نویسنده: محمد باقر انصاری
الإشاره إلى مقاصد المنافقین
مَعاشِرَ النّاسِ، «آمِنُوا بِاللّه‌ِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوها فَنَرُدَّها عَلى أدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ کَما لَعَنّا أَصْحابَ السَّبْتِ». بِاللّه‌ِ ما عَنى بِهذِهِ الاْآیَهِ إلاّ قَوْما مِنْ أَصْحابی أَعْرِفُهُمْ بِأَسْمائِهِمْ وَأَنْسابِهِمْ، وَقَدْ أُمِرْتُ بِالصَّفْحِ عَنْهُمْ. فَلْیَعْمَـلْ کُلُّ امْرِئٍ عَلى ما یَجِدُ لِعَلِى¨ٍّ فى¨ قَلْبِهِ مِنَ الْحُبِّ وَالْبُغْضِ.
اشاره به کارشکنى‌هاى منافقین
اى مردم، «ایمان آورید به خدا و رسولش و به نورى که همراه او نازل شده است، قبل از آنکه هلاک کنیم وجوهى را و آن صورت‌ها را به پشت برگردانیم یا آنان را مانند اصحاب سبت لعنت کنیم». به خدا قسم، از این آیه قصد نشده است مگر قومى از اصحابم که آنان را به اسم و نسبشان مى‌شناسم، ولى مأمورم بر آنان پرده پوشى کنم. پس هر کس عمل کند مطابق آنچه در قلبش از حب یا بغض نسبت به على مى‌یابد.
مَعاشِرَ النّاسِ، النُّورُ مِنَ اللّه‌ِ عَزَّ وَجَلَّ مَسْلُوکٌ فِیَّ، ثُمَّ فی عَلِیِّ بْنِ أَبیطالِبٍ، ثُمَّ فِی النَّسْلِ مِنْهُ إلَى الْقائِمِ الْمَهْدِیِّ الَّذی یَأْخُذُ بِحَقِّ اللّه‌ِ وَبِکُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا، لاِءَنَّ اللّه‌َ عَزَّ وَجَلَّ قَدْ جَعَلَنا حُجَّهً عَلَى الْمُقَصِّرینَ وَالْمُعانِدینَ وَالْمُخالِفینَ وَالْخائِنینَ وَالاْآثِمینَ وَالظّالِمینَ وَالْغاصِبینَ مِنْ جَمیعِ الْعالَمینَ.
اى مردم، نور از جانب خداوند عز و جل در من نهاده شده و سپس در على بن ابى‌طالب و بعد در نسل او تا مهدى قائم، که حق خداوند و هر حقى که براى ما باشد مى‌گیرد، چرا که خداوند عز و جل ما را بر کوتاهى کنندگان و بر معاندان و مخالفان و خائنان و گناهکاران و ظالمان و غاصبان از همه عالمیان حجت قرار داده است.
مَعاشِرَ النّاسِ، أُنْذِرُکُمْ أَنّی رَسُولُ اللّه‌ِ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِیَ الرُّسُلُ، أَفَإنْ مِتُّ أَوْ قُتِلْتُ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ ؟ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللّه‌َ شَیْئا وَسَیَجْزِی اللّه‌ُ الشّاکِرینَ الصّابِرینَ. أَلا وَإنَّ عَلِیّا هُوَ الْمَوْصُوفُ بِالصَّبْرِ وَالشُّکْرِ، ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدی مِنْ صُلْبِهِ.
اى مردم، شما را مى‌ترسانم و انذار مى‌نمایم که من رسول خدا هستم، و قبل از من پیامبران بوده‌اند. آیا اگر من بمیرم یا کشته شوم شما عقب‌گرد مى‌نمایید؟ هر کس به عقب برگردد به خدا ضررى نمى‌رساند، و خداوند به زودى شاکرین و صابرین را پاداش مى‌دهد. بدانید که على است توصیف شده به صبر و شکر و بعد از او فرزندانم از نسل او چنین اند.
مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَمُنُّوا عَلَیَّ بِإسْلامِکُمْ، بَلْ لا تَمُنُّوا عَلَى اللّه‌ِ فَیُحْبِطَ عَمَلَکُمْ وَیَسْخَطَ عَلَیْکُمْ وَیَبْتَلِیَکُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَنُحاسٍ، إنَّ رَبَّکُمْ لَبِالْمِرْصادِ.
اى مردم، با اسلامتان بر من منت مگذارید، بلکه بر خدا منت نگذارید، که اعمالتان را نابود مى‌نماید و بر شما غضب مى‌کند و شما را به شعله‌اى از آتش و مس گداخته مبتلا مى‌کند. پروردگار شما در کمین است.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّهُ سَیَکُونُ مِنْ بَعْدی أَئِمَّهٌ یَدْعُونَ إلَى النّارِ وَیَوْمَ الْقِیامَهِ لا یُنْصَرُونَ.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ اللّه‌َ وَأَنَا بَریئانِ مِنْهُمْ.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّهُمْ وَأَنْصارَهُمْ وَأَتْباعَهُمْ وَأَشْیاعَهُمْ فِی الدَّرْکِ الاْءَسْفَلِ مِنَ النّارِ وَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرینَ.
ألا اءنَّهُـمْ أَصْحـابُ الصَّحیفَـهِ، فَلْیَنْظُـرْ أَحَـدُکُمْ فـى¨ صَحیفَتِـهِ!!
قال: فذهب على الناس ـ إلاّ شرذمه منهم ـ أمر الصحیفه.
اى مردم، بعد از من امامانى خواهند بود که به آتش دعوت مى‌کنند و روز قیامت کمک نمى‌شوند. اى مردم، خداوند و من از آنان بیزار هستیم. اى مردم، آنان و یارانشان و تابعینشان و پیروانشان در پایین‌ترین درجه آتش‌اند و چه بد است جاى متکبران. بدانید که آنان «اصحاب صحیفه» هستند، پس هر یک از شما در صحیفه خود نظر کند.
راوى مى‌گوید: وقتى پیامبر صلى‌الله‌علیه‌و‌آله نام «اصحاب صحیفه» را آورد اکثر مردم منظور حضرت از این کلام رانفهمیدند و برایشان سؤال انگیز شد، و فقط عده کمى مقصود حضرت را فهمیدند.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنّی أَدَعُها إمامَهً وَوِراثَهً فی عَقِبی إلى یَوْمِ الْقِیامَهِ، وَقَدْ بَلَّغْتُ ما أُمِرْتُ بِتَبْلیغِهِ حُجَّهً عَلى کُلِّ حاضِرٍ وَغائِبٍ، وَعَلى کُلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْ لَمْ یَشْهَدْ، وُلِدَ أَوْ لَمْ یُولَدْ، فَلْیُبَلِّغِ الْحاضِرُ الْغائِبَ وَالْوالِدُ الْوَلَدَ إلى یَوْمِ الْقِیامَهِ.
اى مردم، من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثتِ آن در نسل خودم تا روز قیامت به ودیعه مى‌سپارم، و من رسانیدم آنچه مأمور به ابلاغش بودم تا حجت باشد بر حاضر و غایب و بر همه کسانى که حضور دارند یا ندارند، به دنیا آمده‌اند یا نیامده‌اند. پس حاضران به غایبان و پدران به فرزندان تا روز قیامت برسانند.
وَسَیَجْعَلُونَ الاْءمامَهَ بَعْدى¨ مُلْکاً وَاغْتِصاباً، ألا لَعَنَ اللّه‌ُ الْغاصِبینَ الْمُغْتَصِبینَ، وَعِنْدَها سَیَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَا الثَّقَلانِ مَنْ یَفْرُغُ، وَیُرْسَلُ عَلَیْکُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَنُحاسٌ فَلا تَنْتَصِرانِ.
و به زودى امامت را بعد از من به عنوان پادشاهى و با ظلم و زور مى‌گیرند. خداوند غاصبین و تعدى کنندگان را لعنت کند. و در آن هنگام است ـ اى جن و انس ـ که مى‌ریزد براى شما آنکه باید بریزد و مى‌فرستد بر شما شعله‌اى از آتش و مس گداخته و نمى‌توانید آن را از خود دفع کنید.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ اللّه‌َ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ یَکُنْ لِیَذَرَکُمْ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتّى یَمیزَ الْخَبیثَ مِنَ الطَّیِّبِ، وَما کانَ اللّه‌ُ لِیُطْلِعَکُمْ عَلَى الْغَیْبِ.
اى مردم، خداوند عز و جل شما را به حال خود رها نخواهد کرد تا آنکه خبیث را از پاکیزه جدا کند، و خداوند شما را بر غیب مطلع نمى‌کند.
مَعاشِرَ النّاسِ، اءنَّهُ ما مِنْ قَرْیَهٍ اءلاّ وَاللّه‌ُ مُهْلِکُها بِتَکْذیبِها قَبْلَ یَوْمِ الْقِیامَهِ، وَمُمَلِّکُهَا الاْءمامَ الْمَهْدِى¨َّ وَاللّه‌ُ مُصَدِّقٌ وَعْدَهُ.
اى مردم، هیچ سرزمین آبادى نیست مگر آنکه در اثر تکذیبِ (اهل آن آیات الهى را) خداوند قبل از روز قیامت آنان را هلاک خواهد کرد و آن را تحت حکومت امام مهدى خواهد آورد، و خداوند وعده خود را عملى مى‌نماید.
مَعاشِرَ النّاسِ، قَدْ ضَلَّ قَبْلَکُمْ أَکْثَرُ الاْءَوَّلینَ، وَاللّه‌ُ لَقَدْ أَهْلَکَ الاْءَوَّلینَ، وَهُوَ مُهْلِکُ الاْآخِرینَ. قالَ اللّه‌ُ تَعالى: «أَلَمْ نُهْلِکِ الاْءَوَّلینَ، ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الاْآخِرینَ، کَذلِکَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمینَ، وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبینَ».
اى مردم، قبل از شما اکثر پیشینیان هلاک شدند، و خداوند آنها را هلاک نمود و اوست که آیندگان را هلاک خواهد کرد. خداى تعالى مى‌فرماید: «اَلَمْ‌نُهْلِکِ الاَْوَّلینَ…»، «آیا ماپیشینیان را هلاک نکردیم؟ آیا در پى آنان دیگران را نفرستادیم؟ ما با مجرمان چنین مى‌کنیم. واى بر مکذبین در آن روز».
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ اللّه‌َ قَدْ أَمَرَنی وَنَهانی، وَقَدْ أَمَرْتُ عَلِیّا وَنَهَیْتُهُ بِأَمْرِهِ. فَعِلْمُ الاْءَمْرِ وَالنَّهْیِ لَدَیْهِ، فَاسْمَعُوا لاِءَمْرِهِ تَسْلِمُوا وَأَطیعُوهُ تَهْتَدُوا وَانْتَهُوا لِنَهْیِهِ تَرْشُدُوا، وَصیرُوا إلى مُرادِهِ وَلا تَتَفَرَّقْ بِکُمُ السُّبُلُ عَنْ سَبیلِهِ.
اى مردم، خداوند مرا امر و نهى نموده است، و من هم به امر الهى على را امر و نهى نموده‌ام، و علم امر و نهى نزد اوست. پس امر او را گوش دهید تا سلامت بمانید، و او را اطاعت کنید تا هدایت شوید و نهى او را قبول کنید تا در راه درست باشید، و به سوى مقصد و مراد او بروید، و راه‌هاى بیگانه شما را از راه او منحرف نکند.
أولیاء أهل البیت علیهم‌السلام وأعداءهم
مَعاشِرَ النّاسِ، أَنَا صِراطُ اللّه‌ِ الْمُسْتَقیمُ الَّذی أَمَرَکُمْ بِاتِّباعِهِ، ثُمَّ عَلِیٌّ مِنْ بَعْدی، ثُمَّ وُلْدی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّهُ الْهُدى، یَهْدُونَ إلَى الْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ.
پیروان اهل بیت علیهم‌السلام و دشمنان ایشان
اى مردم، من راه مستقیم خداوند هستم که شما را به پیروى آن امر نموده، و سپس على بعد از من، و سپس فرزندانم از نسل او که امامان هدایت‌اند، به حق هدایت مى‌کنند و به یارى حق به عدالت رفتار مى‌کنند.
«بِسْمِ اللّه‌ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، الْحَمْدُ للّه‌ِِ رَبِّ الْعالَمینَ، الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، مالِکِ یَوْمِ الدّینِ، إیّاکَ نَعْبُدُ وَإیّاکَ نَسْتَعینُ، اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ، صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبُ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضّالّینَ»، فِیَّ نَزَلَتْ وَفیهِمْ وَاللّه‌ِ نَزَلَتْ، وَلَهُمْ عَمَّتْ، وَإیّاهُمْ خَصَّتْ، أُولئِکَ أَوْلِیاءُ اللّه‌ِ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ. أَلا إنَّ حِزْبَ اللّه‌ِ هُمُ الْغالِبُونَ.
«بِسْمِ اللّه‌ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ ، الْحَمْدُ للّه‌ِِ رَبِّ الْعالَمینَ ، الرَّحْمنِ الرَّحیمِ ، مالِکِ یَوْمِ الدّینِ ، اِیّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیّاکَ نَسْتَعینُ ، اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ ، صِراطَ الَّذینَ اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالّینَ». این سوره درباره من نازل شده، و به خدا قسم درباره امامان نازل شده است. به طور عموم شامل آنان است و به طور خاص درباره آنان است. ایشان دوستان خدایند که ترسى بر آنان نیست و محزون نمى‌شوند، بدانید که حزب خداوند غالب هستند.
أَلا إنَّ أَعْداءَهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ الْغاوُونَ إخْوانُ الشَّیاطینِ، یُوحی بَعْضُهُمْ إلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورا.
أَلا إنَّ أوْلِیاءَهُمُ الَّذینَ ذَکَرَهُمُ اللّه‌ُ فی کِتابِهِ، فَقالَ عَزَّ وَجَلَّ: «لا تَجِدُ قَوْما یُؤْمِنُونَ بِاللّه‌ِ وَالْیَومِ الاْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حادَّ اللّه‌َ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کانُوا آبائَهُمْ أَوْ أَبْنائَهُمْ أَوْ إخْوانَهُمْ أَوْ عَشیرَتَهُمْ، أُولئِکَ کَتَبَ فی قُلُوبِهِمُ الاْیمانَ وَأَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَیُدْخِلُهُمْ جَنّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الاْءَنْهارُ خالِدینَ فیها رَضِیَ اللّه‌ُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولئِکَ حِزْبُ اللّه‌ِ أَلا إنَّ حِزْبَ اللّه‌ِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».
بدانید که دشمنان ایشان سفهاء گمراه و برادران شیاطین‌اند که اباطیل را از روى غرور به یکدیگر مى‌رسانند.
بدانید که دوستان اهل بیت کسانى‌اند که خداوند در کتابش آنان را یاد کرده و فرموده است: «لا تَجِدُ قَوْما یُؤْمِنُونَ بِاللّه‌ِ وَ الْیَوْمِ الاْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حادَّ اللّه‌َ وَ رَسُولَهُ…» : «نمى‌یابى قومى را که به خدا و روز قیامت ایمان آورده باشند، و در عین حال با کسانى که با خدا و رسولش ضدّیت دارند روى دوستى داشته باشند، اگر چه پدرانشان یا فرزندانشان یا برادرانشان یا فامیلشان باشند. آنان‌اند که ایمان در قلوبشان نوشته شده و خداوند آنان را با روحى از خود تأیید فرموده و ایشان را به بهشتى وارد مى‌کند که از پایین آن نهرها جارى است و در آن دائمى خواهند بود. خدا از آنان راضى است و آنان از خدا راضى هستند. آنان حزب خداوند هستند. بدانید که حزب خدا رستگارند».
أَلا إنَّ أَوْلِیاءَهُمُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ وَصَفَهُمُ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ فَقالَ: «الَّذینَ آمَنُوا وَلَمْ یَلْبَسُوا ایمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولـئِکَ لَهُمُ الاْءَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ».
بدانید که دوستان اهل بیت کسانى‌اند که خداوند عزو جل آنان را توصیف کرده و فرموده است: «الَّذینَ آمَنُوا وَلَمْ یَلْبَسُوا ایمانَهُمْ بِظُلْمٍ … »: «کسانى که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را با ظلم نپوشانده‌اند، آنان‌اند که برایشان امان است و آنان هدایت یافتگان‌اند».
أَلا إنَّ أَوْلِیاءَهُمُ الَّذینَ آمَنُوا وَلَمْ یَرْتابُوا.
بدانید که دوستان ایشان کسانى‌اند که ایمان آورده‌اند و به شک نیفتاده‌اند.
أَلا إنَّ أَوْلِیاءَهُمُ الَّذینَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ بِسَلامٍ آمِنینَ، تَتَلَقّاهُمُ الْمَلائِکَهُ بِالتَّسْلیمِ یَقُولُونَ: سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدینَ.
بدانید که دوستان ایشان کسانى‌اند که با سلامتى و در حال امن وارد بهشت مى‌شوند، و ملائکه با سلام به ملاقات آنان مى‌آیند و مى‌گویند: «سلام بر شما، پاکیزه شدید، پس براى همیشه داخل بهشت شوید».
أَلا إنَّ أَوْلِیاءَهُمْ، لَهُمُ الْجَنَّهُ یُرْزَقُونَ فیها بِغَیْرِ حِسابٍ.
بدانید که دوستان ایشان کسانى هستند که بهشت براى آنان است و در آن بدون حساب روزى داده مى‌شوند.
أَلا إنَّ أَعْداءَهُمُ الَّذینَ یَصْلَوْنَ سَعیرا.
أَلا إنَّ أَعْداءَهُمُ الَّذینَ یَسْمَعُونَ لِجَهَنَّمَ شَهیقا وَهِیَ تَفُورُ وَیَرَوْنَ لَها زَفیرا.
بدانید که دشمنان اهل بیت کسانى‌اند که به شعله‌هاى آتش وارد مى‌شوند. بدانید که دشمنان ایشان کسانى‌اند که از جهنم در حالى که مى‌جوشد صداى وحشتناکى مى‌شنوند و شعله کشیدن آن را مى‌بینند.
أَلا إنَّ أَعْداءَهُمُ الَّذینَ قالَ اللّه‌ُ فیهِمْ: «کُلَّما دَخَلَتْ أُمَّهٌ لَعَنَتْ أُخْتَها حَتّى إذَا ادّارَکُوا فیها جَمیعا قالَتْ أُخْریهُمْ لاِءوُلیهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذابا ضِعْفا مِنَ النّارِ قالَ لِکُلٍّ ضِعْفٌ وَلکِنْ لاتَعْلَمُونَ».
بدانید که دشمنان ایشان کسانى‌اند که خداوند درباره آنان فرموده است: «کُلَّما دَخَلَتْ اُمَّهٌ لَعَنَتْ اُخْتَها …» : «هر گروهى که داخل جهنم مى‌شوند همتاى خود را لعنت مى‌کنند، تا آنکه همه آنان در آنجا به یکدیگر بپیوندند آخرین آنان با اشاره به اولین آنان مى‌گویند: پروردگارا، اینان ما را گمراه کردند؛ پس عذاب دو چندان از آتش به آنان نازل کن. خدا مى‌فرماید: براى هر دو گروه عذاب مضاعف است ولى شما نمى‌دانید».
أَلا إنَّ أَعْداءَهُمُ الَّذینَ قالَ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ: «کُلَّما أُلْقِیَ فیها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذیرٌ، قالُوا بَلى قَدْ جاءَنا نَذیرٌ فَکَذَّبْنا وَقُلْنا ما نَزَّلَ اللّه‌ُ مِنْ شَیءٍ، إنْ أَنْتُمْ إلاّ فی ضَلالٍ کَبیرٍ، وَقالوُا لَوْ کُنّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنّا فی أَصْحابِ السَّعیرِ فَاعْتَرَفوُا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقا لاِءَصْحابِ السَّعیرِ».
بدانید که دشمنان ایشان کسانى‌اند که خداوند عز و جل مى‌فرماید: «کُلَّما اُلْقِىَ فیها فَوْجٌ سَاَلَهُمْ خَزَنَتُها اَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذیرٌ…» : «هر گاه گروهى را در جهنم مى‌اندازند خزانه داران دوزخ از ایشان مى‌پرسند: آیا ترساننده‌اى براى شما نیامد؟ مى‌گویند: بلى، براى ما نذیر و ترساننده آمد ولى ما او را تکذیب کردیم و گفتیم: خداوند هیچ چیز نازل نکرده است، و شما در گمراهىِ بزرگ هستید. و مى‌گویند: اگر مى‌شنیدیم یا فکر مى‌کردیم در اصحاب آتش نبودیم. به گناه خود اعتراف کردند، پس دور باشند اصحاب آتش».
أَلا إنَّ أَوْلِیاءَهُمُ الَّذینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیْبِ، لَهُمْ مَغْفِرَهٌ وَأَجْرٌ کَبیرٌ.
بدانید که دوستان اهل بیت کسانى هستند که در پنهانى از پروردگارشان مى‌ترسند و براى آنان مغفرت و اجر بزرگ است.
مَعاشِرَ النّاسِ، شَتّانَ ما بَیْنَ السَّعیرِ وَالاْءَجْرِ الْکَبیرِ.
اى مردم، چقدر فاصله است بین شعله‌هاى آتش و بین اَجر بزرگ!
مَعاشِرَ النّاسِ، عَدُوُّنا مَنْ ذَمَّهُ اللّه‌ُ وَلَعَنَهُ، وَوَلِیُّنا کُلُّ مَنْ مَدَحَهُ اللّه‌ُ وَأَحَبَّهُ.
اى مردم، دشمن ما کسى است که خداوند او را مذمت و لعنت نموده، و دوست ما کسى است که خداوند او را مدح نموده و دوستش بدارد.
مَعاشِرَ النّاسِ، أَلا وَإنّی أنَا النَّذیرُ وَعَلِیٌّ الْبَشیرُ.
اى مردم، بدانید که من نذیر و ترساننده‌ام و على بشارت دهنده است.
مَعاشِرَ النّاسِ، أَلا وَإنّی مُنْذِرٌ وَعَلِیٌّ هادٍ.
اى مردم، بدانید که من مُنذر و بر حذر دارنده‌ام و على هدایت کننده است.
مَعاشِرَ النّاسِ، إنّی نَبِیٌّ وَعلِیٌّ وَصِیّی.
اى مردم، من پیامبرم و على جانشین من است.
مَعاشِرَ النّاسِ، أَلا وَإنّی رَسُولٌ وَعَلِیٌّ الاْءمامُ وَالْوَصِیُّ مِنْ بَعْدی، وَالاْءَئِمَّهُ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ. أَلا وَإنّی والِدُهُمْ وَهُمْ یَخْرُجُونَ مِنْ صُلْبِهِ.
اى مردم، بدانید که من پیامبرم و على امام و وصى بعد از من است، و امامان بعد از او فرزندان او هستند. بدانید که من پدر آنانم و آنها از صلب او به وجود مى‌آیند.
الإمام المهدی عجَّل اللّه تعالى فرجه الشریف
أَلا إنَّ خاتَمَ الأَئِمَّهِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِیَّ. أَلا إنَّهُ الظّاهِرُ
عَلَى الدّینِ. أَلا إنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمینَ. أَلا إنَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَهادِمُها. أَلا إنَّهُ غالِبُ کُلِّ قَبیلَهٍ مِنْ أَهْلِ الشِّرْکِ وَهادیها.
أَلا إنَّهُ الْمُدْرِکُ بِکُلِّ ثارٍ لاِءَوْلِیاءِ اللّه‌ِ. أَلا إنَّهُ النّاصِرُ لِدینِ اللّه‌ِ. أَلا إنَّهُ الْغَرّافُ مِنْ بَحْرٍ عَمیقٍ. أَلا إنَّهُ یَسِمُ کُلَّ ذی فَضْلٍ بِفَضْلِهِ وَکُلَّ ذی جَهْلٍ بِجَهْلِهِ. أَلا إنَّهُ خِیَرَهُ اللّه‌ِ وَمُخْتارُهُ. أَلا إنَّهُ وارِثُ کُلِّ عِلْمٍ وَالْمُحیطُ بِکُلِّ فَهْمٍ.
حضرت مهدى عجل اللّه فرجه
بدانید که آخرینِ امامان، مهدى قائم از ماست. اوست غالب بر ادیان، اوست انتقام گیرنده از ظالمین، اوست فاتح قلعه‌ها و منهدم کننده آنها، اوست غالب بر هر قبیله‌اى از اهل شرک و هدایت کننده آنان.
بدانید که اوست گیرنده انتقام همه خون‌هاى اولیاء خدا. اوست یارى دهنده دین خدا.
بدانید که اوست استفاده کننده از دریایى عمیق. اوست که هر صاحب فضیلتى را به قدر فضلش و هر صاحب جهالتى را به قدر جهلش نشانه مى‌دهد. اوست انتخاب شده و اختیار شده خداوند. اوست وارث هر علمى و احاطه دارنده به هر فهمى.
أَلا إنَّهُ الْمُخْبِرُ عَنْ رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَالْمُشَیِّدُ لاِءَمْرِ آیاتِهِ. أَلا إنَّهُ الرَّشیدُ السَّدیدُ. أَلا إنَّهُ الْمُفَوَّضُ إلَیْهِ.
أَلا اءنَّهُ قَدْ بَشَّرَ بِهِ مَنْ سَلَفَ مِنَ الْقُرُونِ بَیْنَ یَدَیْهِ.
أَلا إنَّهُ الْباقی حُجَّهً وَلا حُجَّهَ بَعْدَهُ وَلا حَقَّ إلاّ مَعَهُ وَلا نُورَ إلاّ عِنْدَهُ.
أَلا إنَّهُ لا غالِبَ لَهُ وَلا مَنْصُورَ عَلَیْهِ. أَلا وَإنَّهُ وَلِیُّ اللّه‌ِ فی أَرْضِهِ، وَحَکَمُهُ فی خَلْقِهِ، وَأَمینُهُ فی سِرِّهِ وَعَلانِیَتِهِ.
بدانید که اوست خبر دهنده از پروردگارش، و بالا برنده آیات الهى. اوست هدایت یافته محکم بنیان. اوست که کارها به او سپرده شده است.
اوست که پیشینیان به او بشارت داده‌اند، اوست که به عنوان حجت باقى
مى‌ماند و بعد از او حجتى نیست. هیچ حقى نیست مگر همراه او، و هیچ نورى نیست مگر نزد او.
بدانید او کسى است که غالبى بر او نیست و کسى بر ضد او کمک نمى‌شود. اوست ولى خدا در زمین و حکم کننده او بین خلقش و امین او بر نهان و آشکارش.
التمهید لأمر البیعه
مَعاشِرَ النّاسِ، إنّی قَدْ بَیَّنْتُ لَکُمْ وَأَفْهَمْتُکُمْ، وَهذا عَلِیٌّ یُفْهِمُکُمْ بَعْدی. أَلا وَاءنّى¨ عِنْدَ انْقِضاءِ خُطْبَتى¨ أَدْعُوکُمْ اءلى مُصافَقَتى¨ عَلى بَیْعَتِهِ وَالاْءقْرارِ بِهِ، ثُمَّ مُصافَقَتِهِ بَعْدى¨.
أَلا وَاءنّى¨ قَدْ بایَعْتُ اللّه‌َ وَعَلِى¨ٌّ قَدْ بایَعَنى¨، وَأَنَا آخِذُکُمْ بِالْبَیْعَهِ لَهُ عَنِ اللّه‌ِ عَزَّ وَجَلَّ. «إنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ إنَّما یُبایِعُونَ اللّه‌َ، یَدُ اللّه‌ِ فَوْقَ أَیْدیهِمْ. فَمَنْ نَکَثَ فَإنَّما یَنْکُثُ عَلى نَفْسِهِ، وَمَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَیْهُ اللّه‌َ فَسَیُؤْتیهِ أَجْرا عَظیما».
مطرح کردن بیعت
اى مردم، من برایتان روشن کردم و به شما فهمانیدم، و این على است که بعد از من به شما مى‌فهماند.
بدانید که من بعد از پایان خطابه‌ام شما را به دست دادن با من به عنوان بیعـت با او و اقرار به او، و بعـد از من به دست دادن با خود او فرا مى‌خوانم.
بدانید که من با خدا بیعت کرده‌ام و على با من بیعت کرده است، و من از جانب خداوند براى او از شما بیعت مى‌گیرم. «اِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ اِنَّما یُبایِعُونَ اللّه‌َ…»: «کسانى که با تو بیعت مى‌کنند در واقع با خدا بیعت مى‌کنند، دست خداوند بر روى دست آنان است. پس هر کس بیعت را بشکند بر ضرر خود اوست، و هر کس به آنچه با خدا عهد بسته وفادار باشد خداوند به او اجر عظیمى عنایت خواهد کرد».
الحلال و الحرام، الواجبات و المحرَّمات
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ الْحَجَّ وَالْعُمْرَهَ مِنْ شَعائِرِ اللّه‌ِ، «فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرا فَإنَّ اللّه‌َ شاکِرٌ عَلیمٌ».
مَعاشِـرَ النّاسِ، حِجُّـوا الْبَیْتَ، فَما وَرَدَهُ أَهْـلُ بَیْتٍ إلاَّ اسْتَغْنَـوْا وَأُبْشِـرُوا، وَلا تَخَلَّفُـوا عَنْهُ إلاّ بُتِـرُوا وَافْتَقَرُوا.
مَعاشِرَ النّاسِ، ما وَقَفَ بِالْمَوْقِفِ مُؤْمِنٌ إلاّ غَفَرَ اللّه‌ُ لَهُ ما سَلَفَ مِنْ ذَنْبِهِ إلى وَقْتِهِ ذلِکَ، فَإذَا انْقَضَتْ حَجَّتُهُ اسْتَأْنَفَ عَمَلَهُ.
مَعاشِرَ النّاسِ، الْحُجّاجُ مُعانُونَ وَنَفَقاتُهُمْ مُخَلَّفَهٌ عَلَیْهِمْ وَاللّه‌ُ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ.
مَعاشِرَ النّاسِ، حِجُّوا الْبَیْتَ بِکَمالِ الدّینِ وَالتَّفَقُّهِ، وَلاتَنْصَرِفُوا عَنِ الْمَشاهِدِ إلاّ بِتَوْبَهٍ وَإقْلاعٍ.
مَعاشِرَ النّاسِ، أَقیمُوا الصَّلاهَ وَآتُوا الزَّکاهَ کَما أَمَرَکُمُ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ، فَاءنْ طالَ عَلَیْکُمُ الاْءَمَدُ فَقَصَّرْتُمْ أَوْ نَسیتُمْ فَعَلِى¨ٌّ وَلِیُّکُمْ وَمُبَیِّنٌ لَکُمْ ؛ الَّذی نَصَبَهُ اللّه‌ُ عزَّ وَجَلَّ لَکُمْ بَعْدی أَمینَ خَلْقِهِ. إنَّهُ مِنّی وَأَنَا مِنْهُ، وَهُوَ وَمَنْ یَخْلُفُ مِنْ ذُرِّیَّتی یُخْبِرُونَکُمْ بِما تَسْأَلُونَ عَنْهُ وَیُبَیِّنُونَ لَکُمْ ما لا تَعْلَمُونَ.
أَلا اءنَّ الْحَلالَ وَالْحَرامَ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِیَهُما وَأُعَرِّفَهُما ؛ فَآمُرُ بِالْحَلالِ وَأَنْهى¨ عَنِ الْحَرامِ فی مَقامٍ واحِدٍ، فَأُمِرْتُ أَنْ آخُذَ الْبَیْعَهَ مِنْکُمْ وَالصَّفْقَهَ لَکُمْ بِقَبُولِ ما جِئْتُ بِهِ عَنِ اللّه‌ِ عَزَّ وَجَلَّ فى¨ عَلِى¨ٍّ أَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَالاْءَوْصِیاءِ مِنْ بَعْدِهِ الَّذینَ هُمْ مِنّى¨ وَمِنْهُ اءمامَهً فیهِمْ قائِمَهً، خاتِمُها الْمَهْدِى¨ُّ اءلى یَوْمٍ یَلْقَى اللّه‌َ الَّذى¨ یُقَدِّرُ وَیَقْضى¨.
حلال و حرام، واجبات و محرمات
اى مردم، حج و عمره از شعائر الهى هستند، «فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ اَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ اَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما …» : «هر کس به خانه خدا به عنوان حج یا عمره بیاید براى او اشکالى نیست که بر صفا و مروه بسیار طواف کند، و هر کس کار خیرى را بدون چشم داشتى انجام دهد خداوند سپاسگزار داناست».
اى مردم، به حج خانه خدا بروید. هیچ خاندانى به خانه خدا وارد نمى‌شوند مگر آنکه مستغنى مى‌گردند و شاد مى‌شوند، و هیچ خاندانى آن را ترک نمى‌کنند مگر آنکه منقطع مى‌شوند و فقیر مى‌گردند.
اى مردم، هیچ مؤمنى در موقف (عرفات، مشعر، منى) وقوف نمى‌کند مگر آنکه خداوند گناهان گذشته او را تا آن وقت مى‌آمرزد، و هر گاه که حجش پایان یافت اعمالش را از سر مى‌گیرد.
اى مردم، حاجیان کمک مى‌شوند و آنچه خرج مى‌کنند به آنان باز مى‌گردد، و خداوند جزاى محسنین را ضایع نمى‌نماید.
اى مردم، با دین کامل و با تَفَقُّه و فهم به حج خانه خدا بروید و از آن مشاهد مشرفه جز با توبه و دست کشیدن از گناه بر مگردید.
اى مردم، نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید همانطور که خداوند عز و جل به شما فرمان داده است و اگر زمان طویلى بر شما گذشت و کوتاهى نمودید یا فراموش کردید، على صاحب اختیار شماست و براى شما بیان مى‌کند، او که خداوند عز و جل بعد از من به عنوان امین بر خلقش او را منصوب نموده است. او از من است و من از اویم.
او و آنان که از نسل من‌اند از آنچه سؤال کنید به شما خبر مى‌دهند و آنچه را نمى‌دانید براى شما بیان مى‌کنند.
بدانید که حلال و حرام بیش از آن است که من همه آنها را بشمارم و معرفى کنم و بتوانم در یک مجلس به همه حلال‌ها دستور دهم و از همه حرام‌ها نهى کنم. پس مأمورم که از شما بیعت بگیرم و با شما دست بدهم بر اینکه قبول کنید آنچه از طرف خداوند عز و جل درباره امیر المؤمنین على و جانشینان بعد از او آورده‌ام که آنان از نسل من و اویند، و آن موضوع امامتى است که فقط در آنها بپا خواهد بود، و آخر ایشان مهدى است تا روزى که خداى مدبِّرِ قضا و قدر را ملاقات کند.
مَعاشِرَ النّاسِ، وَکُلُّ حَلالٍ دَلَلْتُکُمْ عَلَیْهِ وَکُلُّ حَرامٍ نَهَیْتُکُمْ عَنْهُ فَاءنّى¨ لَمْأَرْجِعْ عَنْ ذلِکَ وَلَمْ أُبَدِّلْ. أَلا فَاذْکُرُوا ذلِکَ وَاحْفَظُوهُ وَتَواصَوْا بِهِ، وَلا تُبَدِّلُوهُ وَلا تُغَیِّرُوهُ.
أَلا وَإنّی أُجَدِّدُ الْقَوْلَ: أَلا فَأَقیمُوا الصَّلاهَ وَآتُوا الزَّکاهَ وَاءْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ.
أَلا وَاءنَّ رَأْسَ الاْءَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ أَنْ تَنْتَهُوا اءلى قَوْلى¨ وَتُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ یَحْضُرْ وَتَأْمُرُوهُ بِقَبُولِهِ عَنّى¨ وَتَنْهَوْهُ عَنْ مُخالَفَتِهِ، فَاءنَّهُ أَمْرٌ مِنَ اللّه‌ِ عَزَّ وَجَلَّ وَمِنّى¨. وَلا أَمْرَ بِمَعْرُوفٍ وَلا نَهْى¨َ عَنْ مُنْکَرٍ اءلاّ مَعَ اءمامٍ مَعْصُومٍ.
اى مردم، هر حلالى که شما را بدان راهنمایى کردم و هر حرامى که شما را از آن نهى نمودم، هرگز از آنها بر نگشته‌ام و تغییر نداده‌ام. این مطلب را به یاد داشته باشید و آن را حفظ کنید و به یکدیگر سفارش کنید، و آن را تبدیل نکنید و تغییر ندهید.
من سخن خود را تکرار مى‌کنم: نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید و به کار نیک امر کنید و از منکرات نهى نمایید.
بدانید که بالاترین امر به معروف آن است که سخن مرا بفهمید و آن را به کسانى که حاضر نیستند برسانید و او را از طرف من به قبولش امر کنید و از مخالفتش نهى نمایید، چرا که این دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، و هیچ امر به معروف و نهى از منکرى نمى‌شود مگر با امام معصوم.
مَعاشِرَ النّاسِ، الْقُرْآنُ یُعَرِّفُکُمْ أنَّ الاْءَئِمَّهَ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ، وَعَرَّفْتُکُمْ أنَّهُمْ مِنّی وَمِنْهُ، حَیْثُ یَقُولُ اللّه‌ُ فی کِتابِهِ: «وَجَعَلَها کَلِمَهً باقِیَهً فی عَقِبِهِ»، وقُلْتُ: «لَنْ تَضِلُّوا ما إنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِما».
مَعاشِرَ النّاسِ، التَّقْوى، التَّقْوى، وَاحْذَرُوا السّاعَهَ کَما قالَ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ: «إنَّ زَلْزَلَهَ السّاعَهِ شَیْءٌ عَظیمٌ».
اذْکُرُوا الْمَماتَ وَالْمَعادَ وَالْحِسابَ وَالْمَوازینَ وَالْمُحاسَبَهَ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّ الْعالَمینَ وَالثَّوابَ وَالْعِقابَ. فَمَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ أُثیبَ عَلَیْها وَمَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلَیْسَ لَهُ فِی الْجِنانِ نَصیبٌ.
اى مردم، قرآن به شما مى‌شناساند که امامان بعد از على فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندم که آنان از نسل من و از نسل اویند. آنجا که خداوند در کتابش مى‌فرماید: «وَ جَعَلَها کَلِمَهً باقِیَهً فى عَقِبِهِ»، «آن امامت را به عنوان کلمه باقى در نسل او قرار داد»، و من نیز به شما گفتم: «اگر به آن دو (قرآن و اهل بیت) تمسک کنید هرگز گمراه نمى‌شوید».
اى مردم، تقوى را، تقوى را. از قیامت بر حذر باشید همانگونه که خداى عزوجل فرموده: «اِنَّ زَلْزَلَهَ السّاعَهِ شَیْى‌ءٌ عَظیمٌ»، «زلزله قیامت شیئ عظیمى است».
مرگ و معاد و حساب و ترازوهاى الهى و حسابرسى در پیشگاه رب العالمین و ثواب و عقاب را به یاد آورید. هر کس حسنه با خود بیاورد طبق آن ثواب داده مى‌شود، و هر کس گناه بیاورد در بهشت او را نصیبى نخواهد بود.
البیعه بصوره رسمیّه
مَعاشِرَ النّاسِ، اءنَّکُمْ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ تُصافِقُونى¨ بِکَفٍّ واحِدٍ فى¨ وَقْتٍ واحِدٍ، وَقَدْ أَمَرَنِى¨َ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ أَنْ آخُذَ مِنْ أَلْسِنَتِکُمُ الاْءقْرارَ بِما عَقَّدْتُ لِعَلِى¨ٍّ أَمیرِالْمُؤْمِنینَ، وَلِمَنْ جاءَ بَعْدَهُ مِنَ الاْءَئِمَّهِ مِنّى¨ وَمِنْهُ، عَلى ما أَعْلَمْتُکُمْ أَنَّ ذُرِّیَّتى¨ مِنْ صُلْبِهِ.
فَقُولُوا بِأَجْمَعِکُمْ: «إنّا سامِعُونَ مُطیعُونَ راضُونَ مُنْقادُونَ لِما بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنا وَرَبِّکَ فی أَمْرِ إمامِنا عَلِیٍّ أَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَمَنْ وُلِدَ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الاْءَئِمَّهِ. نُبایِعُکَ عَلى ذلِکَ بِقُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَأَیْدینا. عَلى ذلِکَ نَحْیى وَعَلَیْهِ نَمُوتُ وَعَلَیْهِ نُبْعَثُ. وَلا نُغَیِّرُ وَلا نُبَدِّلُ، وَلا نَشُکُّ وَلا نَجْحَدُ وَلا نَرْتابُ، وَلا نَرْجِعُ عَنِ الْعَهْدِ وَلانَنْقُضُ الْمیثاقَ.
وَعَظْتَنا بِوَعْظِ اللّه‌ِ فی عَلِیٍّ أَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَالاْءَئِمَّهِ الَّذینَ ذَکَرْتَ مِنْ ذُرِّیَّتِکَ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ، الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ وَمَنْ نَصَبَهُ اللّه‌ُ بَعْدَهُما.
الْعَهْدُ وَالْمیثاقُ لَهُمْ مَأْخُوذٌ مِنّا، مِنْ قُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَضَمائِرِنا وَأَیْدینا. مَنْ أَدْرَکَها بِیَدِهِ وَإلاّ فَقَدْ أَقَرَّ بِلِسانِهِ، وَلا نَبْتَغی بِذلِکَ بَدَلاً وَلا یَرَى اللّه‌ُ مِنْ أَنْفُسِنا حِوَلاً. نَحْنُ نُؤَدّی ذلِکَ عَنْکَ الدّانی وَالْقاصی مِنْ أَوْلادِنا وَأَهالینا، وَنُشْهِدُ اللّه‌َ بِذلِکَ وَکَفى بِاللّه‌ِ شَهیدا وَأَنْتَ عَلَیْنا بِهِ شَهیدٌ».
مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ ؟ فَإنَّ اللّه‌َ یَعْلَمُ کُلَّ صَوْتٍ وَخافِیَهَ کُلِّ نَفْسٍ، «فَمَنِ اهْتَدى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإنَّما یَضِلُّ عَلَیْها»، وَمَنْ بایَعَ فَإنَّما یُبایِعُ اللّه‌َ، «یَدُ اللّه‌ِ فَوْقَ أَیْدیهِمْ».
مَعاشِرَ النّاسِ، فَبایِعُوا اللّه‌َ وَبایِعُونى¨ وَبایِعُوا عَلِیّا أمیرَالْمُؤْمِنینَ وَالْحَسَنَ وَالْحُسَیْنَ وَالاْءَئِمَّهَ مِنْهُمْ فِى¨ الدُّنْیا وَالاْآخِرَهِ کَلِمَهً باقِیَهً ؛ یُهْلِکُ اللّه‌ُ مَنْ غَدَرَ وَیَرْحَمُ مَنْ وَفى. «فَمَنْ نَکَثَ فَإنَّما یَنْکُثُ عَلى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَیْهُ اللّه‌َ فَسَیُؤْتیهِ أَجْرا عَظیما».
مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا الَّذی قُلْتُ لَکُمْ وَسَلِّمُوا عَلى عَلِیٍّ بِإمْرَهِ الْمُؤْمِنینَ، وَقُولُوا: «سَمِعْنا وَأَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَإلَیْکَ الْمَصیرُ»، وَقُولُوا: «الْحَمْدُ للّه‌ِِ الَّذی هَدانا لِهذا وَما کُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلا أَنْ هَدانَا اللّه‌ُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ».
بیعت گرفتن رسمىاى مردم، شما بیش از آن هستید با یک دست و در یک زمان با من دست دهید، و پروردگارم مرا مأمور کرده است که از زبان شما اقرار بگیرم درباره آنچه منعقد نمودم براى على امیرالمؤمنین و امامانى که بعد از او مى‌آیند و از نسل من و اویند، چنانکه به شما فهماندم که فرزندان من از صلب اویند.
پس همگى چنین بگویید: «ما شنیدیم و اطاعت مى‌کنیم و راضى هستیم و سر تسلیم فرود مى‌آوریم درباره آنچه از جانب پروردگار ما و خودت به ما رساندى درباره امر امامتِ اماممان على امیرالمؤمنین و امامانى که از صلب او به دنیا مى‌آیند. بر این مطلب با قلب‌هایمان و با جانمان و با زبانمان و با دستانمان با تو بیعت مى‌کنیم.
بر این عقیده زنده‌ایم و با آن مى‌میریم و روز قیامت با آن محشور مى‌شویم. تغییر نخواهیم داد و تبدیل نمى‌کنیم و شک و انکار نمى‌نماییم و تردید به دل راه نمى‌دهیم و از این قول بر نمى‌گردیم و پیمان را نمى‌شکنیم.
تو ما را به موعظه الهى نصیحت نمودى درباره على امیرالمؤمنین و امامانى که گفتى بعد از او از نسل تو و فرزندان اویند، یعنى حسن و حسین و آنان که خداوند بعد از آن دو منصوب نموده است.
پس براى آنان عهد و پیمان از ما گرفته شد، از قلب‌هایمان و جان‌هایمان و زبان‌هایمان و ضمائرمان و دستهایمان. هر کس توانست با دست بیعت مى‌نماید و گرنه با زبانش اقرار مى‌کند. هرگز در پى تغییر این عهد نیستیم و خداوند (در این باره) از نفسهایمان دگرگونى نبیند.
ما این مطالب را از قول تو به نزدیک و دور از فرزندانمان و فامیلمان مى‌رسانیم، و خدا را بر آن شاهد مى‌گیریم. خداوند در شاهد بودن کفایت مى‌کند و تو نیز بر این اقرار ما شاهد هستى».
اى مردم، چه مى‌گویید؟ خداوند هر صدایى را و پنهانى‌هاى هر کسى را مى‌داند. پس هر کس هدایت یافت به نفع خودش است و هر کس گمراه شد به ضرر خودش گمراه شده است، و هر کس بیعت کند با خداوند بیعت مى‌کند. دست خداوند بر روى دست بیعت کنندگان است.
اى مردم، با خدا بیعت کنید و با من بیعت نمایید و با على امیرالمؤمنین و حسن و حسین و امامان از ایشان در دنیا و آخرت، به عنوان امامتى که در نسل ایشان باقى است بیعت کنید. خداوند بیعت شکنان را هلاک و وفاداران را مورد رحمت قرار مى‌دهد. و هر کس بیعت را بشکند به ضرر خویش شکسته است، و هر کس به آنچه با خدا پیمان بسته وفا کند خداوند به او اجر عظیمى عنایت مى‌فرماید.
اى مردم، آنچه به شما گفتم بگویید، و به على به عنوان «امیرالمؤمنین» سلام کنید و بگویید: «شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا مغفرت تو را مى‌خواهیم و بازگشت به سوى توست». و بگویید: «اَلْحَمْدُ للّه‌ِِ الَّذى هَدانا لِهذا وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِىَ لَوْ لا اَنْ هَدانَا اللّه‌ُ …» : «حمد و سپاس خداى را که ما را به این راه هدایت کرد، و اگر خداوند هدایت نمى‌کرد ما هدایت نمى‌شدیم. فرستادگان پروردگارمان به حق آمده‌اند».
مَعاشِرَ النّاسِ، اءنَّ فَضائِلَ عَلِى¨ِّ بْنِ أَبى¨طالِبٍ عِنْدَ اللّه‌ِ عَزَّ وَجَلَّ ـ وَقَدْ أَنْزَلَها فِى¨ الْقُرْآنِ ـ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِیَها فى¨ مَقامٍ واحِدٍ، فَمَنْ أَنْبَأَکُمْ بِها وَعَرَفَها فَصَدِّقُوهُ.
مَعاشِرَ النّاسِ، مَنْ یُطِعِ اللّه‌َ وَرَسُولَهُ وَعَلِیّا وَالاْءَئِمَّهَ الَّذینَ ذَکَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوْزا عَظیما.
مَعاشِرَ النّاسِ، السّابِقُونَ إلى مُبایَعَتِهِ وَمُوالاتِهِ وَالتَّسْلیمِ عَلَیْهِ بِإمْرَهِ الْمُؤْمِنینَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ فی جَنّاتِ النَّعیمِ.
مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا ما یَرْضَى اللّه‌ُ بِهِ عَنْکُمْ مِنَ الْقَوْلِ، فَإنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَمَنْ فِی الاْءَرْضِ جَمیعا فَلَنْ یَضُرَّ اللّه‌َ شَیْئا.
اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ بِما أَدَّیْتُ وَأَمَرْتُ وَاغْضِبْ عَلَى الْجاحِدینَ الْکافِرینَ، وَالْحَمْدُ للّه‌ِِ رَبِّ الْعالَمینَ.
اى مردم، فضایل على بن ابى‌طالب نزد خداوند ـ که در قرآن آن را نازل کرده ـ بیش از آن است که همه را در یک مجس بشمارم. پس هر کس درباره آنها به شما خبر داد و معرفت آن را داشت او را تصدیق کنید.
اى مردم، هر کس خدا و رسولش و على و امامانى را که ذکر کردم اطاعت کند به رستگارى بزرگ دست یافته است.
اى مردم، کسانى که براى بیعت با او و قبول ولایت او و سلام کردن به عنوان «امیرالمؤمنین» با او، سبقت بگیرند آنان رستگارانند و در باغ‌هاى نعمت خواهند بود.
اى مردم، سخنى بگویید که به خاطر آن خداوند از شما راضى شود، و اگر شما و همه کسانى که در زمین هستند کافر شوند به خدا ضررى نمى‌رسانند.
خدایا، به خاطر آنچه ادا کردم و امر نمودم مؤمنین را بیامرز، و بر منکرین که کافرند غضب نما، و حمد و سپاس مخصوص خداوند عالم است.
منبع: کتاب «خطابه غدیر»
