نویسنده: جواد باغبانی

6.هم پیمانی با دیگران بر اساس احترام متقابل

جامعه ی بشری از اقوام گوناگونی تشکیل شده است؛ همان گونه که افراد به یکدیگر نیازمندند، اقوام نیز به یکدیگر نیاز دارند. این نیاز زمانی بیشتر احساس می شود که برای فرد یا جامعه مشکلی پیش آید. هر گاه قومی در معرض تهاجم دشمن قرار گیرد، می تواند با کمک دیگران نقاط آسیب پذیر خود را کاهش دهد و به دفاع از خویش برخیزد. یک قوم زمانی خواهد توانست روی پای خویش بایستد که از همه ی امکانات بهره گیرد. یکی از روش های بهره گیری از امکانات، هم پیمانی با بیگانگانی است که به دشمنان دست یاری نداده اند و اگر با آنان عهدی بسته شود، در پیمان خود وفادار می مانند. این سیاست سبب می شود دشمن در پیاده کردن اهداف خائنانه ی خود با موانع بزرگی روبه رو شود.
در عصر مکابیان نیز هنگامی که یهودا شنید رومیان ملتی بزرگ و قابل اعتماد هستند (1)، دو نفر را برای بستن پیمان دوستی نزد آنان فرستاد:
تا با کمک آنان آتش شرارت یونانیان را که بنی اسرائیل را به بدترین شکلی به بردگی کشیده بودند، خاموش کند. آن دو در یک سفر طولانی به روم رسیدند و در مجلس شورای رومیان حاضر شدند و گفتند: ما را یهودا و برادرانش و قوم یهود نزد شما فرستاده اند و آمده ایم با شما پیمان صلح و دوستی ببندیم تا ما را در شمار دوستان و هم پیمانان خود قرار دهید. رومیان از این سخنان به گرمی استقبال کردند و این متن پیامی است که آنان بر الواح برنجین نگاشتند و آن را به سوی اورشلیم فرستادند تا بیانگر پیمان صلح و دوستی آنان با یهودیان باشد: توفیق و کامیابی در خشکی و دریا از آن رومیان و یهودیان و جنگ و دشمنی برای همیشه از آنان دور باد. هر گاه جنگی در روم یا در سرزمین یکی از هم پیمانانش رخ دهد، قوم یهود باید با همه ی توان آن گونه که شایسته است، به دفاع از آنان برخیزد و از هر گونه کمک غذایی ومالی و در اختیار گذاشتن سلاح و کشتی به دشمنان بپرهیزند و همان طور که رومیان دوست دارند، بدون هیچ چشم داشتی بر این پیمان وفادار بمانند. همچنین اگر یهودیان مورد تهاجم قرار گیرند، رومیان باید آن گونه که سزاوار است با همه ی توان خویش به یاری آنان بشتابند و از هر گونه کمک غذایی و مالی و در اختیار گذاشتن سلاح و کشتی به دشمنان یهود خودداری کنند و صادقانه بر این پیمان وفادار بمانند. این پیمانی است بین رومیان و یهودیان. هر گاه یکی از دو طرف بخواهد بر این پیمان چیزی بیفزاید و یا از آن بکاهد، باید با رضایت طرف دیگر باشد و هر چه بدین سان ، افزوده یا کاسته شود، لازم الاجرا خواهد بود.(2)

نتیجه گیری

قیام یهودیان یکتاپرست به رهبری مکابیان چنان گسترش یافت که پادشاه سلوکی آنتیوخوس چهارم نتوانست آن را سرکوب کند. با آغاز این نهضت، جنبش نیرومند ضد یونانی فلسطین را فراگرفت و نفوذ سلوکیان کاهش یافت. از خاندان مکابیان، شمعون موفق شد، استقلال یهود را به دست آورد و در سال 142ق.م به فرمانروایی برسد. فرزندان وی هورکان، اریستوبول و الکساندر، فرمانروایی را با کهانت جمع کردند.
با حاکمیت مکابیان یهودیان در رعایت آداب و سنن قومی خود آزادی پیدا کردند. استقلال داخلی یهود تأمین شد و زبان عبری از نو رواج یافت. مردم از کسانی که با دین و قوم بیگانه بودند، فاصله گرفتند.(3) در این دوره، یهودیان به دو فرقه تقسیم شدند:
1.فریسیان؛ افراد این فرقه در برابر یونانی مآبی ایستادند و با طرفداری از حاکمان مکابی به دین سنتی یهود وفادار ماندند. آنان نه تنها معتقد بودند آداب دین یهود باید مطابق شریعت موسی انجام شود، بلکه برای احادیث شفاهی نیز اهمیت قائل شدند.
2.صدوقیان؛ این فرقه که به کاهنی به نام «صادوق» منسوب بود، روایات قوم یهود را قبول نداشت؛ از اندیشه های یونانی تأثیر می گرفت و قیامت را انکار می کرد.
جنگ و نزاع بین این دو گروه حکومت صد ساله ی حشمونیان (مکابیان) را ضعیف کرد و زمینه را برای سلطه رومیان فراهم آورد. سرانجام یکی از سرداران رومی به نام «پومپه» بخشی از سوریه را در سال 63ق.م از حاکمیت مکابیان درآورد. فاصله ی سال های 63 ق.م تا 142 ق.م یعنی دوران استقلال یهود «دوره مکابیان» نامیده می شود.(4) نام نیک مکابیان همچنان باقی است و کتاب هایی به نام آنان موجود است و کمتر دایره المعارفی یافت می شود که از جانبازی های ایشان سخن نگفته باشد.

پی نوشت ها :

1.قس. اول مکابیان 8 : 2-16.
2.اول مکابیان 8 : 18-30.
3.دلیسی اولیری، انتقال علوم یونانی به عالم اسلام، ص 63.
4.بی ناس جان، تاریخ جامع ادیان، ص 544.

منابع
ـ بی ناس، جان، تاریخ جامع ادیان، ترجمه ی علی اصغر حکمت، تهران، آموزش انقلاب اسلامی، 1372.
ـ‌ ممتحن، حسین علی، کلیات تاریخ عمومی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، ج1.، 1370.
ـ اولیری، دلیسی، انتقال علوم یونانی به عالم اسلام، ترجمه ی احمد آرام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1374.
ـ دولاندلن، ش، تاریخ جهانی، ترجمه ی احمد بهمنش، تهران، دانشگاه ، ج1، 1367.
ـ نیلسون دوبواز، تاریخ سیاسی پارت “اشکانیان، ترجمه ی علی اصغر حکمت، 1342.
ـ دورانت، ویل، تاریخ تمدن، ترجمه ی جمعی از مترجمین، تهران، آموزش انقلاب اسلامی، چ سوم، 1370.
ـ جرج ولز، هربرت، کلیات تاریخ، ترجمه ی مسعود رجب نیا، 1366، ج2.
ـ اپوکریفای عهد عتیق، ترجمه ی عباس رسول زاده و جواد باغبانی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره ، 1383.
ـ کتاب مقدس، ترجمه ی دکتر بروس، انجمن پخش کتب مقدسه، ایلام، انتشارات ایلام، چ سوم، 2002..
The Parallel Apocrypha-Edited by John R.Kohlenberger III، Oxford University Press.
فصلنامه علمی -تخصصی معرفت ادیان شماره 1