ابوحمزه ثمالی از یکی از یاران پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ نقل می‎کند هنگامی که آیه«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً»[1] (خداوند و فرشتگانش بر پیامبر رحمت و درود می‎فرستند و شما نیز بر او درود بفرستید و سلام بگوئید و در برابر فرمان او تسلیم باشید) نازل شد عرض کردیم صلوات بر تو چگونه است؟ فرمود: بگوئید «اللّهم صلّ علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و بارک علی محمد و آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید و مجید» از این حدیث کیفیت صلوات بر پیامبر روشن می‎شود.[2] در تفسیر درالمنثور حدود هیجده حدیث درباره کیفیت صلوات بر پیامبر نقل شده است و تمام آن احادیث تأکید دارند که هنگام صلوات بر پیامبر بر آل او نیز باید صلوات فرستاد و یعنی آل بدنبال اسم پیامبر باید آورده شود و این مطلب در صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز آمده است.[3] در روایات زیادی از طریق شیعه این مطلب بیان شده است که بدنبال اسم پیامبر صلوات بر آل او نیز آورده شود از جمله این حدیث که امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‎فرماید: ای اسحاق بن فروّخ کسی که بر محمد و آل او ده‎بار صلوات بفرستد خداوند و فرشتگان او صد بار بر او صلوات و رحمت می‎فرستند و کسی که بر محمد و آل محمد صدبار صلوات بفرستد خدا و فرشتگان او هزار بار بر او صلوات و رحمت می‎فرستند فرمایش خداوند را نشنیده‎ای که می‎فرماید: او (خداوند) و فرشتگان او بر شما صلوات می‎فرستند تا شما را از ظلمات به نور هدایت نماید و او به مؤمنان مهربان است.[4] حال که کیفیت صلوات بر پیامبر روشن شد باید گفت که اگر شما می‎خواهید بعد از ذکر ارکان نماز مانند رکوع صلوات و سلام بر حضرت صدیقه طاهره بفرستید بهتر است صلوات بر محمد و آل او بفرستید که حضرت زهرا نیز جز آل پیامبر است و این صلوات هم پاداش بیشتر دارد چنان‎که در روایات بالا بیان شد و هم صلوات که در کتب حدیثی و تاریخی تأکید شده است این نوع صلوات است. و امّا اگر سؤال از جواز آن باشد که این نوع صلوات و دعا بر حضرت زهرا جایز است یا نه؟ باید گفت که صلوات یعنی طلب رحمت از خداوند و طلب رحمت از خداوند برای حضرت زهرا یک کار نیک به حساب می‎آید و ایرادی ندارد چنان‎که بعضی بعد از ذکر رکوع، دعا برای فرج حضرت مهدی (عج) می‎کند و این نوع دعا هیچ عیبی ندارد ولی اگر در تشهد که باید صلوات بر محمد و آل او فرستاده شود به جای آن صلوات فقط به حضرت صدیقه فرستاده شود درست نیست. امّا این صلوات بعد از اذکار نماز گرچه یک دعا است ولی آن فضیلتی که در روایات برای صلوات بیان گردیده است این صلوات به تنهائی بدون اسم مبارک محمد و آل او آن فضیلت را ندارد و لذا در هیچ کتاب حدیثی و تاریخی صلوات به این نحو بیان نشده است. و لذا می‎توان گفت که این نوع صلوات حداقل بعد از اذکار نماز سفارش نشده است.

پی نوشت ها:
[1] . احزاب/ 56.
[2] . طباطبائی،‌ سید محمد حسین، تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ چهارم، ج 16، ص 338.
[3] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و دوم، ج 17، ص 416ـ419.
[4] . کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ج 2، ص 461.