است که مقامات مسئول دنیای اسلام در همه کشورهای اسلامی نسبت به این حادثه عکس‌العمل جدی نشان دهند و برای امنیت حجاج کاری کنند. هر سال این جمعیت کثیر به این سرزمین پاک و این سرزمین وحی می‌آید و اگر این حجاج امنیت نداشته باشند، نقص و ضعف بزرگی برای کسانی است که مدیریت حج را بر عهده دارند.
آیت الله محمد یزدی در ادامه با بیان اینکه ممکن است این اتفاق تنها ناشی از بی‌کفایتی نباشد، خاطرنشان کرد: اینکه فکر کنیم اینگونه حوادث ناشی از ضعف مدیریت است، بعید نیست، اما بعید هم نیست ناشی از توطئه باشد. چرا باید در چنین روزی و در یک فاصله به این کوتاهی، مسیر را ببندند؟ آن هم با توجه به جمعیتی که هر ساله به همین شکل در منا حضور می‌یابند. طبیعی است که این کار عوارضی دارد و صرف بی‌کفایتی و بی‌تدبیری نمی‌تواند دلیل کافی باشد. چنانکه بعضی از رسانه‌های وابسته مثل «بی بی سی» و بعضی از رادیوهای دیگر وابسته به غرب، توجیهات بیهوده و سبکی ارائه می‌کنند.
وی با تاکید بر لزوم پیگیری مسئله از سوی نهادهای مسئول در جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: وظیفه مقامات مسئول این است که مسئله را به شکل قضایی دنبال کنند. گرچه دادستان محترم کل کشور هم گفتند که این فاجعه را از طریق محاکم بین‌المللی دنبال می‌کنند و محاکم بین‌المللی هم مسئول هستند و باید رسیدگی کنند. با این حال فقط قوه قضاییه نیست که مسئول است و باید پیگیری کند، باید با استفاده از سازمان‌ها و نهادهای موجود در جهان اسلام مانند سازمان همکاری‌های اسلامی که از همه کشورهای اسلامی تشکیل می‌شود، اقدام جدی صورت گیرد. سازمان‌های بین‌المللی در برابر این فاجعه مسئولند. اگر در اینچنین واقعه‌ای چند آمریکایی کشته شده بود، آیا به راحتی از کنار آن می‌گذشتند؟
رییس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ضمن تاکید بر اهمیت پیگیری فاجعه منا گفت: باید یک گروه حقیقت‌یاب از طرف جهان اسلام تشکیل شود، یا دست‌کم گروهی به نمایندگی از سازمان همکاری‌های اسلامی این ماموریت را انجام دهد. ضمن اینکه دولت محترم ما هم باید مستقل از دستگاه قضایی عکس‌العمل مناسبی داشته باشد. تسلیت گفتن به خانواده‌های کسانی که شهید شده‌اند کافی نیست. باید عکس‌العمل جدی‌تری صورت گیرد. اینکه وزارت خارجه چند بار تذکر داده و کاردار عربستان را احضار کند، کافی نیست، باید این موارد را جدی‌تر دنبال کنند.
وی همچنین با یادآوری مسئولیت حوزه‌های علمیه تاکید کرد: حوزه‌های علمیه و مراجع عظام هم در این موارد بی‌تکلیف نیستند. اینکه در سرزمین وحی که اگر خون یک حیوان ریخته شود دیه دارد و جرم است، دو هزار نفر کشته شوند و ما فقط در فیضیه تجمعی برگزار کنیم و درس را تعطیل کنیم و با سخنرانی و تسلیت کار را تمام کنیم، کافی نیست. به‌خصوص در حوزه مقدسه قم که عظیم‌ترین حوزه شیعه است. مسئله شیعه و سنی به هیچ وجه در اینجا مطرح نیست، مسئله اسلام و مسلمانان و امنیت سرزمین وحی و مدیریت ایام حج مطرح است.
آیت الله یزدی همچنین با اشاره به شرایط استطاعت حجاج و امکان تاثیر کاهش امنیت بر عدم استطاعت ادامه داد: اگر امنیت حجاج به خطر بیفتد، اثر سوء بر استطاعت می‌گذارد. یکی از شرایط استطاعت برای حج، امنیت است. اگر هر سال برای حاجی‌ها اینچنین اتفاقاتی پیش بیاید، یک سال آتش‌سوزی باشد و یک سال پلی فرو بریزد و یک سال جرثقیل بیفتد و امنیت حجاج تامین نشود، در استطاعت حجاج تاثیر می‌گذارد. شرایط استطاعت، صرفا استطاعت مالی نیست. امنیت هم یکی از شرایط استطاعت است و با نبود امنیت می‌توان در وجوب حج تشکیک کرد. مگر اینکه به طور رسمی امنیت حجاج را به عهده بگیرند و مسئولیت بپذیرند. تنها مذاکره معمولی و ساده کافی نیست، مسئله ایران و نیجریه و سومالی مطرح نیست، بلکه این مسئله، مشکل جهان اسلام است. حج متعلق به همه مسلمانان است و این خسارت برای همه مسلمانان خواهد بود.
وی همچنین با یادآوری دخالت عربستان در کشور یمن گفت: برای همه روشن شد که سرگرمی عربستان به جنگ با یمن، حتی مانع از همکاری برای امداد‌رسانی به آسیب‌دیدگان و مصیبت‌دیدگان شده است. همکاری مناسبی با گروه‌های امداد و یا مسئولان ایرانی صورت نگرفته و حتی اجازه ندادند هیأتی حتی دو سه نفره از ایران برای بررسی ماجرا و سرکشی به مجروحان به عربستان بروند.
رییس مجلس خبرگان با اشاره به خانواده‌های داغدیده در جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: در ایران هم واقعا مصیبت سنگین است. بر اساس آخرین آمار، یکصد و پنجاه و چند نفر کشته و سیصد و چند نفر مفقود شده‌اند که ممکن است این مفقودین هم جزء مقتولین باشند که امیدواریم هر چه زودتر زنده پیدا شوند. به بازماندگان این حادثه تسلیت می‌گوییم و برای خانواده‌های آسیب‌دیده این مصیبت هم صبر و اجر از خداوند متعال خواهانیم.
آیت الله یزدی بار دیگر با یادآوری مسئولیت مسئولان رسمی و حوزه‌های علمیه گفت: از مقامات مسئول انتظار داریم به شکل جدی مسئله را پیگیری کنند. از مراجع عظام و حوزه علمیه هم درخواست می‌کنیم که عکس‌العمل جدی داشته باشند. اگر از حوزه علمیه قم به عنوان حوزه علمیه، نامه‌های رسمی تهدیدآمیز به سازمان‌های رسمی جهانی نوشته شود، حتما تأثیر دارد و قطعا مؤثر است.
وی خطاب به حاضران در درس خارج فقه تاکید کرد: این مسئله را پیگیری کنید. به تعطیل کردن یک روز درس و یک روز مجلس فاتحه برگزار کردن اکتفا نکنید و عکس‌العمل‌های جدی نشان دهید. اگر نامه نوشتن به سازمان‌های بین‌المللی دشوار است و سازوکار ویژه‌ای دارد، از دولت خودمان بخواهید که مسئله را جدی‌تر دنبال کنند. فارغ از مسائل سیاسی، باید به این فاجعه پرداخت که یک مسئله مذهبی است و با دید مذهبی باید به آن نگاه کرد، نه دید سیاسی. ما باید عکس‌العمل مناسبی داشته باشیم.
