خداوند متعال همه انسان‌ها را به بهترین صورت و زیبا آفریده است از این رو انسان نیز زیبایی را دوست دارد و همیشه به دنبال زیبایی‌هاست و از آن لذت می‌برد. امّا بیشتر مردم از روی غفلت فکر می‌کنند زیبایی فقط همین زیبایی‌های ظاهری و مادی است. امّا در واقع غیر از آن زیبایی‌های معنوی و عقلانی زیادی نیز وجود دارد، که آنها برترین زیبایی‌ها هستند، از جمله این زیبایی‌ها در وجود انسان، عشق پاک و الهی، اطاعت و بندگی خداوند، ایثار و فداکاری، خوش‌خلقی و صداقت و … است.
علامه جعفری(ره) می فرماید: «روح هم برای خود زیبایی‌هایی دارد، روح یک انسان عادل، عارف و فداکار در راه مصالح بشری و روح کسی که بر خودخواهی غلبه کرده است، بسیار زیبا است.»[1] و همین زیبایی‌ها است که «ماندگار» و اصیل اند و انسان‌های پاکدل و با صفا را مجذوب خود قرار می‌دهد.
همه قبول داریم که زیبایی را دوست داریم وگرایش به زیبایی در فطرت ما به ودیعه نهاده شده است، و با زیبایی‌های معنوی و عقلانی است که به لذت واقعی دست می‌یابیم. امّا این که چرا بیشتر به زیبایی‌های ظاهری توجه می‌شود؟ به خاطر این است که انسان غافل است و جلوه‌های دنیوی و ظاهری او را فریب می‌دهند و زیبایی‌های معنوی را زود فراموش می‌کند. ولی زمانی که در مواقعی فطرت انسان بیدار می‌شود، بیش از همه به دنبال معنویات می‌رود، همچنان که در اوایل انقلاب و در زمان جنگ تحمیلی این نوع زیبایی‌ها نمایانتر بود.
زیبایی در ازدواج
همراه معیارهای اساسی انتخاب همسر همچون تدیّن، عفّت و نجابت، اخلاق نیکو و حسنه، شرافت و اصا لت خانوادگی و … زیبایی و جمال چهره نیز به عنوان یک معیار و صفت کمالی است. چرا که یکی از عوامل تحکیم روابط خانوادگی و زندگی زناشویی زیبا بودن همسر است و هرکس دوست دارد که همنشین وی دوست داشتنی و زیبا باشد. امّا باید توجه داشت که اولازیبایی ظاهری یک امر نسبی است وچه بساچهره واندام زنی برای مردی زیبا جلوه کند اما برای مردی دیگر عادی به نظر برسدوثانیا زیبایی ظاهری رکن اساسی و معیار مستقل نبوده و همراه معیارهای دیگر مطرح است.[2] و اگر فردی که زیبارو است امّا صفات و ارزش‌های پسندیده را نداشته باشد، برای همسری انتخاب شود، در آینده بلایی را بر سر زندگی زناشویی خواهد آورد که نتیجه آن دادگاه و طلاق و پیامدهای ناخوشایند دیگر خواهد بود. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ زیبا رویان بی‌عفّت را که در خانواده پلید و بی شرافت رشد کرده اند را به سبزه زاری که برفراز مزبله و منجلابی روئیده باشد، تشبیه می‌کند و از ازدواج با آنها را نهی می‌فرماید.[3]
آیا درست است که امروزه به ایمان اخلاق و امور معنوی توجه نمی‌شود؟
ما با این فکر که امروزه به امور فوق الذکر اصلاً توجه نمی‌شود مخالفیم، امّا در عین حال قبول داریم که به وضع ظاهری و زیبایی دختر بیش از حد توجه می‌شود. آمارها نشان می‌دهد، حتی آن جوانی که به خاطر جوّ بد یک منطقه و محل تحصیل به امور معنوی و مذهبی کمتر توجه می‌کند و برای خود به اصطلاح دوست دختری اختیار کرده و چند صباحی با او در ارتباط است، برای ازدواج آن دختر را هرچند بسیار زیبا باشد، انتخاب نمی‌کند و به دنبال یک دختر عفیف و با ایمان و با حجاب می‌گردند. چرا که مردم هر روز به چشم خود می‌بینند، آن دسته از افرادی را که با شهوترانی و به خاطر امور مادی و یا زیبایی و جمال ظاهری با یکدیگر ازدواج کرده‌اند زندگی‌شان خیلی تاریک و تلخ است و یا از هم جدا می‌شوند.
کسانی که خدا آنها را زیبا نیافریده!
خداوند متعال چون حکیم و دانا است و کارهایش از روی حکمت و مصلحت است، ممکن است کسانی درمقایسه با دیگران از زیبایی ظاهری کمتری برخوردار باشند ؛ امّا در عوض نعمت‌ها و زیبایی‌های زیاد دیگری را به انان بخشیده باشد که اگر کمی در خود تفکر کنند می‌بیند که خدا چقدر انان را زیبا آفریده است.که باید سعی کنند اولاً شکر آنها را بجا بیاورند و ثانیاً آنها را بیشتر شکوفا کنند. آن فردی که از زیبایی قیافه و صورت کمی محروم است، نباید نگران و مأیوس باشد، چرا که تجارب تاریخ نشان داده است که افرادی بوده‌اند، با این که از زیبایی محروم بوده‌اند، چه قدر مورد عشق و محبت دیگران واقع شده‌اند، و این خداست که محبت‌ها را در دل‌ها می‌اندازد. همچون داستان لیلی و مجنون که لیلی یک دختر سیاه چرده و نازیبا بود، اما مجنون چقدر عاشق او بود که داستانشان زبان زد عام و خاص شده است.
از سوی دیگر امکان دارد خداوند به وسیله این امر فرد را مورد آزمایش قرار دهد، و ما باید سعی کنیم از آزمایشات مختلف الهی سربلند بیرون آییم. خداوند وعده داده است که کسانی که در این دنیا زیبا نیستد، در آخرت به آنها زیبایی خواهد داد، همان روزی که خیلی از زیبا رویان در دنیا آرزو می‌کنند که در جای آنها بودند تا همیشه از نعمت‌های الهی همچون زیبایی و غیره بهره‌مند می‌شدند.چه بسیار زنان زیبایی بوده وهستند که زیباییشان موجب هلاکت وسقوط انهاست.
راه‌کارها و توصیه‌ها:
1. تلاش بیشتر و روز‌افزون برای شکوفا کردن استعدادها و زیبایی‌های دیگر وجودی اعم از معنوی و یا ظاهری، همچون کسب علم و تحصیلات بالاتر و یادگیری فنون و هنرهای مختلف؛
2. تقویت ایمان و امور معنوی و مذهبی و امید به گشایش‌های الهی؛
3. نیکوتر کردن اخلاق و خوش‌رفتار و خوش‌برخورد بودن در محیط اطراف خصوصاً در خانواده. سعی شود در خانه با کمال متانت و گذشت و فداکاری با پدر و مادر و برادران وخواهران رفتار شود و در کارها به آنها کمک شود؛
4. صبور و بردبار بودن، چرا که صبر و شکیبایی کلید معنویات و گشایش‌های الهی است؛
5. کم کردن توقعات و آسان‌گیری شرایط زندگی زناشویی آینده و چشم پوشی کردن از بعضی چیزهایی که وجود آن در همسر یا زندگی مشترک آینده اگر بود بهتر بود (توجه اصلی به ملاک‌های اساسی انتخاب همسر مثل ایمان، عقل، اصالت خانوادگی و … )؛
6. دعا و نیایش و نذر و نیاز خالصانه از درگاه احدیت و توسل به ائمه اطهار و واسطه قرار دادن آنها؛ چه بسیار افرادی که مشکل ازدواج خود را از راه توسل حل نموده اند. (خداست که محبت را در دل دیگران می‌اندازد)؛
7. زدودن رذایل اخلاقی و رفتاری از خود و توجه و تفکر در آنها، چه بسا خداوند به خاطر وجود یک رذیله در درون خودمان نعمت هایش را از ما دور می‌کند؛
8 . توجه نکردن به حرف های مردم و تلاش در رشد و بالندگی و پیشرفت خود.
پی نوشت ها:
[1] . جعفری، محمد تقی، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، چاپ اول، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1369، ص172.
[2] . مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ پنجم، 1375، ص126ـ 124.
[3] . وسائل الشیعه، جلد14، ص29.
