با استفاده از منابع عرفانی اسلامی در روان شناسی غربی می توانیم علم روان شناسی اسلامی را پایه گذاری کنیم، با توجه به این مطلب آیا کتاب هایی در این زمینه در حوزه های علمیه نگارش شده است؟ در صورت نگارش آنها را معرفی کنید؟ هم چنین در مورد هویت یابی کتابهایی را معرفی نمائید.

الف. همچنان که می‌دانید علم روان شناسی در دنیای امروز یکی از کارآمدترین علوم محسوب می‌شود. کاربرد این علم هم در زندگی فردی و هم در زندگی اجتماعی و روابط با دیگران، سیاست و اقتصاد، آموزش و پرورش، صنعت و تکنولوژی و… بر کسی پوشیده نیست.[1] کتابهایی که در این زمینه نگارش یافته است را گرچه نمی‌توان به صورت کلی مفید و ارزشمند دانست، امّا به یقین می‌توان گفت که کتابهای بسیار مفید و ارزشمندی در این مجموعه وجود دارد. شما باید در انتخاب این کتابها دقّت داشته باشید و مطالب خوب آنها را که با اصول و مبانی اعتقادی ما تنافی ندارد، بپذیرید و به کار بندید.
ب. با توجه به فرهنگ غنی اسلام و به خصوص منابع علمی شیعه، تأسیس علم روان شناسی اسلامی یعنی روان شناسی ای که مایه های علمی خود را از اسلام می گیرد، امری شدنی است. مواد اولیه این علم در کتابهای اخلاق، عرفان و آیات و روایات وجود دارد که می‌توان اصول، مبانی و نظریه‌های آن را تدوین و استخراج نمود. گرچه در این زمینه کارهای مفید و ارزشمندی صورت گرفته و محققان در حوزه علمیه قم به خصوص افرادی که هم در زمینه علوم اسلامی تخصص دارند و هم با روان شناسی علمی آشنایی لازم را دارند، در مسیر شکل‌دهی و ایجاد روان شناسی اسلامی گامهای مثبتی برداشته‌اند، امّا باز هم نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه است. بد نیست جهت اطلاع این نکته را نیز یادآوری کنم که در حوزه علمیه قم رشته‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف از جمله روان شناسی دایر است و در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری دانشجو دارد. یکی از اهداف اصلی تشکیل این گروه‌های تخصصی تحقیق و پژوهش در زمینه علوم انسانی اسلامی و تدوین کتاب‌های مورد نیاز است.
در زمینه روان شناسی اسلامی کتاب، مقاله و پایان‌نامه‌های زیادی در موضوع روان شناسی اسلامی یا یکی از مباحث آن نگارش یافته و حتی کارهای تطبیقی نیز صورت گرفته است که نمونه‌هایی از آن را خدمت‌تان معرفی می‌کنیم:
1. ابوالقاسم حسینی، اصول بهداشت روانی،… در مکتب اسلام، آستان قدس رضوی، چ اول، 1374.
2. عثمان نجاتی، قرآن و روان شناسی، ترجمه: عباس عرب، انتشارات آستان قدس، چ پنجم، 1381.
3. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، روان شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی (در دو جلد)، انتشارات سمت، چ اول، 1374.
4. علی صالحی‌خواه، افسردگی از دیدگاه اسلام و علم روز، انتشارات شهید حسین فهمیده، چ دوم، 1380.
5. علامه محمد تقی جعفری، روان شناسی اسلامی، انتشارات پیام اسلامی، چ اول، 1378.
6. احمد حبیبیان، مروری بر روان آدمی از دیدگاه اسلام، سازمان تبلیغات اسلامی، چ اول، 1374.
7. دکتر سیدابوالقاسم حسینی، روان شناسی اسلامی برای دانشجویان، دانشگاه علوم پزشکی شهید، چ اول، 1377.
8. روان شناسی سلامت، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، انتشارات سمت.
9. روان شناسی اجتماعی با نگرش بر منابع سلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10. اصول و فنون مشاوره، دکتر احمد رهنمایی، موسسه آموزش و پژوهشی امام خمینی.
11. اهمالکاری، مرتضی آقای تهرانی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
12. تکنولوژی موفقیت، حیدر محمدی، نشر هستی نما.
13. دنیای جوان ، علی قائمی، سازمان ملی جوانان.
14. دنیایی نوجوان، محمد رضا شرفی، نشر سروش.
15. مشاوره و راهنمایی از دیدگاه اسلام، علی قائمی.
16. مجله معرفت(ویژه نامه های روان شناسی،
17. فصلنامه روان شناسی در تعامل با دین،پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
18. فصلنامه روان شناسی و دین، مؤسسه آموزشی و پِژوهشی امام خمینی(ره).
19- توکل راهی به سوی حرمت خود،محمد صادق شجاعی، مؤسسه آموزشی و پِژوهشی امام خمینی(ره).
در زمینه هویت‌یابی خواسته بودید برایتان کتاب معرفی کنیم. خطری که جوانان را در جهت هویت‌یابی و به ویژه هویت‌یابی فرهنگی و مذهبی تهدید می‌کند تهاجم فرهنگی غرب است. همانگونه که شما احساس کرده‌اید، تهاجم فرهنگی غرب پیامدهای منفی زیادی را به دنبال دارد که یکی از آنها اختلال در شکل‌گیری هویت بهنجار در جوانان است. دشمن با استفاده از شیوه‌ها و ابزارهای مختلف از جمله همین دانش روان شناسی سعی کرده است، افکار و عقاید و باورهای خود را به جوانان و نوجوانان تحمیل کند. پس باید هوشیار باشیم و برای دست‌یابی به هویت فرهنگی و دینی خود تلاش کنیم.
تقویت پایه‌های مذهبی در جوانان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای مقابله با تهاجم فرهنگی غرب و عامل مهم در هویت‌یابی الهی جوانان است.
برای انجام این مهم لازم است تمامی نهادها مانند خانواده‌، آموزش و پرورش، دولت، صدا و سیما و… با برنامه‌ریزی هماهنگ و بلند مدت در این زمینه تلاش کنند. این موضوع را همه مسئولان درک کرده‌اند و به خصوص در بیانات و سخنرانی‌های مقام معظم رهبری بیش از همه تأکید شده است، امّا این‌که برنامه‌های اجرایی تا چه اندازه موفق بوده‌اند موضوع دیگری است. در این زمینه به کتابهای زیر مراجعه شود:
1. اسماعیل منصوری لاریجانی، کارآمدی سیاست دفاعی از دیدگاه مقام معظم رهبری، مرکز نشر فرهنگی‌ آیه، چ اول، 1379.
2. موسسه فرهنگی قدر ولایت، برخورد شایسته با جوانان…، موسسه فرهنگی قدر ولایت، چ اول، 1380.
3. موسسه فرهنگی قدر ولایت، پرسش و پاسخ از محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی، موسسه قدر ولایت، چ اول، 1380.
4. مقام معظم رهبری، حدیث شکوفایی، انتشارات ظفر، چ اول، 1381 (در دو جلد).
5. هویت‌یابی جوانان، دکتر محمدرضا شرفی.
6. فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، غلامعلیی حداد عادل،
نکته: برای آشنایی بیشتر با آثار روان شناسی اسلامی و تربیت اسلامی به انتشارات مؤسسه امام خمینی(ره) و پگوهشکده حوزه و دانشگاه(گروه روان شناسی و  علوم تربیتی) رجوع کنید.

پی نوشت:
[1] . برای مطالعه بیشتر ر.ک: جرج میلر، روان شناسی چیست؟ ترجمه: مصطفی مفیدی، نشر فاخته، 1372.