دعوت به پرستش خدای یکتا و ترک پرستش خدایان دروغین از مهمترین اهداف همه پیامبران الهی بوده است چنان که قرآن کریم میفرماید: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ».[1] مذاهب اسلامی، در اختصاص عبادت به خداوند اتفاق نظر دارند، ولی برخی از فرقهها (وهابیها) در تفسیر عبادت دچار ...
مطالب موجود در دسته بندی "عقاید اسلامی"
توحید در خالقیت
خالقیت و آفریدگاری از صفات خداوند است، این صفت مقتضای براهین اثبات وجود خداست، زیرا مفاد آن براهین، این است که خداوند مبدأ و عله العلل موجودات است؛ بنابراین همه موجودات مخلوق و آفریده اویند. اینک، بحث در این است که خداوند در صفت آفریدگاری، شریک ندارد و خالق جهان کسی جز خداوند نیست. عقل ...
اثبات وحدانیت خدا(توحید ذاتی)
توحید، یعنی یگانه دانستن خدا، یکی از مهمترین محورهای تبلیغ و تعلیم پیامبران الهی بوده است، قرآن کریم آن جا که برنامه تبلیغی پیامبرانی چون نوح، هود، صالح و شعیب را بازگو میکند یادآور میشود که نخستین پیام آنان به امتهای خود این بود که «اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ»[1] چنان که یکی ...
ضرورت بحث از وجود خدا
درباره فلسفه بحث پیرامون وجود خداوند دو پرسش مطرح شده است: یکی این که چه چیز انسان را به بحث دربارهی وجود خداوند بر میانگیزد؟ و دیگری این که بر شناخت خداوند و ایمان به او چه فایدهای مترتب میگردد؟ متکلمان اسلامی در پاسخ به پرسش نخست، پاسخهایی را دادهاند یادآور میشویم: 1. لزوم جلوگیری ...
برهان امکان و وجوب
برهان امکان و وجوب که گاهی به اختصار از آن به برهان امکان تعبیر میشود، یکی از استوارترین براهین عقلی بر اثبات وجود خداوند است. این برهان در میان فلاسفه اسلامی از جایگاه بلندی برخوردار است، و به عنوان طریق فلاسفه در اثبات وجود خداوند یاد میشود. تقریر روشن این برهان به ابن سینا (متوفای ...
برهان نظم
یکی از راههای عقلی و در عین حال ساده و عمومی خداشناسی، راه تفکر در نظام آفرینش است. این راه در قرآن کریم و احادیث اسلامی مورد اهتمام واقع شده است، چنان که پیوسته مورد توجه متکلمان نیز بوده است و در دوره معاصر، اهمیت بیشتر یافته است.[1] تعریف و اقسام نظم نظم عبارت است ...
امکان شناخت خداوند
پیش از آن که به بحث درباره دلایل وجود خدا و بررسی صفات الهی بپردازیم، لازم است به این پرسش مهم و کلیدی پاسخ دهیم، زیرا اگر پاسخ این پرسش منفی باشد، هر گونه بحث و گفتگو درباره الهیّات، بیهوده وعبث خواهد بود. در این جا دو دیدگاه کلی مطرح شده است، دیدگاه مثبتان و ...
برهان صدیقین
در مورد برهان صدیقین مطالب علمی و تحقیق فراوان است لکن به اقتضای گنجایش این نوشتار مطالبی مختصر بیان میشود. اصطلاح برهان صدیقین را نخستین بار «بوعلی سینا» با استفاده از آیات قرآن کریم در تسمیه برهانی به کار برد که بر اساس امکان ماهوی برای اثبات وجود خداوند سازمان داده بود و سرّ این ...
برهان حدوث
برهان حدوث در الهیات اسلامی ـ به ویژه نزد متکلمان ـ از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ تا آن جا که به عنوان طریق ویژه متکلمان نامیده شده است. برهان حدوث در کتب کلامی به گونههای مختلفی تقریر شده است.[1] طریق حدوث در احادیث اسلامی نیز به روشنی مطرح شده است.[2] برهان حدوث از دو مقدمه ...
خداشناسی فطری
یکی از راههای خداشناسی که پیوسته مورد توجه متفکران و دانشمندان بوده است، و هم پیامبران الهی به آن اهتمام نموده و از این طریق بشر را به دین و خداپرستی هدایت کردهاند، راه فطرت است. تعریف فطرت فطرت در قرآن و روایات به معنی آفرینش بدیع و بیسابقه است. ابتکاری بودن آفرینش جهان به ...
مذهب کلامی شیعه امامیه
شیعه در لغت و اصطلاح شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق میشود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر.[1] و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته میشود که به خلافت و امامت بلافصل علی ـ علیه السّلام ...
تاریخ و اسباب پیدایش علم کلام
قول مشهور این است که علم کلام اسلامی پس از انتشار عقاید و آراء مذاهب و ادیان مختلف در میان مسلمانان از طریق فتوحات اسلامی و گسترش دامنه حکومت اسلامی و اختلاط و آمیزش مسلمانان با پیروان ادیان و مذهب دیگر، پدید آمد تا از عقاید اسلامی دفاع کند و به اشکالات و شبهات اعتقادی ...