نویسنده: زینب صفاری
اگر همسرتان شب کار است این مطلب به کارتان می‌آید
همیشه همه چیز باب میل آدم نیست. بعضی وقت‌ها باید سعی کنیم موقعیت پیش آمده را درک کنیم تا بتوانیم از آن لذت ببریم. یکی از موقعیت‌هایی که ممکن است چندان به مذاق خانم‌های خانه دار خوش نیاید، شب کاری و مأموریت‌های طولانی مدت آقایان و تنهایی‌ها و نگرانی‌های خودشان است. در چنین وضعیتی باید چه کار کنیم تا روابط ما و همسرمان دچار چالش نشود و بتوانیم مثل سایر زن و شوهرها از زندگی مشترک خود لذت ببریم چرا که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده: «کسی که شب را در حال خستگی ناشی از کار و کسب درآمد حلال بگذراند، شب را آمرزیده به سر آورده». اگر شما هم در چنین شرایطی قرار دارید، برای یافتن راهکارهای دینی این مشکل با ما همراه شوید.
1- به شغل همسر شب کارتان افتخار کنید
گاهی اوقات اختلافات و سوء تفاهماتی که بین زن و شوهر به وجود می‌آید به خاطر نوع شغل همسر است. گاهی همسران نمی‌توانند مثل اغلب مردان روزهای تعطیل را در کنار خانواده سپری کنند. مثل کارگران شهرداری که اغب شب‌ها مشغول جمع آوری زباله‌های شهر هستند یا رانندگان تاکسی که شب‌ها مسافرکشی می‌کنند، پزشکانی که باید شیفت شب را در بیمارستان باشند و به بیماران خدمت کنند یا مأمورین نیروی انتظامی که مجبورند به مأموریت‌های طولانی بروند و نمی‌توانند برای مدتی در خانه حضور فیزیکی داشته باشند، اولین مسئله‌ای که ممکن است در این گونه موارد باعث اختلاف شود احساس خانم نسبت به شغل همسر خود است اما باید حواسمان باشد آنچه که اسلام دستور داده کسب روزی حلال است و گاهی اوقات همسر مجبور است برای به دست آوردن یک لقمه نان حلال حتی شب‌ها کار کند. درباره اهمیت کار و تلاش و کسب روزی حلال روایات زیادی وجود دارد. از جمله حدیثی با این مضمون: «عبادت 10 قسم است و 9 قسم آن کسب روزی حلال است». پس کار و تلاش فی نفسه ارزشمند است، با این حساب اگر شخصی برای کسب روزی حلال و آسایش خانواده‌اش از استراحت و خواب شبانه و بودن در کنار خانواده بزند، اجر و پاداشی دو چندان خواهد داشت. ضمن آنکه معمولاً افراد شب کار شغل حساسی دارند و خدماتی به جامعه ارائه می‌دهند که شاید در توان افرادی که مشاغل معمولی دارند نباشد. بنابراین اگر کسب و کار همسر شما در دسته مشاغل شب کار جا می‌گیرد، در درجه اول باید ذهنیت‌تان را نسبت به کاری که او انجام می‌دهد اصلاح کنید. به این مسئله فکر کنید که اگر او به عنوان یک آتش نشان، پلیس یا نگهبان در جایگاه خود حاضر نباشد، ممکن است ضررهای مالی و جانی زیادی در کمین انسان‌های دیگر باشد، پس همسر شما انسان مهمی است که می‌توانید هر لحظه به او افتخار کنید. این احساس ارزش و افتخار می‌تواند آستانه تحمل شما را در برابر بسیاری از مشکلات بالا ببرد.
2- همسران علما را الگو قرار دهید
در بسیاری از موارد ارتباط برقرار کردن با آدم‌هایی که وضعیت مشابهی با ما دارند می‌تواند در درک موقعیت فعلی ما راهگشا باشد. ارتباط برقرار کردن با همسران همکاران شوهر که می‌توانند موقعیت ما را درک کنند قطعاً تأثیرگذار است و آنها می‌توانند تجربیات زندگی مشترک خود را در اختیار ما قرار دهند. علاوه بر این موارد، وقتی به سیره بزرگان دین نگاه می‌کنیم درمی‌یابیم که برخی از علمای اسلام شب‌ها نیز به کار درس و بحث یا رسیدگی به امور نیازمندان مشغول بوده‌اند. یکی از فرزندان مرحوم کافی نقل کرده که پدرش تا مدت‌ها شب‌ها به خانه نمی‌آمده. مبلغین و علمای اسلام نیز که برای تبلیغ دین و معارف الهی از شهری به شهر دیگر و از کشوری به کشور دیگر می‌روند در چنین موقعیتی قرار گرفته‌اند. با مطالعه سبک زندگی آنها و چگونگی برخورد همسرانشان در این شرایط می‌توانیم شرایط خود و همسرانشان را بیشتر و بهتر درک کنیم.
3- از فرصت‌ها استفاده کنید
هنگامی که همسرتان شب کار است، ممکن است با مشکلاتی چون حس تنهایی، ترس، کاهش روابط عاطفی میان شما و او یا خیلی مسائل دیگر مواجه شوید. در چنین موقعیتی می‌توانید دو جور نگاه داشته باشید: یکی اینکه مرتباً به کمبودها، ناراحتی‌ها و فقدان‌ها توجه کنید و باعث رنجش خود و اطرافیانتان شوید. دیگر اینکه نیمه پر لیوان را ببینید و به جنبه‌های مثبت اتفاق پیش آمده توجه کنید. وقتی ذهنیت شما تغییر کند، می‌توانید به موقعیت پیش آمده به عنوان یک فرصت نگاه کنید و نگاه منفی و تهدیدآمیز نداشته باشید. مثلاً ممکن است علاقه داشته باشید در شب مطالعه کنید یا به تماشای سریال مورد علاقه‌تان بنشینید یا حتی از سکوت و تنهایی شب برای تجربیات جدید مثل نوشتن استفاد کنید. شب کاری همسرتان این فرصت را به شما می‌دهد که با آرامش علایق خود را دنبال کنید. سعی کنید زمانی که همسرتان در خانه نیست، به جای احساس نگرانی و دلهره یا دلسردی از بابت نبودن همسر در خانه، خود را با کارهای مورد علاقه‌تان سرگرم کرده یا به امور خانه رسیدگی کنید. مثلاً ناهار فردا را شب قبل آماده کنید و در عوض، روز که همسرتان مشغول استراحت است، محیطی آرام را برای تجدید قوا و آرامش ذهنی او فراهم نمایید. شهید مطهری در کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» حدیثی از امام علی (علیه السلام) آورده با این مضمون: «اگر نفس خود را به کاری مشغول نکنی، او تو را مشغول می‌کند».
4- کیفیت مهم است نه کمیت
اگر احساس می‌کنید عدم حضور فیزیکی همسر شما در خانه باعث شده روابط عاطفی بین‌تان کمرنگ شود می‌توانید با راهکارهایی مشکلات احتمالی را حل و فصل کنید. به ویژه وقتی خودتان شاغل باشید این موضوع حادتر می‌شود اما در درجه اول بدانید که کیفیت یک رابطه عاطفی به کمیت آن ترجیح دارد و این یعنی شب کاری‌های همسر شما به هیچ عنوان نمی‌تواند یک مانع و عامل جدی برای سرد شدن روابط عاطفی شما باشد. می‌توان شیوه و روش ابراز محبت را متناسب با زمانی که در اختیار داریم تغییر دهیم. مثلاً وقتی می‌خواهید به سر کار بروید و هنوز همسرتان به خانه برنگشته، یادداشت محبت آمیزی برایش بنویسید و آن را در مقابل چشم‌هایش جایی که بیشتر رفت و آمد دارد مثلاً روی آینه یا درب یخچال قرار دهید. غذای مورد علاقه همسرتان را برای او طبخ کنید تا وقتی به خانه آمد، مهر شما را نسبت به خود بیشتر احساس کند. گرفتن هدیه‌های کوچک یا حتی یک شاخه گل نیز می‌تواند مؤثر باشد. گاهگاهی وقتی در خانه نیست و فرصت پاسخگویی دارد از طریق فضای مجازی با او در ارتباط باشید. مثلاً می‌توانید به مناسبت‌های مختلف مثل روز تولدش یا سالگرد ازدواجتان یا کاملاً بی‌بهانه برایش جملات زیبا بفرستید یا پستی محبت آمیز را به اشتراک بگذارید. انجام دادن این کارها می‌تواند همسرتان را به صورت غیرمستقیم تشویق کند که در برابر شما چنین رفتارهایی از خود نشان دهد و انگار همیشه در کنار هم هستید. مصداق این موضوع حدیثی از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است که در کتاب «بحارالانوار» آمده با این مضمون: «نشستن مردم در کنار خانواده نزد خدای بزرگ دوست داشتنی‌تر از اعتکاف و نشستن در مسجد من است».
5- روابط عاطفی‌تان را تقویت کنید
گاهی اوقات شوهرتان به علت مشغله کاری نسبت به شما بی‌توجه می‌شود و با وجود اینکه می‌تواند در محیط کاری خود زمان مشخصی را پیدا کند که تماش بگیرد و شما را در جریان احوال خودش قرار دهد اما به علت سهل انگاری یا بی‌توجهی چنین کاری انجام نمی‌دهد. در این مواقع شاید ساده‌ترین و در عین حال بدترین راهکاری که بی‌درنگ به ذهن‌تان می‌رسد این است که از او گلایه کنید و موقعیت شغلی‌اش را زیر سؤال ببرید. در صورتی که این کار باعث می‌شود او هیچوقت خواسته منطقی شما را درک نکند و رفتار شما را نوعی بی‌احترامی و دهن کجی به موقعیت شغلی خودش بداند. بهتر است در شرایطی که همسرتان در خانه است و آرامش دارد و در عین حال رابطه عاطفی خوبی بین شما و او برقرار است، خواسته خود را مطرح کنید. مثلاً بگویید خیلی روابط ما کم شده. دوست دارم زمانی که در محیط کار وقت استراحت داری، با من تماس بگیری تا بیشتر با هم حرف بزنیم. من بیدارم و منتظر تماست هستم. اگر همسرتان شب‌های اول قرارتان را فراموش کرد او را سرزنش نکنید می‌توانید خودتان پیشقدم شوید و در زمان استراحت او تماس بگیرید و بعد از احوالپرسی بگویید خیلی منتظر تماست بودم و دوست داشتم صدایت را بشنوم. این کار باعث می‌شود همسرتان متوجه شود که برقراری رابطه عاطفی هر چند به اندازه یک تماس کوتاه چقدر برای شما اهمیت دارد و می‌تواند در خوشحالی شما مؤثر باشد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در کتاب «بحارالانوار» فرموده: «حق مرد بر زن این است که زن ملازم خانه او باشد و نسبت به شوهرش دوستی و محبت و دلسوزی کند و از خشم وی دوری گزیند و آنچه را مورد رضایت اوست انجام دهد و به پیمان و وعده وی وفادار باشد».
6-مراقب سلامتی همسرتان باشید
یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که افراد شب کار از نظر سلامت جسمی در معرض خطرات بیشتری قرار می‌گیرند و به علت اینکه ساعت خواب بدنشان با افراد عادی متفاوت است، اغلب دچار مشکلات کم خوابی می‌شوند. این کم خوابی باعث می‌شود در محیط کار خسته و خواب آلود به نظر برسند و تمرکز کافی نداشته باشند. مطالعات نشان می‌دهد که اختلالات خواب در شب کارها می‌تواند میزان اضطراب و تحریک پذیری اعصاب را افزایش دهد. از این رو وقتی همسرتان روز را در خانه استراحت می‌کند سعی کنید تا جایی که ممکن است آرامش محیط را حفظ کنید و او را بیدار نکنید تا خوابش منقطع نشود. افراد شب کار معمولاً دچار مشکل اضافه وزن هستند. چون اغلب برای حفظ تمرکز و پرهیز از خواب آلودگی عادت به شب خوری دارند. برای همین باید رژیم غذایی مقوی‌ای داشته باشند تا هم دچار اضافه وزن نشوند و هم توان و انرژی لازم را برای فعالیت طولانی در شب داشته باشند. نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در کتاب «وسائل الشیعه» فرموده: «حق مرد بر زن این است که چراغ خانه را روشن سازد غذای مطبوع فراهم کند و به پیشواز او برود و تشت آب و حوله را برای او آماده کند و دست‌هایش را بشوید و بدون عذر شرعی مانع شوهر نسبت به نفس خودش نشود».
منبع مقاله :
نشریه همشهری آیه، دوره جدید، سال هفتم، آبان 1394
