چگونه سطح کیفی «امور فرهنگی بسیج دانشجوئی» را ارتقا بخشیم؟
دانشجویان به عنوان قشری مهم و دارای تحصیلات عالی، هم در میان خانواده و بستگان و هم در چشم عموم افراد جامعه، افرادی مورد توجه و احترام هستند و بسیاری از افراد، افکار و رفتار آنها را دارای پشتوانه‌های علمی و عقلی دانسته و نهاد پیشرفت و تمدن تلقی می نمایند و لذا از آن تقلید و حمایت می‌کنند. و از طرف دیگر، در آینده‌ای نه چندان دور بسیاری از مدیران این کشور در بخش‌های مختلف را، همین دانشجویان تشکیل خواهند داد. به علت این دو ویژگی بسیار مهمّ، قشر دانشجو مورد توجه دشمن قرار گرفته و «استراتژی تخریب دانشجویی» در مورد آنان اعمال می‌گردد. دشمن در این استراتژی، هم به تخریب افکار و عقاید و فرهنگ دینی و اسلامی دانشجویان پرداخته و هم از آنان به عنوان ماشین‌های تخریب و مخدوش کردن چهره نظام و انقلاب سود می‌برد.
به نظر می‌رسد منظور از فعالیت فرهنگی برگزاری مراسم عزاداری و جشن به مناسبت‌های مذهبی، برگزاری نماز جماعت، درس اخلاق و معارف، مسابقات مذهبی، نشست‌ها و همایش‌ها است.
الف) عوامل ارتقای سطح کیفی برنامه‌ها
عوامل مختلفی می‌توانند روی کیفیت برنامه‌ها اثر داشته باشند. تغییر در هرکدام از این عوامل می‌تواند در کیفیت برنامه تغییر ایجاد کند. در زیر به چند مورد مهم اشاره می‌گردد.
1ـ بهبود محتوای برنامه‌ها
برنامه‌های جشن، عزاداری، نشست و درس اخلاق همگی یک ظاهر دارند و یک محتوا ظاهر برنامه‌ها به مسأله جاذبه مربوط می‌شود که بعدا بررسی می‌شود، اما محتوای برنامه‌ها مسأله نرم افزاری یا فکری است. از آنرو که این برنامه‌ها برای دانشجویان برگزار می‌شود باید از نظر محتوا غنی باشند. یعنی دغدغه‌های ذهنی دانشجویان در سخنرانی‌ها مطرح شود. سؤالات آنان به صورت منطقی و علمی پاسخ داده شود. به عنوان مثال سخنران جلسه عزاداری و جشن نباید از طرح مسائل و شبهات دینی و فکری دانشجویان طفره رود و سعی نکند که آنان را به صورت تعبدی قانع کند. این امر نیاز دارد که مجریان برنامه افراد با صلاحیت را برای این جلسات دعوت کنند و اگر آن فرد از دغدغه‌های دانشجویان اطلاع ندارد خود بسیج دانشجویی مسائل دانشجویان را به فرد مدعو اطلاع دهد و از او بخواهد که روی این مسایل مطالعه نموده و سپس صحبت کند.
2ـ افزایش جذابیت برنامه‌ها
جذابیت برنامه به مسائل ظاهری و حاشیه‌ای آن مربوط می‌شود. بسیج دانشجویی سعی کند. مثلا اگر مراسم جشن برگزار می‌شود زیبایی‌های ظاهری در آن حفظ شود. از افراد با سلیقه در سامان‌دهی مراسم استفاده شود. از باب مثال تریبون جلسه، تزیینات آن، مکان جلسه و امثال آن از زیبا و جذاب باشند.
3ـ نوآوری و تنوع
اصولا امروزه دنیا دنبال نوآوری است و از مسائل تکراری، کهنه و یک نواخت خسته می‌شوند. در مسأله تنوع مثلا افرادی که برای مراسم و نشست‌ها دعوت می‌شوند متنوع باشند. ظاهر و تزیینات جلسه متنوع باشند. نحوه چینش و اجرای فعالیت‌های درون جلسه نوآوری داشته باشد. این مسائل کیفیت جلسات را افزایش می‌دهد.
4ـ اجتناب از سوگیری
شرکت کنندگان در جلسه نباید احساس کنند که برنامه‌ها سیاسی هستند و هدف از اجرای برنامه‌ها جذب آنها به سمت و سوی خاص باشد. هر چند در برنامه‌های فرهنگی این مسائل قطعا وجود دارد، اما برای شرکت کنندگان نباید چنین احساسی به وجود بیاید زیرا در آنان مقاومت ایجاد گردیده و نه تنها جلسه اثر خود را از دست می‌دهد بلکه در مشتریان خود را در برنامه‌های بعدی نیز از دست می‌هد.
ب) نقش‌ها و وظایف بسیج دانشجویی
1. شناسایی راه‌های تهاجم فرهنگی دشمنان: شناخت راه‌های هجوم فرهنگی بخصوص در دانشگاه‌ها می‌توان به وسیله بسیج دانشجویی صورت بگیرد. وقتی کنسرت‌های موسیقی و اختلاط دختر و پسر در دانشگاه از سوی گروهی برپا می‌شود، وقتی از افراد لا مذهب و مسئله‌دار برای سخنرانی دعوت می‌شود، یقینا به دنبال اهداف خاصی این برنامه اجرا می‌شود. یقیناً ارزش‌زدایی و هنجار شکنی از اهداف آنان است. شناخت این اهداف شوم می‌تواند یکی از فعالیت‌های بسیج دانشجویی باشد.
2. تنویر افکار دانشجویان: نباید منتظر بمانیم دشمن هجوم بیاورد ما به دفاع برخیزیم. اگر به مسائل و جریان‌های فرهنگی کشور نگاه کنیم در هر جبهه‌ای که دشمن دست به تحرک و فعالیت زده ما به مقابله برخواسته‌ایم که در واقع یک حرکت انفعالی و واکنشی است که البته لازم است ولی کافی نیست، و متأسفانه به نظر می‌رسد غیر از چند سال اول انقلاب، در سال‌های پس از آن و به خصوص دهه اخیر، ما بیش‌تر حرکت‌های انفعالی و واکنشی داشته‌ایم، یعنی منتظر بوده‌ایم، ببینیم دشمن چه می‌کند تا دست به ضد حمله و مقابله بزنیم و لذا غالباً در موضع انفعال قرار گرفته‌ایم ما باید علاوه بر حرکت‌های انفعالی و واکنشی به فکر ایفای نقش فعال نیز باشیم تا از این طریق، دشمن را زمین گیر کرده و بخشی از نیروها و امکانات او را از دایره طراحی‌ها و حرکت‌های فعال و کنشی خارج کنیم. به وسیله بیانیه‌ها و نشریه‌های دانشجویی می‌توان افکار دانشجویان را روشن کرد. همچنین برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و استفاده از اساتید متعهد می تواند نقش مهمی در آگاهی بخشی و بینش افزایی دانشجویان داشته باشد.
3. استفاده مناسب و به موقع از فرصت‌ها: بعضی مناسبت‌ها و موقعیت‌ها در سال تحصیلی پیش می‌آید مانند ایام شهادت ائمه ـ علیهم السّلام ـ و اعیاد ائمه که استقبال دانشجویان و آمادگی روحی ـ روانی آنها برای کارهای فرهنگی مناسب است؛ باید برای این ایام برنامه ریزی‌های مناسب داشته باشید، اجازه ندهید دیگران از این مناسبت‌ها به نفع اهداف مغرضانه خود بهره‌برداری کنند. باید از قبل آمادگی اجرای برنامه‌های مفید را داشت و فرصت را از دیگران گرفت.
4. رفتار ملایم و اخلاق نیکو: در این صورت است که زمینه جذب دانشجویان به مسائل ارزشی را فراهم می شود. تواضع نقش مهمی را در کار دارد، زیرا تبلیغات سوء مغرضین باعث شده که بعضی تصور کنند که بسیج دانشجویی یک نیروی نظامی در سطح مراکز علمی است و این تبلیغات باعث کناره گیری از برنامه‌های فرهنگی بسیج دانشجویی شده است. با تواضع و اخلاق مناسب می‌توان این تصور غلط را از نظر دانشجویان پاک کرد و زمینه جذب آنها را به برنامه‌های مفید را فراهم نمود.
5. اجتناب از افراط و تفریط در کارها: افراط و تفریط‌ها باعث انزجار دیگران و سبب خنثی شدن و بی‌اثر ماندن همه فعالیت‌های شما خواهد شد.
6. محور فعالیت‌ها، اخلاص و عمل به وظیفه باشد. به قول حضرت امام راحل (ره) «ما مامور به وظیفه ایم نه مامور به نتیجه» همچنین در دیدگاه عقیدتی ما، هیچ گاه «هدف وسیله را توجیه نمی کند» بنابر این، به هر روش و وسیله ای نمی خواهیم به اهداف برسیم.
