خواندن هزار رکعت نماز مستحبی در هر شبانه روز در خصوص امام علی[1] ، امام حسین[2]، امام سجاد[3]، امام رضا[4] ـ علیهم السّلام ـ با استنادهای قوی و صحیح در منابع شیعی وارد شده است. کتب کافی، تهذیب، استبصار، مستدرک و وسائل الشیعه از معتبرترین آنها است. که بحث رجالی آن در محل دیگر قابل بحث می باشد.
نکاتی چند درباره کیفیت خواندن نماز هزار رکعتی ائمّه(ع) قابل ذکر است.
اولاً: ائمّه اطهار(ع) انسان های کاملی هستند که در عشق با معبود یکتای خود به هر شکل آن، نه خستگی دارد و نه غفلت؛ بلکه که تشنه و عاشق حقیقی بوده اند. چه اینکه خستگی و ملال از آثار غفلت است. و اینان هیچ گاه غافل نیستند.
ثانیاً: خواندن هزار رکعت نماز در شبانه روز برای هر مسلمانی به شرط اراده و عزم و توان ممکن و میسور بوده و ظرف زمانی نیز با یک محاسبه اندک گنجایش آن را خواهد داشت. از این روی اقامه هزار رکعت نماز در هر شبانه روز برای انسان کامل و عاشق عارف چون امام علی ـ علیه السّلام ـ و ائمّه دیگر، امکان عادی داشته و نیز مورد پذیرش عقل و عقلاء می باشد. برخی از شاگردان آیت الله بروجردی نقل کرده اند که ایشان برای حل سؤالی که شما پرسیده اید خود در یک شب هزار رکعت نماز خواندند؟! هم چنان که از آیت الله خویی نقل است که ایشان نیز در یک شب هفتصد رکعت نماز خواندند ولی به علت کهولت سن و ضعف قوای جسمانی نتوانستند سیصد رکعت دیگر را بجا آورند؟! و بهترین دلیل بر امکان وقوع آن چیز است.
ثالثاً: نمازهای مستحبی را بر طبق احکام دینی به دو روش می توان اقامه نمود: در حالت سکون و طمئنینه مثل نماز واجب یا در حال حرکت یا ایماء و اشاره، تنها شرط اساسی برای اقامه این هر دو طهارت و وضو است. اقامه نماز هزار رکعتی به هر دو گونه ممکن و متصوّر است لکن گونه اول با ظهور روایت سازگارتر می باشد (یعنی اقامه پانصد نماز دو رکعتی به کیفیت نماز صبح در حالت سکون و آرامش جسمی. مثلاً امام علی ـ علیه السّلام ـ کنار هر نخل خرما هر شبانه روز، دو رکعت نماز می گذارد که قیام و رکوع آن با تمام حضور انجام می گرفت[5]) این بیان احتمال نماز هزار رکعتی ائمّه را در هر شبانه روز به گونه‌ دوم و در حال حرکت به صورت ایماء‌ و اشاره، در خلوت و جلوت و در حین انجام امور فردی و اجتماعی و … از بین نمی برد. وانگهی جمع بین هر دو گونه در رکعات این نمازهای هزار رکعتی نیز ممکن و متصور است.
رابعاً: بعضی از روایات خواندن هزار رکعت نماز امام علی ـ علیه السّلام ـ را در طول ایام و لیالی ماه مبارک رمضان نیز بیان می کند[6] (یعنی تقسیم هزار رکعت در طول سی شبانه روز ماه رمضان) لکن این بیان با روایات دیگری در این خصوص که هر شبانه روز در طول سال انجام می پذیرفته است تنافی ندارد.
در نتیجه کیفیت نماز هزار رکعتی ائمّه با تمام موارد پیشین سازگار می باشد لکن قرائن و ظهور روایات اقامه نماز هزار رکعتی را با حالت سکون و آرامش به کیفیت نماز صبح تقویت می کند.

پی نوشت ها:
[1] . کلینی، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ش، ج4، ص154.
[2] . مجلسی، محمدباقر، البحار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 ق، ج44، ص196.
[3] . حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ق، ج1. ص92.
[4] . همان، ص90.
[5] . وسایل الشیعه، همان، ج4، ص 99.
[6] . وسایل الشیعه، همان، ج 8، ص 26.