نویسنده: محمد رضا صافی، محمد سمیعی، محمد مقدم
حمید رضا رهبری، محمد پورفخاران، احمد حبیب الهی

تاریخچه
در بیش تر کشورهای توسعه یافته، طب سنتی و مکمل را تعداد زیادی از افراد این جوامع پذیرفته اند. به طوری که 48 درصد مردم استرالیا، 70 درصد جمعیت کانادا، 42 درصد مردم آمریکا، 38 درصد مردم بلژیک و 75 درصد جامعه ی فرانسه، دست کم یک مرتبه در سال از خدمات طب مکمل بهره می برند.
در آلمان 77 درصد کلینیک های ضد درد از طب سوزنی یا بادکش سرد استفاده می کنند و امروزه وسایل پیشرفته در خصوص حجامت و بادکش و طب سوزنی و … شناخته شده است که جزو صنایع پزشکی محسوب شده و در صدد قابل توجهی را به خود اختصاص داده اند.
در حقیقت اگر تاریخ تحولات پزشکی با وضع کنونی آن هم در آمیخته شود، برای پیشرفت پزشکی راه هایی تازه پیدا می شود.
به عقیده ی ابن سینا، بهترین مکتب پزشکی آن است که به دارو نیاز نداشته باشد.
به طور کلی بادکش درمانی ( کاپینگ) در اکثر تمدن ها استفاده می شده است. حجامت و بادکش درمانی در خاورمیانه قدمتی هزاران ساله دارد. در مصر باستان در یکی از کتب پزشکی مرجع که 1550 قبل از میلاد مسیح روی پاپیروس نگاشته شده، از بادکش درمانی نام برده شده است. در قدیم از شاخ حیوانات و بامبو برای بادکش تر استفاده می شده است.

بادکش ( کاپینگ) شامل دو بخش است:

1. بادکش خشک:
که بیشتر در شرق دور استفاده می شود.

2. بادکش تر:
که بیشتر در خاورمیانه و اروپای شرقی استفاده می شود. استفاده از بادکش در کشور ما نیز سابقه ای دیرینه دارد.
در طب کلاسیک و جدید نیز مطالعات فراوانی روی تأثیرات بادکش در درمان بیماری ها و مکانیسم این تأثیرات انجام شده است.
در این میان، می توان به مطالعات فراوان دکتر « یوهان ابلر» ( پزشک آلمانی ) و پروفسور Von neisser اشاره کرد.
کتاب های فراوانی نیز دراین زمینه در سراسر جهان به چاپ رسیده است که به عنوان نمونه، می توان به Cupping therapy نوشته ی پروفسور Kay chirali از انگلستان و کتاب های متعدد در مورد بادکش درمانی یا خلاء درمانی اشاره کرد.
در شبکه های علمی اینترنت نیز مقالات متعدد ( بیش از 260 هزار مورد ) در این زمینه موجود است که با کلمات کلیدی Dry cupping, cupping می توان آن ها را ملاحظه نمود.
ساخت دستگاه های Cupping therapy که در ایران به دستگاه دردکش “K.D”معروف است، استفاده از این شیوه ی درمانی را برای عموم مردم آسان نموده است.

انواع بادکش:
امروزه بادکش را به دو دسته گرم و سرد تقسیم بندی می کنند؛ به این ترتیب که بادکش به شیوه سن تّی را که با استفاده از آتش و لیوان یا گوزه انجام می شود به عنوان بادکش گرم و بادکش از طریق دستگاه های ساکشن دستی یا برقی را به عنوان بادکش سرد می شناسند.
بادکش سرد تقریباً معادل بادکش هایی است که در طب قدیم و با ابزاری مانند شاخ و با ایجاد مکش از سوی حج اّم انجام می شده است. طبق نظر حکما و اطباء و بنا به تجربیات فراوان، پر واضح است که تاثیر بادکش گرم در درمان دردها و بیماری ها بیشتر از بادکش سرد است.
از این جا که دستگاه دردکش با مکانیسم سرد و خشک عمل می کند، و روغن مالی و ماساژ، گرم کرده، سپس با استفاده از این دستگاه اقدام به بادکش گذاری کرد.
در تمام دنیا، از جمله جامعه ی ما، در حال حاضر، تعداد بسیار زیادی از مردم به بیماری های مختلف مبتلا هستند که دردهای ناشی از این بیماری ها، پزشک را مجبور می کند که به بیمار، داروهای مسکن تجویز کند. عوارض ناشی ازخود این داروها، بیماری های جدید را به وجود می آورد که گاهی بعد از تشخیص، غیر قابل جبران می باشد.
در این میان استفاده از دستگاه دردکش به عنوان روش درمان فیزیکی، بسیار حایز اهمیت است.

بادکش گرم:
با استفاده از آتش و کاپ های شیشه ای انجام می گیرد و برای کسانی که در یک قسمت احساس سرما می کنند، بهتر است.

بادکش سرد:
با استفاده از یک دستگاه مکش و کاپ های پلاستیکی انجام می شود و برای عموم قابل استفاده است.

بادکش خشک:
فقط بادکش گذاری انجام می شود.

بادکش تر:
با استفاده از سوزن های ریز ( یا تیغ ) می توان از نقطه مورد نظر که انسداد هم دارد، خون گرفت ( یعنی بادکش روی موضع قرار می گیرد تا خون را مکش کند ). این نوع بادکش از قدیم الایام در سرزمین ما – تحت عنوان حجامت – انجام می شده است. بنابراین بادکش گذاری به عنوان یک داوری قوی آنتی ویروس می تواند از بسیاری بیماری ها پیشگیری کند و یا مشکلات موجود را درمان نماید.

مکانیسم تأثیر بادکش
بادکش گذاری با مکانیسم های متعددی باعث رفع دردها و درمان بیماری های مختلف می شود که در زیر به تعدادی از این مکانیسم ها اشاره می شود:
1. یکی از علل درد و خستگی در قسمت های مختلف بدن تجمع بعضی مواد نظیر اسید لاکتیک و سایر مواد زاید سلولی در مویرگ ها سطحی بدن است که معمولاً با اختلال در خون رسانی موضعی همراه است. بادکش با ایجاد خلاء باعث انبساط عروق سطحی، تجمع خون در موضع و افزایش خون رسانی موضعی می شود. در نتیجه اکسیژن و غذای بیش تری به سلول ها رسیده ، درد و خستگی رفع می شود.
2. افزایش خون رسانی موضعی با فرا خوانی سلول های دفاعی و فاکتورهای ضدالتهاب خونی به موضع، باعث تسریع ترمیم آسیب های بافتی و عفونت های موضعی می شود. مثلا با بادکش کردن اطراف زخم های بستر می توان به ترمیم و بهبود این زخم ها کمک شایانی کرد.
3. بادکش با ایجاد خلاء در تخلیه ی سموم و عفونت های موضعی مثلاً در گزیدگی با مار و عقرب کمک کننده است.
4. بادکش با ایجاد فشار منفی باعث انبساط عضلانی شده و در رفع اسپاسم عضلانی که علت بسیاری از دردهای موضعی است، کمک کننده می باشد.
5. بادکش با تحریک روده ها و دستگاه گوارش در درمان برخی از بیماری های گوارشی، نظیر زخم معده، تنبلی روده و یبوست کمک کننده است.
6. بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغری های موضوعی و افزایش بافت ماهیچه ای موضع مؤثر است.
7. اگر علت چاقی تجمع موضعی چربی باشد، بادکش گرم در سوزاندن چربی های موضعی مؤثر است. ( بامکانیسم فراخوان خون به ناحیه ی پر چربی)
8. از فشار منفی ایجاد شده توسط بادکش می توان در کنترل و تنظیم بعضی از خونریزی ها در بدن بهره گرفت. مثلاً در هایپر منوره ( قاعدگی با خونریزی شدید ) می توان زیر سینه ها را بادکش کرد. با این عمل فشار خون از اندام تحتانی به سمت اندام فوقانی متوجه شده و از شدت خونریزی کاسته می شود یا در خونریزی کم ( هایپو منوره ) با بادکش کردن راه ها و ساق پاها می توان فشار خون را از قسمت های فوقانی به سمت اندام تحتانی متوجه ساخته و میزان خونریزی را افزایش داد. یا در خون دماغ شدید با بادکش کردن اطراف ناف ( در طرف خونریزی ) فشار خون به قسمت های تحتانی منتقل شده و خون دماغ کم کم قطع می شود.
9. تعدادی از دردهای عضلانی بر اثر درگیر شدن اعصاب حسی بین ماهیچه ها یا بافت پیوندی سخت شده ایجاد می شود. بنابراین با بادکش نمودن در بسیاری از موارد این فشار از روی عصب برداشته شده و درد تسکین می یابد.
10. در رفع خواب رفتگی ها و گزگز اندام، بادکش با تسریع خون رسانی و اکسیژناسیون بافتی مؤثر می باشد.
11. عده ای از اطباء و حکما از فشار منفی بادکش جهت کمک به خروج سنگ های کلیوی استفاده می کنند. به این صورت که بعد از روغن مالی، مسیر کلیه ها را از طرف کلیه به سمت مثانه بادکش متحرک می کنند.
12. در افرادی که دارای طبع سرد و تر هستند و در اصطلاح طب سنتی بلغمی مزاجند، بادکش گرم و خشک کاربرد فراوانی دارد و جایگزین مناسبی برای حجامت ( تر) می باشد.
13. طبق تعریف طب سنتی گاهی دردها بر اثر غلبه ی سردی بر بافت یا عضو ایجاد می شود و تجربه نشان داده است که بسیاری از دردهای موضوعی با گرم کردن موضع تسکین می یابد. بادکشی گرم در رفع این دردها مؤثر است.
14. البته این مسأله قطعی است که افزایش خون رسانی پوست توسط بادکش گذاری در رفع بسیاری از بیماری های پوستی مؤثر است و تحقیقات پروفسور Von neisser نیز این مسئله را تأیید می کند.
15. در زانوهایی که دچار تورم، درد و تجمع مایع در مفصل شده اند ( تجمع بلغم موضعی ) با بادکش متناوب 40 تا 120 جلسه یک روز درمیان می توان کم کم این مایع را از محیط خارج کرد. « با کنترل پوست بیمار و تنظیم مدت بادکش از کبودی شدید پوست جلوگیری کنید. »
16. اثر بادکش به عنوان طب فشاری یا اکو پرشر: طب فشاری بر روی نقاط سوزنی اثر می کند و می تواند تمام اثراتی را که طب سوزنی بر بدن دارد؛ مانند: افزایش سروتونین، افزایش ترشح اندروفین و انکفالین و مهار انتقال پیام درد به فیپوفیز و هیپوتالاموس، البته در حد خفیف تر داشته باشد.
17. بالانس یین و یانگ: طب چینی معتقد است که در بدن ما ( و تمام کائنات ) دو انرژی به نام یین و یانگ وجود دارد. دو نیرو که مکمل هم و در عین حال متضاد یکدیگر و از طرفی قابل تبدیل به هم هستند ( مانند شب و روز، بلندی و کوتاهی، تاریکی و روشنایی، زن و مرد ) از تعادل این دو نیروست که کائنات و بدن انسان در سلامت به سر می برد و هر نوع عدم تعادل باعث بروز بیماری می شود. این شکل نماد یین و یانگ است. بادکش می تواند با تعادل یین و یانگ باعث ایجاد هارمونی و سلامت شود.
18. بادکش با مکشی که ایجاد می کند، جریان خون را از عمق به سطح آورده و هر نوع انسداد و رکود خون را بر طرف می سازد؛ به همین علت می تواند مواد سمی و وتوکسین ها را از بدن خارج سازد. بدیهی است با افزایش جریان خون روند تغذیه سلول ها و اکسیژن رسانی به سلول ها نیز افزایش می یابد.
19. روغن های ضروری یا اسانسیل که به همراه بادکش درمانی بر روی پوست استفاده می شود خواص درمانی بی نظیر و منحصر به فردی دارند.
20. بادکش درمانی باعث افزایش سلول های دفاعی بدن می شود؛ بنابراین سیستم ایمنی را تقویت می کند و فردی که به طور مکرر بادکش می کند کمتر دچار بیماری می شود و کمتر سرما می خورد.
21. بادکش با ایجاد فشار منفی باعث انبساط عضلانی و رفع اسپاسم ها می شود. پس درد را کاهش می دهد.
در واقع هیچ منبعی برای انجام بادکش درمانی وجود ندارد ( در کسانی که آستانه درد آنها پایین است، باید با احتیاط کار شود ). گاه بعد از بادکش درمانی ممکن است سردرد خفیف، احساس درد و کوفتگی بدن تظاهر کند. در بعضی موارد ممکن است جای بادکش ها قرمز یا کبود شود که با چند جلسه درمان و به مرور زمان از بین می رود. احساس گرما یا کمی تعریق بعد از بادکش درمانی طبیعی است.
در افرادی که سرطان دارند، زنان حامله، در دوران عادت ماهیانه، در پوکی استخوان شدید که ریسک شکستگی استخوان وجود دارد و در اسپاسم های شدید و حاد، نباید بادکش درمانی انجام شود. همچنین در افرادی که دچار ترومبوز یا به اصطلاح لخته در رگ های پا شده اند ( علامت اینها به صورت درد، تورم و سردی یا گرمی غیر عادی در پا است)، روی زخم باز و در جایی که نبض احساس می شود، نباید بادکش درمانی انجام شود. ضمنا افرادی که صرع دارند، تب بسیار بالا دارند، و در پوست های حساس، بهتر است این کار را انجام ندهند. بادکش درمانی در تخمدان ها، پروستات، ستون مهره ها، قلب و پستان در خانم ها و گردن بهتر است توسط پزشک انجام شود.
با یک پنبه آغشته به الکل که آن را آتش زده ایم و یک کاپ شیشه ای می توان بادکش گرم انجام داد؛ ولی ابتدا باید موضوع مورد نظر را با روغن مورد نظر کمی ماساژ دهیم. در مجموع، بادکش با ایجاد و کیوم یا خلأ اثرات درمانی معجزه آسای خود را اعمال می کند. بادکش می تواند به طور وسیع در کتف و پشت برای دردهای گردن و شانه ها و سردرد، دو طرف ستون مهره ها برای انواع آرتروز و دیسک پاتی ها، روی شکم و محل های تجمع چربی برای لاغری، روی پا و دست ها برای احساس درد و سنگینی و خواب رفتگی دست و پا…. استفاده شود.
یادآوری: در رفع بلغم موضعی و سیستمیک بادکش گرم و خشک بهتر از بادکش سرد است.

بادکش درمانی (1) در روایات
به عقیده ی ابن سینا، بهترین مکتب پزشکی آن است که به دارو نیاز نداشته باشد.
در روایات مختلف پرهیز از دارو تا زمانی که بدن بتواند درد را تحمل کند، از اولویت برخوردار است.
رسول گرامی اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) در این باره می فرماید: « تَجَنَّبِ الدَّواءُ مَا احتَمَل بدَنُک الدّاء فَاذا لَم یَحتَمِل الدّاء فالّدواء. »
( تا زمانی که بدن تو تحمل درد را دارد، از دارو بپرهیز و زمانی که دیگر تحمل آن را نداشت، از دارو استفاده کن. )
از حضرت امام علی (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: « إمشِ بِدائکَ ما مَشی بِک. » ( تا زمانی که بیماری با تو می سازد، تو نیز با آن بساز. )
حضرت امام کاظم (علیه السلام) در باره زود پناه بردن به دارو می فرماید: « لَیسَ مِن داوء الاّ وهو یهیّج داء و لَیسَ شی فی البَدَن انفع من أمساک الیَه الاّ عمّا یَحتاج الیَه. »
( هیچ دارویی نیست، مگر آن که خود بیماری تازه ای را دامن می زند. برای بدن چیزی سودمندتر از پرهیز و خوردن غذا در حد نیاز بدن نیست. )
در روایت دیگر از حضرت امام کاظم (علیه السلام) آمده است که: « إدفَعوا مُعالِجَه الأطِباء ما اندفَع الداء عَنکم، فَاِنَّه بِمَنزلَه النباء قلیلُه یُجُرُّ الی کثیره. »
( تا زمانی که بیماری خود به خود از شما بر طرف می شود به معالجه پزشکان روی نیاورید، زیرا کار طبیب مانند بنّاست که اندک کار او به کار بسیار منجر می شود. )
در روایت دیگر از امام علی (علیه السلام) آمده است: « یا اَایها الناس تَداوَوا، فَان الله تعالی لَم یَخلُق داء الاّ خَلَقَ لَه شَفا. الاّ السّام و السّامُ الموت. »
( ای مردم! خود را درمان کنید، زیرا خدای تعالی هیچ دردی نیافریده.مگر آنکه برایش شفا نیز آفرید به جز مرگ. )
نتیجه ای که از روایات مختلف گرفته می شود، این است که ( بسته به نوع بیماری ها ) قبل از مصرف دارو به تحمل بدن باید نگاه شود و از مصرف سریع دارو پرهیز شود تا دچار بیماری هایی که از داروها به وجود می آید، نشویم. و زمانی که بیماری بر سلامتی غلبه نمود، از روش های مختلف و مناسب و با احتیاط لازم، برای بهبودی بدن بهره بجوییم.
در روایات، جهت درمان بیماری ها، شیوه های مختلفی بیان شده است. برخی از راه های درمانی، استفاده از درمان فیزیکی، بدون استفاده از دارو توصیه می شود. مانند: پرهیز، حجامت گرم و تر و حجامت گرم و خشک و ماساژ درمانی.
در برخی از راه های درمانی استفاده از داروهای گیاهی سفارش شده است و مسلماً احتیاط در استفاده از هر کدام از آن ها، شرایط اساسی در درمان بیماری می باشد.
از آن جا که بادکش درمانی،(2) یکی از راه های مقابله و پیش گیری از بیماری ها می باشد، از جمله مواردی است که به صورت فیزیکی بدون استفاده از دارو، یکی از راه های درمانی بیماری هاست.

انواع بادکش گذاری

بادکش ثابت:
در این روش، لیوان یا لیوان ها در طول مدت زمان مشخصی به طور ثابت روی پوست بدن بیماری قرار می گیرند و پس از تمام شدن زمان بادکش، از بدن جدا می شوند. مثلاً بادکش وسیع کتف و کمر که در درمان کمردردها و رفع خستگی مزمن کار برد دارد.

بادکش متناوب ( منقطع ):
گاهی برای جلوگیری از کبودی موضع یا برای جلوگیری از عوارض بادکش های خاص، مثلاً روی پوست صورت و گونه، از بادکش متناوب استفاده می شود. به این صورت که پس از ایجاد خلاء و ثابت شدن لیوان روی پوست پس از 3 تا 5 ثانیه، لیوان از روی پوست جدا شده، دوباره هواگیری می شود و روی پوست گذاشته می شود. عمل تثبیت و جدا کردن لیوان بین 20 تا 40 مرحله تکرار می شود.
از این نوع بادکش می توان در آماده کردن موضع حجامت تر و بادکش نقاط مختلف صورت استفاده کرد.

بادکش متحرک یا لغزان:
در بادکش متحرک، قبل از بادکش گذاری، موضع را روغن مالی می کنیم. برای روغن مالی می توان از روغن های طبیعی نظیر روغن زیتون، روغن کنجد، روغن بادام تلخ یا روغن سیاه دانه استفاده کرد. پس از روغن مالی، بادکش را روی بدن ثابت می کنیم و سپس به آرامی آن را با دست روی بدن به حرکت در می آوریم. این عمل باعث گرمی ( سرخی ) موضعی می شود و در رفع اسپاسم های عضلانی و خستگی مفرط بسیار مؤثر است.

تذکر 1:
در بادکش متحرک، افرادی که دارای جوش های متعدد پوستی هستند، احتیاط کنند.

تذکر 2:
در تمام بادکش ها حتماً از لیوان های سالم و بدون ترک استفاده کنید، زیرا لبه های ترک خورده و شکسته ی لیوان ممکن است بریدگی های شدید ایجاد کند.

تذکر 3:
کبودی های ناشی از بادکش، واکنش طبیعی بدن است و جای نگرانی ندارد و طی 5 تا 10 روز کاملاً رفع می شود.
برای رفع سریع تر این کبودی ها می توان از ماساژ موضع بادکش، بلافاصله پس از بادکش گذاری استفاده کرد.
با کنترل پوست بیمار و تنظیم مدت زمان بادکش می توانید از کبودی شدید پوست جلوگیری کنید.

تذکر 4:
در صورتی که بیمار در موقع بادکش گذاری دچار حالات تهوع و سرگیجه و عرق سرد شد، بلافاصله بادکش را از بدن جدا کنید و بیمار را به پهلوی راست بخوابانید و پاهای او را به داخل شکم خم کنید علایم نام برده در چند دقیقه کاملاً رفع خواهند شد. برای رفع سریع تر علایم می توانید از یک قاشق عسل خوراکی به صورت مکیدن یا یک لیوان شربت عسل استفاده کنید.

تذکر 5:
ایجاد تاول روی پوست بیمار پس از بادکش گذاری چند علت عمده داد:
*ضعف و سستی پوست بیمار؛
*زیاد بودن فشار منفی ایجاد شده؛
*طولانی بودن مدت زمان بادکش؛
بنابراین با کنترل وضعیت پوست در مدت زمان بادکش و تنظیم مدت زمان بادکش و میزان خلاء ایجاد شده، می شود تا حد زیادی از این مسأله جلوگیری کرد.

تذکر 6:
میزان بادکش در افراد لاغر و ضعیف، کم تر از افراد چاق باید باشد، زیرا بادکش شدید پوست افراد لاغر باعث تورم بافتی ( التهاب ) و اسپاسم ( گرفتگی ) عضلانی این افراد می شود.
امروزه جهت بادکش درمانی، دستگاه های ( درد کش (3)) ساخته شده است که طرز استفاده از این دستگاه به این صورت می باشد:
جهت استفاده از دستگاه دردکش، ابتدا موضع بادکش را با روغن هایی مثل: روغن زیتون، روغن سیاه دانه یا روغن بادام تلخ به مدت 5 دقیقه ماساژ دهید. سپس دستگاه مکنده را به پشت لیوان متصل کرده و با چند بار مکش، با ایجاد خلاء لیوان را روی بدن ثابت کنید.
سپس دستگاه مکنده را از لیوان جدا کرده و جهت اطمینان دریچه ی لیوان را کمی به داخل فشار دهید. مدت زمان لازم برای بادکش گذاری به طور متوسط 10 دقیقه است. البته این زمان برای کودکان و بعضی از بیماران که دارای پوستی سست و نازک هستند تا 5 دقیقه کاهش می یابد.
*مدت زمان بادکش تیروئید و کبد کم تر از 10 دقیقه است؛
*در صورت مشاهده ی کبودی زیاد و یا تاول های پوستی کوچک، بادکش را خاتمه دهید؛
*در صورت ایجاد تاول به هیچ وجه آن ها را دستکاری نکنید و با عسل روی آن ها را پانسمان نمایید؛
*جهت ایجاد خلاء مناسب در افرادی که بدنی پر مو دارند، بهتر است موهای موضوع بادکش، قبل از بادکش گذاری تراشیده شود؛
*بعد از اتمام مدت زمان لازم، با کشیدن سوپاپ انتهای لیوان، آن را از بدن جدا می کنیم. جهت رفع کبودی احتمالی می توان موضع را کمی ماساژ داد. جهت جلوگیریی از انتقال بیماری های قارچی و پوستی بهتر است هر فرد از لیوان مخصوص خود برای بادکش استفاده کند و در صورت در دسترس نبودن، لیوان ها را قبل از استفاده مجدد ضد عفونی کنید.
جهت افزایش عمر مفید دستگاه هر چند وقت یک بار قطعات دستگاه را باز کنید، تمیز و روغن کاری کنید و دوباره مورد استفاده قرار دهید.
*دوره ی درمان با بادکش به طور متوسط 7 تا 14 جلسه ی یک روز در میان است و در بعضی بیماری های مزمن تا 40 جلسه نیز باید ادامه یابد.

کاربرد درمانی بادکش

بادکش برای موارد زیر کاربرد دارد:
سرماخوردگی – آنفلوآنزا، بیماری های خونی، تسکین درد، التهابات مفاصل ( مثل روماتیسم مفصلی – آرتروز )، ریلکسیشن روحی و عصبی در وریدهای واریسی و همچنین پیشگیری از واریس کمک به باروری در زوج های نابارور و نیز به عنوان یک ماساژ بسیار عمقی، بیماری های گوارشی، آسم و تنگی نفس، خواب رفتگی دست و پا و… لازم به ذکر است که کاربرد ماساژ عمقی که توسط بادکش درمانی انجام می شود، بسیار خوب و چشمگیر است.
بادکش در تسکین درد نقش بسیار مهمی ایفا کرده و کمک زیادی به بهبود در دردهای ناشی از: روماتیسم، آرتروز، سیاتیک، کمر درد، دیسک کمر، میگرن، درد گردن، درد و خستگی و احساس سنگینی در پشت ساق پا می کند. پس از یک بادکش صحیح ( نقاط مناسب با فشار مناسب ) فرد احساس سبکی بسیار زیاد، نشاط و شادابی زاید الوصفی می کند؛ همان احساسی که پس از یک ورزش مناسب و استحمام پس از آن به انسان دست می دهد. بادکش درمانی در ایجاد سلامت و دفع سموم و مواد زائد از بدن نقش مهمی دارد؛ پس بدیهی است که این کار حتی در افراد سالم می تواند از ایجاد بیماری پیشگیری کند.

بادکش درمانی و مگنت درمانی
دستگاه ترکیبی از بادکش درمانی و مگنت درمانی بوده که برای رفع خستگی و درد و گرفتگی عضلانی موثر…
این روش درمانی دارای سابقه چند هزار ساله می باشد که پزشکان از زمانهای دور با شیوه های سنتی در درمان بیماری ها و دردهای عمومی بدن از آن بهره می گرفتند.
همچنین مگنت درمانی بر اساس اصول طب سوزنی باعث تاثیرات دو چندان عملکرد این دستگاه می گردد.
بادکش درمانی قابلیت ایجاد تأثیرات مثبت و نقش مکمل در درمان مشکلات و بیماری های جسمی و فیزیکی بدن انسان را داشته و می تواند نقش مؤثری در بهبود عمومی برخی از مشکلات زیر در افراد را داشته باشد:
*تاثیر در درمان دردهای سیاتیکی و دردهای شدید ناحیه کمری.
*تاثیر در درمان خواب رفتگی اندام تحتانی بدن.
*تاثیر در درمان خستگی زود رس.
*تاثیر در درمان چاقی.
*تاثیر در درمان یبوست.
*تاثیر در درمان قاعدگی دردناک در بانوان.
*تاثیر در درمان بی نظمی در قاعدگی.
*تاثیر در درمان خونریزی شدید قاعدگی بانوان.
*تاثیر در درمان خون دماغ.
*تاثیر در درمان افتادگی سینه.
*تاثیر در درمان زانو درد و درد ناشی از آرتروز.
*تاثیر در درمان اسپاسم عضلانی بدن.
*تاثیر در درمان خواب رفتگی دستها.
*تاثیر در درمان خستگی مفرط بدن و ایجاد خون سازی و نشاط و شادابی پوست صورت و بدن.
*همچنین از این روش میتوان به عنوان ابزار ماساژ و پیش تحریکی و رفع سرد مزاجی بانوان ( به علت تأثیر در تجمع خون در ناحیه ی ) قبل از روابط زناشویی استفاده نمود.

کاربرد درمانی و مکانیسم اثر دستگاه:
بادکش گذاری با مکانیسم های متعددی باعث رفع دردهای مختلف می شود که در زیر به تعدادی از این مکانیسم ها اشاره می شود:
*یکی از علل خستگی بدن تجمع بعضی از مواد نظیر اسید لاکتیک و سایر مواد زاید سلولی در مویرگ های سطحی بدن است که معمولا با اختلال در خونرسانی موضعی همراه است. بادکش با ایجاد خلاء باعث انبساط عروق سطحی و تجمع خون و خون رسانی بهتر موضعی می شود.
در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی بیشتری به سلول ها رسیده و باعث رفع درد و خستگی می شود.
*افزایش خونرسانی موضعی با فراخوانی سلول های دفاعی و تورهای ضد التهاب خونی به موضع مربوط باعث تسریع ترمیم و آسیب بافتی و عفونت های موضعی می شود.
*بادکش با ایجاد خلاء در تخلیه سموم و عفونت های موضعی نقش مهمی ایفا می نماید مثلا در گزیدگی با مار و عقرب و زنبور بسیار کمک کننده می باشد.
*بادکش با ایجاد فشار منفی باعث انبساط عضلانی شده و در رفع اسپاسم عضلانی که علت بسیاری از دردهای موضعی است کمک کننده می باشد.
*بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغری های موضعی و افزایش بافت ماهیچه ای بسیار مؤثر می باشد.
*اگر علت چاقی تجمع موضعی چربی باشد بادکش گرم در سوزاندن چربی های موضعی بدن بسیار موثر است.
*تعدادی از دردهای عضلانی بر اثر درگیر شدن اعصاب حسی بین ماهیچه ها یا بافت پیوندی سخت شده ایجاد می شود. به همین دلیل با بادکش نمودن در بسیاری از موارد این فشار از روی عصب برداشته شده و درد تسکین می یاید.
*در رفع خواب رفتگی ها گزگز اندام بادکش درمانی با تسریع خون رسانی سریع و اکسیژناسیون بافتی بسیار موثر می باشد.

بادکش درمانی و ضد درد

دستگاه بادکش درمانی و ضد درد و خستگی عضلانی
دستگاه دردکش ( دستگاه ایرتراپی ) بهترین وسیله برای رفع درد به شیوه ی سنتی و بدون عوارض جانبی است.
قابل استفاده در سراسر بدن بدون درد و خونریزی، دارای 16 لیوان سوپاپ دار با ابعاد مختلف برای بادکشی سراسر بدن و دارای پمپ دستی و لوازم جانبی مربوطه این دستگاه برای رفع خستگی و درد و گرفتگی عضلانی موثر بوده و به عنوان یک ماساژور طبی در تمامی نقاط بدن قابل استفاه می باشد.
دستگاه ضد درد و بادکش طبی شامل قطعات زیر می باشد:
پمپ دستی + شلنگ رابط + لیوان های سوپاپ دار در ابعاد مختلف + دفترچه راهنمای فارسی
تاثیرات و خواص درمانی دستگاه:
*تاثیر در درمان دردهای سیاتیکی و دردهای شدید ناحیه کمری تاثیر در درمان افتادگی سینه
*تاثیر در درمان خواب رفتگی اندام تحتانی بدن
*تاثیر در درمان خستگی زودرس
*تاثیر در درمان چاقی
*تاثیر در درمان یبوست
*تاثیر در درمان قاعدگی دردناک در بانوان
*تاثیر در درمان بی نظمی در قاعدگی
*تاثیر در درمان خونریزی شدید قاعدگی بانوان
*تاثیر در درمان خون دماغ
*تاثیر در درمان زانو درد و درد ناشی از آرتروز
*تاثیر در درمان اسپاسم عضلانی بدن
*تاثیر در درمان خواب رفتگی دست ها
*تاثیر در درمان خستگی مفرط بدن و ایجاد خون سازی و نشاط و شادابی پوست صورت و بدن

آموزش روش عملی انجام بادکش
1. ابتدا یک پنس و یا در صورت عدم دسترسی به آن، یک قیچی مناسب، آماده کنید. ( بهتر است از قیچی های سبک کاغذ بری یا قیچی های استیل استفاده شود ).
2. مقدار متناسبی پنبه را با پنس گرفته پنس را قفل کنید.
3. نوک پنس را کف دست خود گذاشته، دست خود را ببندید و در حالی که فشار ملایمی اعمال می کنید، با دست دیگر، پنس یا قیچی را در یک جهت بچرخانید تا پنبه دور پنس به خوبی پیچیده شود.
4. برای اینکه بفهمید مقدار پنبه ای که استفاده کرده اید مناسب هست یا خیر، در پایان مرحله فوق باید طول پیله ای که از پنبه حاصل می شود حدود سه سانتی متر و عرض آن در بیشترین جا حدود یک و نیم سانتی متر باشد، اگر این طور نبود نگران نباشید؛ با چند بار تکرار، تجربه کافی را به دست خواهید آورد.
5. تعدادی استکان یا لیوان شیشه ای آماده کنید، تعداد و اندازه آنها با توجه به نحل بادکش تعیین می شود؛ به این معنی که:
*هر قدر منطقه وسیعتر باشد، تعداد لیوان ها بیشتر است.
*هر قدر بافت چربی و عضله منطقه نسبت به بافت استخوانی بیشتر باشد، استکان یا لیوان می تواند بزرگتر انتخاب شود.
*در سنین پایین تر در همه جای بدن بهتر است از استکان کوچک استفاده شود.

نکته:
شیشه ای بودن لیوان یک خاصیت مهم دارد و آن هم دیدن اتفاقاتی است که درون آن خواهد افتاد.

تذکر مهم:
کاملاً دقت کنید که لبه این لیوان ها بریدیگی یا ترک خوردگی نداشته باشد در غیر این صورت، امکان ایجاد بریدگی های شدید وجود دارد.
6. برای اینکه نتیجه بهتری از بادکش حاصل شود بهتر است محل بادکش را با یک روغن مناسب چرب کنید ).
برای این کار از روغن هایی مانند؛ زیتون، کنجد، هسته قیسی، بادام تلخ، سیاهدانه و … استفاده کنید ).
7. نوک پنس را داخل الکل فرو ببرید تا پنبه کاملا خیس شود، با فشردن پنبه به لبه های شیشه الکل، الکل اضافه آن را کاملاً بگیرید.

تذکر:
استفاده از الکل صنعتی به جای الکل طبی، آتش بهتر و بادکش مؤثرتری را برای شما فراهم خواهد کرد.
8. پنبه آغشته به الکل را آتش بزنید.
9. لیوان را با دست دیگر گرفته در حالی که هر دو دست را در حداقل فاصله نسبت به پوست بدن نگاه داشته اید، تنها یک لحظه ( تاکید می کنیم تنها یک لحظه ) آتش را داخل لیوان کرده از آن خارج نموده بلافاصله لیوان را روی پوست قرار هید؛ خواهید دید که پوست، به داخل لیوان بر آمده شده، لیوان به خوبی به پوست خواهد چسبید.
10. اگر کارهای قبل را به درستی انجام داده باشید، پوست بین 2 تا 3 سانتی متر به داخل لیوان بر جسته می شود. ( البته در پوست های مختلف، نقاط مختلف بدن و در اندازه های مختلف لیوان، این مقدار می تواند متفاوت باشد ) و با وارد کردن کشش معمولی از پوست جدا نخواهد شد.
11. لیوان بادکش باید بین 15 تا 20 دقیقه، روی پوست بماند. در پایان با وارد کردن کمی فشار به لبه لیوان در محل چسبیدن آن به پوست و ورود کمی هوا به داخل آن، لیوان به راحتی جدا خواهد شد.

موارد منع انجام بادکش
1. روی محل های فعلی فتق. ( اگر بیمار سابقه فتق دارد و از ترمیم کامل آن مطمئن نیستیم هم بهتر است در انجام بادکش احتیاط کنیم ).
2. بادکش مستقیم ستون فقرات کودکان خردسال.
3. شاید مهمترین مورد منع استفاده از بادکش، در نواحی شکم و کمر زنان باردار است که ممکن است منجر به تحریک انقباضات رحمی شود.
4. افراد مبتلا به سرطان ( این افراد در صورت ضرورت باید زیر نظر متخصص طب سنتی انجام شود ).
5. دوران عادت ماهیانه.
6. پوکی استخوان شدید که ریسک شکستگی استخوان وجود دارد.
7. افرادی که دچار ترومبوز یا به اصطلاح لخته در رگ های پا شده اند ( علامت اینها به صورت درد، تورم و سردی یا گرمی غیر عادی در پا است )
8. روی زخم باز.
9. در جایی که نبض احساس می شود.
10. افرادی که صرع دارند.
11. افراد مبتلا به تب
نکته: بادکش درمانی در تخمدان ها، پروستات، ستون مهره ها، قلب و پستان خانم ها و گردن بهتر است یا توسط.
متخصص طب سنتی یا با ملاحظات لازم و در مدت کم انجام شود.

روش های درمانی با بادکش
در ابتدای هر بادکش می بایست محل را با روغن خوب ماساژ داد و سپس به عمل بادکش پرداخت در ذیل با روش های مختلف بادکش و خواص درمانی آنها آشنا خواهید شد:

بادکش وسیع شکم
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی چاقی در بلغمی ها ( چربی زیر شکم ) 40 جلسه.
2. درمان تکمیلی یبوست ( 40 جلسه ).
3. درمان تکمیلی زخم معده ( 40 جلسه )
4. درمان تکمیلی مثانه نوروژنیک ( 14 جلسه )
5. درمان تکمیلی عفونتهای تناسلس ( لکوره ) ( 14 جلسه )
6. درمان تکمیلی کولیک های کلیوی و شکمی ( 14 جلسه )
7. درمان تکمیلی دیسمنوره ( 14 جلسه )

بادکش وسیع کتف
اندیکاسیون ها:
1. درمان آرتروز نوع سرد ( 14 جلسه )
2. درمان قوز کتف به همراه روغن بادام تلخ ( 40 جلسه )
3. درمان سرخوردگی ( 3 جلسه )
4. درمان تکمیلی سردرد میگرنی ( 14 جلسه )
5. رفع خستگی شدید ( 3 جلسه )
6. اسپاسم عضلانی ( 3 جلسه )
7. درمان تکمیلی Carpal Tummel syndrome
8. درمان تکمیلی تنگی تنگی نفس و آسم
9. درمان تکمیلی Foresen Shoulder
10. درمان تکمیلی دنده گردنی
11. درمان خواب رفتگی دست در سرد مزاج ها ( 7 جلسه )
12. جایگزین حجامت عام در طبایع سرد ( 7 جلسه )
13. جایگزین حجامت عام در مواردی که امکان انجام آن نیست ( مانند دوره پریود در خانم ها ) ( 3 جلسه )

بادکش زانو
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی درد اشی از آرتروز ( 40 جلسه )
2. درمان تکمیلی پارگی لیگامان ها + روغن موضعی. 2B111
3. درمان تکمیلی صدای زانو ( لق لق زدن )
4. درمان تکمیلی آب آوردن زانوها ( 40 جلسه )
5. درمان تکمیلی آرتروز زانوی بلغمی ها ( درد و ورم تر ) + ( ماساژ با روغن زیتون یا روغن بادام تلخ و اسانس نعناع ) ( 14 جلسه )
روز بعد از حجامت تر انجام شود ( 14 جلسه )

بادکش تیروئید
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی پر کاری تیروئید
2. درمان تکمیلی کم کاری تیروئید
3. درمان تعدیل مزاج سرد به همراه روغن مالی
4. درمان موضعی بیماری های اعصاب، گلو و حنجره
5. درمان تکمیلی لارنژیت
6. جهت صاف شدن صدای خواننده ها
7. درمان تکمیلی در دیسفونی و آفونی
8. برای تغییر صدای زیر به بم
9. درمان تکمیلی ندول های تیروئیدی
10. درمان تکمیلی طوفان تیروئیدی
11. درمان تکمیلی تیروئیدیت
12. درمان تکمیلی کوتاهی قد
13. درمان چاقی ناشی از بلغم
14. درمان احساس توده در گلو
15. درمان تکمیلی گواتر ساده

بادکش کشاله ران
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی نارسایی جنسی ( در هر دو جنس ) قسمت داخلی کشاله ران باید بادکش شود.

بادکش رماتیسم
اندیکاسیون ها:
1. درمان های بیماریهای رماتیسمی
2. تسکین درد مفاصل
3. التهاب و درد مفاصل ( بادکش موضعی + بادکش دو طرفه کتف تا انتهای دنده ) 7 مرحله تا 40 مرحله

بادکش تخمدان
اندیکاسیون ها:
1. درمان کیست تخمدان ( 14 جلسه )
2. درمان تکمیلی دیسمنوره ( قاعدگی دردناک ) ( 7 جلسه )
3. درمان درد دیسمنوره
4. درمان بی نظمی قاعدگی ( 14 جلسه )
5. درمان تکمیلی برخی ناباروی ها در زنان ( 40 جلسه )
توجه: این نوع بادکش حتما باید توسط خانم ها برای بیمار انجام گیرد.

بادکش پوبیس
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی پروستاتیت
2. درمان تکمیلی آزواسپرمی و الیگواسپرمی
3. درمان تکمیلی در مشکلات ارولوژی
4. درمان تکمیلی فیبروم
5. درمان تکمیلی واریکوسل
6. درمان تکمیلی یبوست
7. درمان تکمیلی نازایی در آقایان
8. درمان تکمیلی بی اختیاری ادراری
9. درمان تکمیلی تنگی مجاری ادراری
10. درمان تکمیلی عفونت ادراری
11. درمان تکمیلی سوزش ادراری بدون علت
12. تقویت تخمدان ها

بادکش موضعی
اندیکاسیون ها:
1. درمان اسپاسم عضلانی
2. دفع بلغم شدید
3. رفع انسداد موضعی عروق
4. درمان تکمیلی شکستگی استخوان
5. خون رسانی موضعی برای ایجاد چاقی موضعی و رفع آتروفی موضعی
6. تخلیه آکنه های عفونی و دمل
7. استخراج جسم خارجی از نقطه خاصی در بدن
8. افزایش روند ترمیم زخمها
9. سوختگی ها و زخم بستر

بادکش خون ساز
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی کم خونی ( 40 جلسه )
2. پیشگیری از پوکی استخوان ( 40 جلسه )
3. درمان تکمیلی کوتاهی قد ( 40 جلسه )
4. ایجاد نشاط و شادابی ( 3 جلسه )

بادکش لغزان
اندیکاسیون:
1. درمان تکمیلی فلج ناشی از سکته قلبی و مغزی
2. درمان تکمیلی ترک اعتیاد
3. درمان تکمیلی اسپاسم عضلانی
4. یک رفتار تکمیلی در فیزیوتراپی
5. درمان تکمیلی انسداد عروقی
6. نشاط بخش
7. برای افراد با غلظت بالای خون ضروری است.

بادکش خورشیدی
اندیکاسیون ها:
1. مقدمه یک حجامت سنگین در افراد با غلظت بالای خون
2. در افراد با پوست ضخیم قبل از حجامت باید انجام شود
3. مناسب برای بیماران سکته قلبی ( قبل از حجامت لازم است )

بادکش گونه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی بلزپالزی
2. درمان تکمیلی پلیپ بینی ( 7 مرحله + قطره نازیل 2 مرحله + حجامت عام یک مرحله )
3. درمان تکمیلی مشکلات بینایی
4. درمان تکمیلی عفونت های موضعی
5. درمان تکمیلی سینوسها
6. درمان تکمیلی عفونت های دندان

بادکش پیشانی
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی سردرد عصبی
2. درمان تکمیلی سینوزیت حاد و مزمن + قطره نازیل + اسانس نعناع یا بخور این دو
3. کنترل کننده دردهای میگرنی نوع سرد + ماساژ اسانس نعناع به پیشانی ( در دردهای میگرنی نوع گرم تشدید کننده است ).

بادکش سینه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی بیماری آسم و تنگی نفس
2. درمان تکمیلی کیست های پستانی ( 40 جلسه )
3. درمان تکمیلی توده های پستانی ( 40 جلسه )
4. جهت حجیم کردن پستان ها (40 جلسه )
این نوع بادکش باید توسط خانم ها برای بیمار اجرا شود.

بادکش زیر سینه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی هایپرمنوره ( خونریزی قاعدگی شدید ) ( 3 تا 7 جلسه )
2. درمان تکمیلی افتادگی پستان ( 40 جلسه )
3. درمان التهاب پستان ( 7 جلسه )
4. جهت حجیم کردن پستان ( 40 جلسه )
5. درمان تکمیلی اپیستاکسی ( بادکش دو طرف درگیر )
این نوع بادکش باید توسط خانم ها برای بیمار اجرا شود.

بادکش کبد
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی هپاتیت ها
2. درمان تکمیلی تنظیم آنزیم های کبدی
3. درمان تکمیلی سرطان های کبد
4. درمان تکمیلی کله سیستیت حاد و مزمن

بادکش لغزان کلیه
اندیکاسیون ها:
1. درمان سنگ کلیه ( دفع سنگ )
2. درمان تکمیلی بیماری کلیه

بادکش کلیه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی بیماری کلیه
2. درمان تکمیلی عفونت ادرای
3. درمان تکمیلی فشار خون کلیوی
4. درمان تکمیلی فشارخون سیستمیک
5. درمان تکمیلی کولیک کلیوی
6. درمان تکمیلی دفع سنگ کلیه

بادکش قله و قاعده ریه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی تنگی نفس
2. موجب افزایش حجم ریه ها و ظرفیت حیاتی
3. درمان تکمیلی آسم
4. درمان تکمیلی Cop D

بادکش وسیع ریه
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی آسم شدید
2. درمان تکمیلی در افراد شیمیایی
3. درمان تکمیلی مسمومین
4. درمان تکمیلی آنفلوانزا
5. درمان تکمیلی اختلالات گوارشی

بادکش دیسک
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی دیسکوپاتی
2. درمان تکمیلی سیاتالژی
3. تقویت عضلات کمر
4. درمان درد کمر ناشی از اسپاسم
5. تقویت قوه ی جنسی

بادکش مسیر سیاتیک
اندیکاسیون ها:
1. درمان تکمیلی سیاتالژی ( 14 تا 40 جلسه )
2. مسکن موقت درد سیاتیک
3. درمان خواب رفتگی اندام تحتانی ( 7 تا 14 جلسه )
4. درمان خستگی زود رس اندام تحتانی ( 7 تا 14 جلسه )
و البته کاربرد بادکش برای بیماری های دیگر نیز می باشد که به علت تخصصی بودن در این جا طرح نمی شود.
مثلا فرو رفتگی دنده ها که برای درمان آن کمی روغن بادام تلخ روی موضع مالیده می شود و روی موضع بادکش گذاشته می شود و البته بهتر است در حین بادکش گذاری بهتر است بیمار داخل یک بادکنک را باد کند.
نکته مهم: این کتاب صرفا جهت آشنایی شما با بادکش درمانی و موضوع های آن در بیماری های مختلف می باشد و عموما بادکش درمانی به عنوان درمان تکمیلی در درمان بیماری های کاربرد دارد از این رو برای درمان بیماری هایتان حتما به متخصص طب سنتی مراجعه نمائید و مراحل درمان را زیر نظر متخصص طب سنتی اجرا نمائید.
و…
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

پی‌نوشت‌ها:

1. Cupping therapy.
2. Cupping therapy.
3. Cupping therapy.
منبع مقاله :
صافی، محمد رضا، سمیعی، محمد، مقدم، محمد؛ (1391)، بادکش درمانی، قم: ابتکار دانش، چاپ سوم