چه روش های کاربردی برای جذب و تشویق بچه‌های ابتدایی به نماز، نماز جماعت و حجاب وجود دارد؟
به اختصار به روش‌های جذب دانش‌آموزان ابتدائی به نماز و حجاب اشاره می‌شود.
1. تشویق و تأیید کلامی و مادی
برای اینکه دانش‌آموزان به نماز و حجاب علاقه‌مند شوند باید سعی کنیم آنان را مورد تشویق کلامی و مادی قرار دهیم. به عنوان مثال سعی شود دانش‌آموزانی که اهل نماز و حجاب هستند، در مقابل دیگران مورد اکرام و تشویق قرار گیرند و اگر دانش‌آموزی قدمی بسوی نماز برداشت، مورد تأیید و تشویق قرار گیرد تا قدم بعدی را بردارد در این رابطه باید بسیار دقت نمود تا تشویقها به اندازه و حساب شده باشد و افراط وتفریط صورت نگیرد.
2. ارائه الگوهای مناسب
نقش الگوهای رفتاری برای کودکان و نوجوانان بسیار مهم است و لذا باید در قدم اول والدین و بعد مربّیان و معلّمان بزرگوار خودشان در نمازها حاضر شوند و آن را جدی و مهم تلقی و از نماز به بزرگی و عظمت یاد کنند و با خوشحالی و نشاط در نماز حاضر شوند. همه اینها باعث جذب دیگران مخصوصا بچه ها بسوی نماز است.
3. ایجاد انس با دانش‌آموزان
برای اینکه در دانش‌آموزان تأثیرگزار باشیم و نفوذ کنیم، باید در قدم اول با یکایک آنان مأنوس باشیم و با محبت و ادب آنان را به خود جلب کنیم، دانش‌آموزی که مربی خود را دوست داشته باشد به حرفهای او کاملاً گوش می‌دهد و علاقه‌مند به رفتار و تقلید از کارهای او می‌شود.
4. ایجاد محیط و جو مناسب برای اقامه نماز
در رابطه با محیط و زمان اقامه نماز در مدارس باید به چند نکته توجه نمود؛
الف. مکان نماز: باید مکان نماز مناسب باشد، روشنی و نور کافی، جذابیّت و تمیزی، معطّر بودن، وجود فرشی مناسب و زیبا از جمله اموری است که دانش‌آموزان را به نماز و نمازخانه جذب می‌کنند.
ب. دلپسند کردن محیط نماز خانه و مسجد
ج. زمان نماز: برگزاری نماز در موقع خستگی و عجله دانش‌آموز نباشد و سعی شود نماز در موقع نشاط وعدم خستگی انجام گردد.
د. ناظمین نماز: متولیان امر نماز جماعت خوش اخلاق، مرتب، با ادب و اهل نماز باشند.
هـ . امام جماعت: امام جماعت باید خوش برخورد، با ادب، تمیز، زیبا، جذّاب، و با عاطفه باشد.
و . وضوخانه و دستشوئی‌ها: به اندازه کافی وضوخانه و دستشوئی در اختیار دانش‌آموزان باشد تا به زحمت نیافتند.
5. پرهیز از تحقیر و تنبیه بچه هایی که نماز نمی خوانند:
6. برجسته ساختن نکات مثبت دانش‌آموزان
مربّی سعی کند نکات مثبت دانش‌آموز را برجسته کند مثلاً اگر دختری خوب درس می‌خواند آن را برجسته کند و بگوید دختری با این خوبی و زیرکی چه بهتر که حجابش هم کامل باشد.
7. برقراری ارتباط با والدین
مربی باید با والدین دانش‌آموزان جلسات زیاد و ارتباط عاطفی برقرار کند و از آنان کمک بگیرد و آنان را توجیه کند مثلاً اگر خانواده‌ای به حجاب اهمیت ندهد و مربّی تأکید به حجاب کند، دانش‌آموز با تعارض مواجه می‌شود و بر این اساس مربی باید با سعه صدر و حوصله با والدین ارتباط داشته باشد و از آنان کمک و یاری بخواهد.
8. ارزش و احترام به افراد با نماز و باحجاب
در محیط مدرسه اگر تمام نیروهای اجرایی و خدماتی به افراد با نماز و باحجاب احترام نمایند، دیگران هم به طور ناخود آگاه به سوی نماز کشیده می‌شوند مخصوصاً برخورد نیروهای خدماتی باید حساب شده باشد چرا که دانش‌آموزان بیشترین برخورد و ارتباط را با آنان دارند و با آنان صمیمی‌تر هستند.
9. استفاده از هنر در دعوت به نماز
سعی شود موقع نماز با صدای دلنشین اذان گفته شود و با رعایت ادب و با بیان عاطفی دانش‌آموزان به نماز دعوت شوند و در مواقع مناسب و با خوشروئی تذکراتی در رابطه با حجاب داده شود.
10. ادغام نماز ظهر و عصر و تسریع در اقامه نماز
باید نمازهای ظهر و عصر با هم خوانده شوند و نماز جماعت را طول ندهند و از کارهای مستحب به خاطر خستگی بعضی دانش‌آموزان پرهیز شود. در مواقعی که دانش‌آموز آمادگی روحی ندارند به نماز فراخوانده نشوند، مثلاً اگر جشن یا برنامه فیلم یا تئأتر برقرار است، در آن موقع نماز را به تأخر بیندازد.
11. بیان فواید و آثار نماز و حجاب با زبان ساده و جذاب و دوستانه به دانش‌آموزان
در پایان باید خاطر نشان شود که هرچند ممکن است انجام همه امور دشوار و یا دور از دسترس به شمار آید ولی می‌توان تا حد ممکن به فراهم ساختن برخی از آنها همت گماشت و راه را برای ایجاد ارتباط هرچه بیشتر دانش‌آموزان با نماز و حجاب هموار نمود.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مجله نیایش، فصلنامه پژوهشی مطالعاتی نماز، صاحب امتیاز ستاد اقامه نماز، تابستان 1378.
2. نماز و زندگی، مقالات برگزیده هشتمین اجلاس سراسری نماز، جلد اول، تابستان 1377.
3. قائمی، علی، اقامه نماز در دوران کودکی و نوجوانی، (اجلاس سال 70 بابلسر) ستاد اقامه نماز، چاپ اول، 1372.
4. شیوه های گسترش فرهنگ نماز، رحیم نوبهار، قم، ستاد اقامه نماز، چاپ اول، 1380.
5. چگونگی تقویت و تثبیت نگرش و رفتار دینی در دانش آموزان، علی قائمی، چاپ ملک، 1376.
6. روش های پرورش احساس مذهبی. غلامعلی افروز، انتشارات تهران، انجمن اولیاء و مربیان.
