نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری
آیا می‌خواهید در برنامه‌های ترک سیگار تجدید نظر کرده به این دلیل که می‌ترسید دچار اضافه وزن شوید؟ آیا حقیقتاً ترک سیگار باعث چاقی‌تان می‌شود؟ به این گونه پرسشها در این مقاله پاسخ داده شده و به شما کمک می‌شود تا به این مسئله رسیدگی کنید.
کشیدن سیگار برای سلامتی مضر است و بیشتر افراد سیگاری به لطف بسیاری از کمپینهای مبارزه با استعمال دخانیات، از پیامدهای خطرناکی که سیگار بر سلامت آنها به جا می‌گذارد، به خوبی آگاهی دارند. با این حال، اکثریت آنها فکر نمی‌کنند در معرض خطر قرار دارند. برخی معتقدند که هر از چند گاهی کشیدن سیگار، در واقع آنقدرها هم نمی‌تواند بد باشد. همچنین، بعضی از این افراد مطمئنند که بعد از یک زمان خاص همچون ـ بعد از کنار آمدن با جدایی، بعد از ازدواج، زمانی که قصد دارند بچه‌دار شوند، یا بعد از اتمام دانشگاه و از این قبیل، به راحتی می‌توانند سیگار را ترک کنند. در نهایت هنگامی که تصمیم می‌گیرند سیگار را ترک کنند، افکار دیگری به سراغشان می‌آید، چون از افزایش چند کیلویی در وزنشان می‌ترسند. نگرانی آنها بی‌جا نیست، ترک سیگار می‌تواند در برخی از افراد به افزایش وزن منجر شود، با این حال، راه‌کارهایی برای کنترل آن وجود دارد.
کشیدن سیگار: قاتل اشتها
هنگامی که دیگران اسنک یا خوراکی مختصری انتخاب می‌کنند، افراد سیگاری، سیگار را برمی‌گزینند. افرادی که سیگار می‌کشند ممکن است احساس گرسنگی را تجربه نکنند و می‌توانند گاهی به راحتی به هنگام گرسنگی، سیگار بکشند. همچنین در بین دو وعده‌ی غذایی، حتی اگر گرسنه باشند، بجای خوردن چیزی، سیگار می‌کشند. مطالعات نشان داده‌اند که وقتی نیکوتین در سیستم بدن وجود داشته باشد، پیغامی مبنی بر پر بودن معده به مغز فرستاده می‌شود. در نتیجه، به احتمال زیاد دست از غذا کشیده و بجای دسر، غذای خود را با کشیدن یک سیگار به پایان می‌رسانند.
چه عواملی باعث افزایش وزن شما پس از ترک سیگار می‌شود؟
در میان افرادی که به هنگام ترک سیگار، وزنشان زیاد می‌شود، افزایش وزن در حدود 5 تا 10 پوند (حدوداً معادل 200ر2 تا 500ر4 کیلوگرم) در ماه‌های اولیه است. با این حال، نباید شما را از ترک سیگار باز بدارد. علل افزایش وزن به هنگام ترک سیگار عبارتند از:
کاهش میزان سوخت و ساز بدن
کشیدن سیگار میزان سوخت و ساز را افزایش می‌دهد. و به علت کشیدن سیگار، افزایش ناگهانی آدرنالین به وجود می‌آید که باعث می‌شود کبد گلیکوژن آزاد سازد و سطح قند خون افزایش یابد. هنگامی که افراد سیگار را ترک می‌کنند، میزان سوخت و ساز بدن فوق العاده کاهش می‌یابد، و در نتیجه بدن میزان کالری کمتری نسبت به زمانی که سیگار می‌کشیدند، می‌سوزاند. بنابراین، حتی اگر همان مقدار غذایی را که پیش از این مصرف می‌کردید، بخورید، به احتمال زیاد بر وزنتان افزوده می‌شود. چندین هفته طول خواهد کشید تا میزان سوخت و ساز بدن به حالت عادی بازگردد.
بهبود حواس بویایی و چشایی
همچنین این باور وجود دارد که بمحض ترک سیگار، حواس بویایی و چشایی این افراد افزایش می‌یابد و در نتیجه اشتها بیشتر می‌شود. حتی غذاهایی که ممکن است پیش از این برایشان خیلی اشتها آور نبودند، اکنون وسوسه برانگیز می‌باشند و هنگامی که تسلیم آنها می‌شوند، به اضافه وزن منتهی می‌شود.
غذا به عنوان جایگزینی برای سیگار
هنگامی که افراد سیگار را ترک می‌کنند، به دنبال جایگزینی برای آن می‌گردند، چیزی که با کمک دهان و دستانشان انجام شود، و طبیعی‌ترین جایگزین آنها غذا خواهد بود که علائم زود رنجی و ناراحتی ناشی از ترک سیگار را برطرف می‌کند. همان دلیلی که آنها را به سوی سیگار می‌کشاند، اکنون به سوی غذایی هدایت می‌کند که برای از بین بردن استرس و یا صرفاً برای گذشت زمان از آن مصرف می‌کنند. احتمال انتخاب مواد غذایی نظیر شیرینی، شکلات، الکل و نوشابه‌های خنک بیشتر خواهد بود. زیرا سروتونین را افزایش می‌دهد که توسط مصرف نیکوتین آزاد شده بود و همچنین احساس آرامش به آنها دست می‌دهد. غذا همچنین به رهایی از خستگی و ملالتی که در زمان ترک سیگار به شما دست می‌دهد، کمک می‌نماید. به نظر آشنا می‌آید، اینطور نیست؟
چگونه پس از ترک سیگار از افزایش وزن جلوگیری کنید؟
پاراگراف زیر راه حل‌های لازم برای جلوگیری از افزایش وزن پس از ترک سیگار را به شما ارائه می‌نماید. بشرط آنکه آنها را با پشتکار دنبال کنید، نتایج آن را خواهید دید.
آب بنوشید
این روش ساده‌ترین راه برای جلوگیری از افزایش وزن، پس از ترک سیگار است. هر بار که هوس خوردن می‌کنید، آب بنوشید، این کار به شما کمک می‌کند تا بدین طریق با این هوس و میل شدید مقابله کنید. همچنین این عمل به میزان سوخت و ساز بدنتان که بر اثر کم آب شدن بدن پایین آمده، کمک خواهد کرد. علاوه بر این، رویهمرفته به شما احساس سلامت بخشیده و کمک خواهد کرد تا با علائم ترک سیگار کنار آیید.
به طور روزانه یادداشت برداری کنید
هر آنچه در طول روز می‌خورید را بنویسید، این روش کمک خواهد کرد تا پی ببرید چه زمانهایی از روز، میل شدید خوردن در شما افزایش می‌یابد. همچنین این کار مفید بوده زیرا بین گرسنگی واقعی و هوس مصرف نیکوتین تمایز قائل می‌شوید. چنانچه هوس نیکوتین باشد، در عرض چند دقیقه از بین می‌رود. فقط وقتی که واقعاً گرسنه هستید، غذا بخورید.
مواد غذایی سالم انتخاب کنید
اگر مجبور به خوردن هستید، در اینصورت چاره‌ای جز خوردن غذاهای سالم ندارید. میوه‌های تازه، ماست بدون چربی، چای سبز، ذرت بو داده کم چرب، تنقلات کم کالری و سبزیجات زیادی میل کنید. یک برنامه غذایی ریخته و در طول روز وعده‌های کوچک غذایی میل نمایید. مصرف شیرینی و نوشیدنی را کنترل کنید.
شروع کنید به ورزش کردن
این کار کمک خواهد کرد کالریهایی که به خاطر تغییر در میزان سوخت و ساز، در بدنتان افزایش یافته بود، سوزانده شوند. همچنین، شما را مشغول نگه داشته و کمک می‌کند با سستی و بیحالی مقابله کرده و خلق و خوی‌تان بهتر شود. به این منظور به یک برنامه‌ی تمرینی سنگین نیازی ندارید، پیاده روی سریع حتی به مدت 30 دقیقه به خوبی عمل می‌کند. می‌توانید شنا کرده، دوچرخه سواری کنید و یا حتی ورزش دلخواهتان را انجام دهید، قصد بر انجام یک فعالیت بدنی است.
دستان و دهان خود را مشغول نگه دارید
با خود آدامس و آب نباتهای بدون قند همراه داشته باشید؛ هر زمان احساس گرسنگی کردید، می‌توانید آدامس بجوید. دستان خود را مشغول نوشتن، بافندگی یا هر فعالیت دیگری کنید. فعالیت‌هایی را برنامه‌ریزی کنید تا از کسالت و خستگی رها شوید، به طور مثال زمانی را صرف خواندن کتاب یا دیدن دوستان یا چک کردن ایمیل‌های خود کنید.
از پرخوری اجتناب کنید
وعده‌های غذایی خود را برنامه‌ریزی کرده و تا آنجا که امکان دارد آهسته غذا بخورید. هر لقمه را تمام و کمال بجوید و از طعم غذا لذت ببرید. به محض این که احساس سیری کردید، از میز بلند شده و پیاده روی کنید. بجای انتخاب دسر بعد از غذا، میوه‌ای بخورید و یا حتی بهتر است که دندان خود را مسواک بزنید.
بر استرس غلبه کنید
راه‌های زیادی به غیر از خوردن و سیگار کشیدن، برای مقابله با استرس وجود دارند. می‌توانید پیاده‌روی کرده، مدیتیشن، یوگا سرگرمیهای دیگری مانند نقاشی، نواختن آلات موسیقی و از آن جمله را امتحان کنید. دوش آب گرم و یا فرو رفتن در وان برای مدتی می‌تواند بسیار سودمند باشد. به دوستان خود اعتماد کنید و از آنها کمک بخواهید تا تنش و فشار وارده از بین برود. اگر مقابله با استرس برایتان دشوار باشد، در پیوستن به گروه‌های پشتیبان و طلب کمک‌های پزشکی به خود تردید راه ندهید.
مهمتر از همه، عصبی نشوید، با خود مهربان باشید. میلیون‌ها نفر وجود دارند که در حال تلاش برای ترک سیگارند، خودتان را برنده بدانید به این دلیل که در ترک سیگار موفق شده‌اید. اگر چند گرمی وزن اضافه کردید، مسئله‌ی مهمی نیست. سیگار کشیدن به مراتب ناسالم‌تر می‌باشد؛ خلاص شدن از چند گرم آسان‌تر از داشتن این عادت خطرناک است. به وجود آوردن تغییراتی در شیوه‌ی زندگیتان، در مقابله با مسئله‌ی اضافه وزن کمک خواهد کرد. مثبت اندیش باشید و از خود به خوبی مراقبت کنید.
