علت حرام بودن استمنا و ضررهای آن چیست؟
در پاسخ به این سوال ابتدا علت حرام بودن استمنا را بر اساس آیات و روایات تبیین نموده سپس مضّرات آن را از نظر روان‌شناسان و تحقیقی که در کشور انجام شده به اختصار بیان می‌کنیم.
الف: دلیل حرام بودن استمناء (خود ارضایی)[1]
اسلام در مقام آیینی که بر فطرت انسان مبتنی است، این عمل (استمنا) را خارج شدن از مرزهای طبیعت بشری و تجاوز به حدود و حریم فطری او می‌داند. تعبیر قرآن در این خصوص «تجاوز» است. خداوند در سوره مبارکه مومنون ابتدا راه صحیح ارضای غریزه جنسی یعنی ازدواج را مطرح نموده سپس می‌فرماید: «فمن ابتغی و راء ذلک فأولئک هم العادون»؛[2] هر کس غیر این طریق را (جهت ارضای غریزه جنسی) بکار گیرد تجاوز‌گر است؛ یعنی ارضای غریزه جنسی از راه غیر مشروع، نوعی تجاوز از حکم خداوند می‌باشد.[3]
در روایات نیز به صراحت حکم به حرمت استمنا شده که به چند نمونه اشاره می‌شود. از امام صادق ـ علیه السّلام ـ حکم استمناء سوال شد، فرمود: «گناهی بزرگ است که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده است» و حضرت به آیه هفت سوره مؤمنون که اینک بیان گردید استشهاد نمود سپس افزود: «کسی که مرتکب چنین علمی (استمناء) گردد، چنان است که با خود جماع کرده باشد.»[4]
و نیز حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «سه دسته‌اند که خداوند با ایشان سخن نمی‌گوید و به نظر رحمت به آنها نگاه نمی‌کند و پاکشان نفرمود و بر ایشان عذاب دردناکی است. یکی از آن سه دسته فردی است که به وسیله عضو خودش شهوتش را خارج کند (یعنی استمناء نماید)[5]»
و رسول خدا فرمود: «هر کس به وسیله دستش انزالش را فراهم سازد (استمنا کند) ملعون و از رحمت خدا دور خواهد بود.[6]»
آثار و پیامدهای استمنا (خود ارضایی)
روان شناسان در زمینه آثار استمنا موارد زیر را بر شمرده‌اند
1. تحریک افراطی غدد و بلوغ زودرس
تحریک بیش از حد هپپوتالاموس و در نتیجه تحریک افراطی غدد جنسی که سبب پرکاری نامتناسب آنها می‌شود، بلوغ زودرس را بدنبال دارد.
2. پیری و ضعف زود هنگام
کاهش و تخلیه مکرر قوای جسمی و روحی به ضعف عمومی بدن و بالاخره پیری زودرس می‌انجامد.
3. ضعف عصبی
به علت افزایش جریان خون در اعضای تناسلی، مغز و مراکز حساس دیگر، پیوسته دچار کاهش نسبی جریان خون می‌شود، همچنین تخلیه مکرّر عصبی و عدم ارضای روحی در دراز مدت، موجب ضعف عصبی و عوارض روحی می‌گردد.
4. ضعف اراده
رکود فکری، اختلال و ضعف حافظه، و کاهش اراده در کسانی که استمناء می‌کنند، دیده می‌شود.[7]
5. ضعف بینایی و…
ضعف بینایی و بی‌اشتهایی و در صورت افراط، ضعف استخوانی و ناراحتی‌های مفصلی در این افراد شایع است.
6. اختلال جنسی
در مراحل افراطی به ضعف جنسی و انزال زودرس منجر می‌شود.
7. مشکل در اموز زناشویی
به علت ارضای ناقص و غیر طبیعی و اختلالهای حاصله، بعد از ازدواج غالباً امور زنا شویی به طور طبیعی صورت نمی‌گیرد و گاه شخص در امور زناشویی شکست خواهد خورد.
8 . گوشه گیری و افسردگی
گوشه‌گیری یأس و بی توجهی نسبت به مسائل مهم حیاتی و نیز افسردگی و ناراحتی‌های روانی.[8]
تحقیقی در این زمینه در ایران انجام شده که مبنای آن 400 نامه رسیده از جوانان کشور به برنامه آینده‌سازان رادیو است و حاصل این پژوهش از سوی مدیریت تحقیقات و آموزش امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش انتشار یافته است. حاصل تحقیق یاد شده نشان می‌دهد افرادی که مبتلا به استمنا می‌باشند موارد زیر را برای آثار و پیامدهای استمناء ذکر کرده‌اند.
1. ضعیف شدن چشم؛ 2. لاغر شدن صورت؛ 3. ضعف اعصاب؛ 4. ضعیف شدن بدن؛ 5. لاغر شدن بدن؛ 6. سرگیجه؛ 7. زود به زود زکام شدن؛ 8. کم خونی؛ 9. سست شدن زانو 10. سیاه شدن دور چشم؛ 11. ضعیف شدن حافظه؛ 12. زرد شدن صورت؛ 13. ضعیف شدن حس شنوایی؛ 14. جوش زدن صورت؛ 15. گوشه‌گیری؛ 16. شنیدن صدای زنگ و حال ِ«وزوِز» در گوش ها؛ 17. ضعف ایمان؛ 18. بیمار شدن از نظر جسمی و روحی.[9]
با توجه به آثار و پیامدهای نامطلوبی که برای استمنا بیان گردید، چه خوب است که جوانان و نوجوانان، در حفظ ایمان و معنویت خویش بکوشند و راهکار‌های مناسبی را برای پیشگیری از ابتلاء به این عمل غیر اخلاقی، در پیش گیرند. عمده‌ترین راهکارها عبارتند از:
1. دوری از محیط‌ها و موقعیت‌های تحریک‌آمیز جنسی
2. خداوند را ناظر بر اعمال خود دانستن
یعنی هر عملی که انسان انجام می‌دهد خدا ناظر آن است،[10] اگر این اندیشه و باور را در خویش تقویت کند، هیچگاه مرتکب استمنا نخواهد شد.
3. پرداختن به کار و تلاش مداوم؛ در زمینه‌های تحصیلی و فعالیت‌های ذوقی و تفریحی….
4. ورزش
فعالیت‌های سالم ورزشی نه فقط در تعادل بخشیدن به جسم و جان تأثیر دارند؛ بلکه همراه خود صفاتی از قبیل جوانمردی، آزادگی و پاکی را می‌آورند، معمولاً در بین ورزشکاران نوجوان موارد کمتری از ابتلا به استمناء گزارش شده است؛[11] زیرا ورزش، انرژی‌‌های متراکم و سرگردان را در مسیر سالم و جامعه پسندی هدایت می‌کند.
5. اقدام به ازدواج؛ یکی از راه‌های اصلی مصونیت از عمل استمناء ازدواج کردن است، در روایات تأکید زیاد در مورد ازدواج شده است، و قطعاً یکی از فلسفه‌های ازدواج این است که انسان را از گناه باز می‌دارد. رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «هر کس که در آغاز جوانی ازدواج کند، شیطانی که مأمور او است فریاد می‌زند، واویلا دو ثلث دینش را از دستبرد من حفظ کرد، و بیش از این بر عهده‌اش نیست که در ثلث دیگر نیز تقوا را رعایت کند.»
6. دوری از مکان های خلوت و تنهایی
معمولاً ثابت شده است که برای یک نوجوان یا جوان تنهایی محرک قوای جنسی است که تدبیر برای تنها نماندن در خانه یا مکان های دیگر چاره ای لازم برای حفظ از خود ارضیا به شمار می آید.
7. پر کردن اوقات فراغت
با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت، تفریحات سالم و کارهای مثبت وقت های خالی خود را پر کردن راهی دیگر است برای مقابله با هجوم غرایز.
8. عریان نشدن بطور کامل
وقتی که شخص به حمام رفته عورت خود را بپوشاند یا در جاهای خلوت دیگر همواره بطور کامل لخت نشود و به اندام جنسی خود فکر نکند و حمام رفتن را نیز خیلی طول ندهد. علاوه بر آن از نگاه کردن به اندام جنسی خود بپرهیزد.
9. خوابیدن مناسب
هرگز به رو نخوابد بلکه یا به پهلو یا طاق باز بخوابد. خوابیدن دَمَر جدا از اینکه کراهت دارد و با نام خواب شیطان از آن یاد شده است باعث تحریک جنسی نیز می شود.
معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
– دنیای نوجوان، محمد رضا شرفی، قم، تربیت، 1376.
پی نوشت ها:
[1] . Mastururbation .
[2] . مومنون/7.
[3] . حسینی، مصطفی، معارف و معاریف، دانش، 1376، ج 2، ص 162.
[4] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتاب الاسلامیه، ج 14، ص 198.
[5] . حر عاملی، وسایل الشیعه، ج 14، ص 268.
[6] . طبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسایل، موسسه آل البیت، 1989 م، ج 2، ص 570.
[7] . واحد، ابراهیم، اختلالات و انحرافات جنسی، خط سوم، چاپ اوّل، 78، ص 31 ـ 29.
[8] . اوحدی، بهنام، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیر طبیعی انسان، نشر آتروپات، چاپ اوّل، 1379، ص 268.
[9] . به نقل از: شرفی، محمد رضا، دنیای نوجوان، انتشارات منادی تربیت، چاپ چهارم، 1376، ص 219 ـ 218.
[10] . علق/14.
[11] . طبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسایل، موسسه آل البیت، 1989م، ج 2، ص 530.
