نویسنده: محمد غفارنیا

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از بعثت، به مدت 13 سال در مکه، به سمت بیت المقدس نماز می‌خواند. بعد از هجرت به مدینه نیز، مدت 17 ماه به سوی بیت المقدس نماز گزارد. (1)
در این مدت از طرف یهودیان مدینه مورد سرزنش قرار می‌گفت آنها می‌گفتند: «مسلمانان از خود استقلال ندارند. پیامبر اسلام با این که دین ما را قبول ندارد، به سوی قبله ما نماز می‌خواند و همین می‌رساند که ما بر حق هستیم. » از سوی دیگر، چون کعبه قبله حضرت ابراهیم پدر رسول خدا بود، پیامبر دلش می‌خواست که به سوی کعبه نماز بخواند. این بود که روزی به جبر ئیل فرمود: خیلی دوست دارم که از قبله یهود منصرف شوم و به طرف کعبه نمازبگزارم، جبرئیل (علیه السلام) گفت: من هم بنده‌ای مانند تو هستم؛ اما چون تو نزد خدا مقرب می‌باشی، اگر از خدا بخواهی مورد اجابت قرار می‌گیرد. (2)
پیامبر خدا پیوسته شب‌ها به آسمان می‌نگریست. گویا که وحی الهی وتحویل قبله را انتظار می‌کشید. مدتی گذشت تا این که فرمان تحویل قبله صادر شد:
(قد نری تقلب وجهک فی السماء فلنولینک قبلهً برضاها فول وجهک شطر المسجدالحرام) (3)…
ما صورت ترا که در آسمان می‌گردانی، می‌بینیم. اکنون تورا به سمت قبله‌ای که از آن خشنود باشی باز می‌گردانیم؛ پس روی خود را به سوی مسجد الحرام کن.
هنگام نزول این آیه شریفه حضرت مشغول نماز ظهر بودند در حالی که دو رکعت آن را در مسجد بنی سالم به سوی بیت المقدس خوانده بودند.
در میان نماز جبرئیل بازوان پیامبر را گرفت و به سوی کعبه برگردانید. مسلمانان نیز صفوف خود را تغییر دادند.
حتی در روایتی می‌خوانیم که زن‌ها جای خود را به مردان و مردان جای خود را به زنان دادند، (4) و دو رکعت نماز را به سمت کعبه خواندند. از آنجا که این نماز به دو قبله خوانده شد، مسجد بنی سالم به مسجد ذوقبلتین موسوم گردید.

پی‌نوشت‌ها:

1-برهان: ج1. ص158. کنزالدقایق. ج2. ص185.
2-مجمع البیان: ج1. ص227.
3-بقره/144.
4-برهان: ج1. ص158.
منبع مقاله :
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول